Theo Hãng thông tấn SANA của Syria ngày 2-2, một cố vấn thuộc Lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) vừa thiệt mạng trong một vụ không kích của Israel gần thủ đô Damascus của Syria.

Châm ngòi căng thẳng Iran và Israel

SANA dẫn lời một nguồn tin quân sự cho biết Israel không kích gần Damascus khoảng 4h20 sáng 2-2. Theo đó, máy bay Israel đã phóng tên lửa qua cao nguyên Golan, nhằm vào các mục tiêu ở phía nam thủ đô Syria.

Theo báo Times of Israel, từ hôm 1-2 đã có tin Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran thu hẹp quy mô triển khai sĩ quan cấp cao ở Syria. Động thái này bắt nguồn từ hàng loạt cuộc tấn công chết người được cho do Israel thực hiện.

Kể từ tháng 12-2023, các cuộc tấn công nghi do Israel đứng sau đã giết chết nhiều thành viên của IRGC, bao gồm một trong các tướng lĩnh tình báo hàng đầu của lực lượng này.

Tình hình Trung Đông căng thẳng hơn từ sau khi Israel tuyên chiến với tổ chức Hồi giáo Hamas của người Palestine tại Dải Gaza.

Sau khi cuộc chiến Gaza nổ ra, Israel bị cho đã đẩy mạnh chiến dịch không kích kéo dài nhiều năm nhằm đẩy lùi sự hiện diện của Iran ở Syria. Israel bị tố tấn công cả IRGC lẫn tổ chức Hezbollah do Iran bảo trợ.

Cố vấn IRGC chết giữa lúc Iran chờ động thái trả đũa của Mỹ

Ngoài Hezbollah, Iran được cho đang bảo trợ nhiều nhóm chính trị và vũ trang khác trên khắp Trung Đông, trong đó có Houthi ở Yemen.

Cũng là một tổ chức Hồi giáo, Houthi đang là tâm điểm trong mối lo xung đột lan rộng khi tổ chức này tấn công tàu hàng ở Biển Đỏ, sau đó trực tiếp nhắm tới tàu Mỹ và tàu chiến Mỹ tuần tra tại vịnh Aden, khu vực nối tiếp Biển Đỏ.

Phát biểu tại South Carolina ngày 28-1, Tổng thống Mỹ Joe Biden khẳng định "chúng tôi sẽ đáp trả" sau khi có tin xác nhận ba quân nhân Mỹ thiệt mạng và ít nhất 34 người khác bị thương trong một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái (drone).

Ông Biden bị cho đang gặp áp lực chính trị về việc phải va chạm trực tiếp với Iran, thay vì chỉ đáp trả các nhóm do Iran bảo trợ.

Dư luận quốc tế đang đặc biệt quan tâm liệu chính quyền Tổng thống Biden sẽ đáp trả việc người Mỹ thiệt mạng nêu trên như thế nào. Một động thái mạnh mẽ từ Washington có khả năng khiến nguy cơ xung đột lan rộng tại Trung Đông trở nên lớn hơn.

Hôm 2-2, Tổng thống Iran Raisi cũng đã lên tiếng trước các diễn biến căng thẳng liên quan tới nước này trong thời gian qua.

Ông khẳng định Iran sẽ không khởi động chiến tranh, nhưng nhất quyết "đáp trả mạnh mẽ" đối với bất kỳ ai muốn bắt nạt Tehran.

"Trước đây, khi họ (người Mỹ) muốn đối thoại với chúng tôi, họ vẫn bảo rằng lựa chọn quân sự vẫn được cân nhắc. Giờ họ lại nói không có ý định xung đột với Iran. Sức mạnh quân sự của Iran trong khu vực không phải và chưa bao giờ là mối đe dọa cho bất kỳ quốc gia nào. Thay vào đó, nó đảm bảo các nước trong khu vực có thể tin tưởng và tựa vào", ông Raisi nói.

Theo lời các quan chức Mỹ nói với CBS News (Mỹ) mới đây, Mỹ đã phê chuẩn kế hoạch tấn công nhiều ngày vào Iraq và Syria, nhắm tới các mục tiêu bao gồm quân nhân và cơ sở của Iran tại hai nước trên.

Thông tin này liên quan tới việc Iran rút bớt sĩ quan tại Syria như đã nêu. Mặc dù vậy, cái chết của một cố vấn IRGC, nếu có, dự kiến sẽ khiến tình hình thêm phức tạp.

Mỹ đang dần bị lôi kéo vào cuộc chiến tranh ủy nhiệm với Iran

Với chính quyền Tổng thống Biden, cái chết của ba binh sĩ Mỹ tại Jordan đồng nghĩa với việc Iran và các nhóm vũ trang thân nhà nước này đã vượt lằn ranh đỏ.