Phóng to

TT - Để ca ngợi cái đẹp thì “đẹp dã man”, đi ăn quà hoặc khen một cô gái thì bình luận “hơi bị ngon”, còn “vụ này có vẻ lục tốn đấy nhỉ” là để nói về một vụ chi tiêu tiền bạc. Đó là một vài ví dụ trong vô vàn chuyện về sử dụng ngôn ngữ hiện nay mà đại đa số nằm trong giới trẻ Hà Nội.

Nửa Tây nửa ta trong giao tiếp

Xuất hiện hiện tượng sính ngoại ngữ qua cách sử dụng tiếng lóng, tiếng bồi một cách vô tội vạ gây phản cảm. Nào là “búc phòng” (đặt phòng), “chếch ao, chếch in”(làm thủ tục trả hoặc lấy phòng khách sạn), “thanh kiu anh”, “so-ri anh, em pho-ghét mất” (xin lỗi anh, em quên mất). Tệ hơn, anh P. Hải công tác tại một đơn vị viễn thông không hiểu vì quen miệng hay vô ý hỏi xin một người công nhân làm nghề quét dọn đường phố chiếc “nêm cạc” (name card - danh thiếp) khiến chị chẳng hiểu anh muốn lấy cái gì, và khi hiểu ra thì chị đã đỏ mặt tưởng anh chơi xỏ mình.

Anh Nguyễn Văn Tuấn, công tác tại một tổng đài bưu điện ở Hà Nội, đã gặp phải một tình huống khó xử khi trong buổi ra mắt đã giới thiệu bạn gái với mẹ mình bằng ngôn ngữ nửa Anh nửa Việt. Bạn của anh vốn làm nghề quan hệ công chúng (tiếng Anh gọi là PR, phát âm chuẩn là pi-a). Do nghe không rõ hoặc vì lạ lẫm với ngôn từ khiến bà cụ hiểu là cô gái làm ở quán bi-a và cho rằng con gái làm ở những nơi đó không ra gì, đã ngăn cấm Tuấn và cô bạn đi lại với nhau.

Theo tiến sĩ ngôn ngữ học Nguyễn Văn Ngọ, hiện tượng nói năng, phát ngôn bừa bãi này đã trở thành “bệnh”. Nó làm mất đi những nét đẹp, sự trong sáng của tiếng Việt. Còn theo thạc sĩ Nguyễn Ngọc Ánh, công tác tại một trường đại học ở Hà Nội, những cách nói năng này đang làm tiếng Việt của chúng ta trở nên méo mó đáng thương hơn bao giờ hết.

Ngôn ngữ bị biến tướng

Thói “a dua” sử dụng tiếng lóng trở nên phổ biến ở bất kỳ đâu, nhất là trong giới thanh niên, học sinh. Để khen một người nhiều tiền thì “thầu giầu nhỉ”. Đi xe máy luồn lách trên phố thì: “mày thấy tao xà lách tởm không”, là lời mấy cậu choai choai phấn chấn khoe khoang “thành tích” với nhau.

Một số cánh đàn ông thì dùng từ “hàng” để gọi phái nữ dù những người con gái ấy rất đàng hoàng, đứng đắn, không phải dân chơi. Biến tướng hơn cả là những từ hằng ngày ta có thể thường xuyên nghe thấy: uống bia, rượu thì gọi là “bú”, hỏi ăn cơm chưa thì “đớp chưa”... Hỏi thăm sức khỏe người lớn thì: “Bác thấy sức khỏe đã ngon chưa?”, hoặc “Thằng cu nhà em ngủ ác lắm, mấy con muỗi đột nhập vào trong màn mà nó vẫn ngủ tít”.

Ngôn ngữ công sở ra chợ búa

Phóng viên có dịp tiếp xúc với chị Hải Hiền, kinh doanh tại một kiôt chợ Trung Hòa (Hà Nội). Chị ăn nói khá bài bản với một vị khách mua vật liệu xây dựng: “Dạ, báo cáo anh, hàng hóa tôi đã nhập về đầy đủ cả, chỉ cần anh có chỉ đạo tôi sẽ cho xe chở tới tận nơi ngay ạ”. Đến các chợ cóc, chợ tạm ở nhiều nơi trong thành phố ta cũng có thể gặp và nghe tiếng những bà bán hàng đon đả mời chào khách đi chợ mua thức ăn: “Chào thủ trưởng, thủ trưởng ký hợp đồng giải quyết giùm em nốt mấy lạng thịt đi”.

Ngôn ngữ chợ búa vào công sở

Ngoài những tiếng nói tục ra thì ngôn ngữ “chợ búa” cũng âm vang khắp các văn phòng, công ty. “Chào đại ca, chiều nay đội hình mình đi làm tí máu nhỉ (ăn tiết canh động vật)” hay: “Này, đang ở đâu, ‘lết’ đến chuồng tao rồi đi hít, bắn mấy bi nhé”( ý muốn rủ bạn sang cơ quan rồi đi uống nước, hút thuốc).