Làm cốm sữa tại Phan Thiết trong chương trình Martin Yan’s Taste of Vietnam phát trên kênh AFC - Ảnh: Điền Quân

Tối đó, hàng triệu khán giả châu Á xem kênh AFC (Asia Food Channel - kênh chuyên về nội dung phong cách sống với chủ đề về nhà cửa, ẩm thực, du lịch...) đã chiêm ngưỡng vẻ đẹp lung linh của vịnh Hạ Long - kỳ quan của thế giới - cùng với những món ăn đặc sắc đậm chất Việt Nam như hủ tiếu, canh cá, cua sốt me, cá hấp tương...

Trước đó từ tháng 9, Vietnam Discovery (truyền hình đối ngoại VTV4 sản xuất) đã được lên sóng kênh Arirang (Hàn Quốc) trong chuyên mục Discover World. Vietnam Discovery là chương trình dài tập đầu tiên do VTV4 sản xuất được chiếu trên kênh truyền hình nước ngoài.

Đây quả là tin vui cho nhà sản xuất chương trình truyền hình Việt bởi tiêu chí được phát sóng trên các kênh này không đơn giản: chất lượng chương trình phải cao, hiện đại và đẳng cấp.

Bí mật chưa thể nói ra

Vietnam Discovery là chương trình dạng khám phá, đang phát sóng trên kênh VTV1, VTV4.

Qua các chuyến đi, theo cách nhìn riêng của những vị khách mời là người nước ngoài đang sinh sống tại VN, khán giả cảm nhận được vẻ đẹp của đất nước VN và văn hóa, phong tục tập quán của người Việt.

Để tạo ra Vietnam Discovery, êkip sản xuất đã rất chú trọng đến khâu khảo sát và trải nghiệm cuộc sống của người dân nơi đây để bắt được nhịp sống hiện đại của từng địa danh. Những người dẫn chương trình cũng được lựa chọn kỹ lưỡng thông qua mạng lưới cộng tác viên...

Còn với Martin Yan’s Taste of Vietnam, ngay từ khi xây dựng kịch bản, chương trình đã quyết định sản xuất phiên bản Việt và quốc tế. Kịch bản có sự chấp bút của người nước ngoài với mục đích sao cho hợp với thị hiếu khán giả quốc tế.

Cũng không thể không nhắc đến vai trò thu hút khán giả của đầu bếp nổi tiếng Martin Yan trong việc đưa Martin Yan’s Taste of Vietnam vươn ra khỏi phạm vi VN.

Mặt khác, Martin Yan cũng là một doanh nhân nên ông rất giỏi trong việc tìm kiếm đầu mối, nhà tài trợ và khả năng thương thuyết bản quyền quốc tế.

Trả lời về câu chuyện tiền bản quyền, Martin Yan cười: “Chúng tôi phát sóng miễn phí. Điều quan trọng là khán giả khắp thế giới sẽ được chiêm ngưỡng cảnh đẹp và món ăn ngon VN - đất nước mà tôi rất yêu quý”...

Câu nói “úp mở” mang tính xã giao của vị đầu bếp này đã được ông Bửu Điền - giám đốc sản xuất chương trình - khẳng định: “Ông Yan nói thật đó. Tiền thu được từ bản quyền chương trình không đáng là bao. Điều mà chúng tôi cảm thấy tự hào đó là Martin Yan’s Taste of Vietnam được đứng ngang bằng với những chương trình quốc tế”.

Còn Vietnam Discovery là chương trình hợp tác trao đổi với kênh Arirang, không mang yếu tố thương mại. Khi được hỏi về vấn đề giá tiền mua bản quyền, ông Tomas Petrzela - phó giám đốc kinh doanh của Scripps Networks châu Á - Thái Bình Dương, công ty quản lý AFC - nói trong buổi họp báo diễn ra vào đầu tháng 9: “Đó là bí mật, không thể nói ra”. 

Người nước ngoài tìm hiểu cách làm bánh trung thu trong chương trình Vietnam Discovery phát trên kênh Arirang - Ảnh: VTV

Tốn tiền và chưa nghĩ đến việc thu hồi vốn

Đã từng hợp tác với một công ty ở Mỹ để xuất phim và một số show truyền hình đến với các kênh truyền hình Mỹ, nhưng vài năm nay TFS đã ngưng hoạt động này.

Nhìn vào thực tế, ông Lê Quang Trung - giám đốc Hãng phim TFS - cho rằng: “Đi một số hội chợ quốc tế ở Hong Kong, tôi thấy gian hàng VN đìu hiu lắm. Thế giới còn ít quan tâm đến các chương trình của mình làm bởi chưa hợp thị hiếu của họ. Những chương trình của ta chưa đặt nặng về vấn đề đi ra quốc tế mà chỉ mang tính phục vụ chính trị trong nước. Có thể đề tài hay nhưng cách thể hiện không phù hợp và chưa được đầu tư đúng mức."

"Về kỹ thuật thì chương trình của ta còn thua xa. Đài truyền hình TP.HCM là đài được đầu tư tốt hơn so với các đài khác nhưng vẫn chưa thể bằng với các nước. Kỹ thuật của ta mới xây dựng tiêu chuẩn HD chưa đồng bộ trong khi thế giới đã sử dụng kỹ thuật HD 4K”.

“Đưa chương trình Việt ra nước ngoài là chặng đường lắm gian nan, đòi hỏi phải được đầu tư nghiêm túc cả về chất lượng nội dung, mỹ thuật và cách thể hiện... Đây là hành trình mà ta phải chấp nhận tốn tiền và đừng nghĩ đến việc thu hồi vốn” - ông Bửu Điền nói vậy khi chương trình Martin Yan’s Taste of Vietnam được đầu tư 1,5 triệu USD cho 26 tập, đến nay chỉ thu về khoảng một nửa so với số tiền bỏ ra.

Ông Bửu Điền cũng bày tỏ hi vọng: “Phần thưởng chính từ những chuyến xuất ngoại này mang yếu tố về tinh thần nhiều hơn. Khán giả khắp thế giới được biết đến VN. Giới truyền hình quốc tế biết được năng lực của nhà sản xuất truyền hình Việt. Đó là tiền đề để chúng ta có thể hi vọng đến những kế hoạch lâu dài trong việc đưa truyền hình Việt ra thế giới...”.