Xe của Cơ quan an ninh điều tra đến Sở GD-ĐT Hòa Bình thực hiện khám xét nơi làm việc của bị can Nguyễn Khắc Tuấn - Ảnh: THÂN HOÀNG

Trước băn khoăn của Tuổi Trẻ về việc Bộ GD-ĐT không phát hiện được bất thường trong quá trình chấm thẩm định, nhưng trên một số kênh khi phát ngôn lại khẳng định đã biết có dấu hiệu bất thường, ông Mai Văn Trinh giải thích:

- Sau khi chấm thẩm định, qua việc chấm thi thì có nghi ngờ dựa vào kinh nghiệm nên ngày 24-7 (sau khi công bố kết quả chấm thẩm định Hòa Bình một ngày - PV) Bộ GD-ĐT đã có văn bản sang Bộ Công an đề nghị phối hợp cùng điều tra, làm rõ vụ việc.

* Nhưng khi đã "có bất thường" thì tại sao Bộ GD-ĐT lại có văn bản công bố kết quả chấm thẩm định tại Hòa Bình không có bất thường?

- Việc chấm thẩm định tức là rút bài thi để chấm lại. Kết quả điểm trùng khớp giữa trước và sau khi chấm nên tổ chấm trắc nghiệm công bố như thế là đúng. Ví như một bài thi đạt điểm 10, sau khi chấm vẫn là điểm 10 thì là bình thường.

* Trong nội dung công bố ngày 23-7 của Bộ GD-ĐT, ngoài kết quả chấm thi trùng khớp, Bộ GD-ĐT cũng đánh giá Hòa Bình đã thực hiện quy trình chấm thi, hướng dẫn chấm thi. 

Việc kiểm tra túi đựng bài thi, file ảnh gốc, phiếu trả lời trắc nghiệm của thí sinh trên máy tính đúng quy định. Các bài thi của thí sinh đều đủ chữ ký thí sinh và cán bộ coi thi. Ban chấm thi có đầy đủ thành phần quy định… Vậy "bất thường" mà Bộ GD-ĐT phát hiện nằm ở điểm nào?

- Việc can thiệp vào điểm thi được làm từ trước nên khi chấm khó phát hiện. Vì với sai phạm tinh vi thì phải có nghiệp vụ mới có thể làm sáng tỏ.

* Ông nói sai phạm tinh vi. Vậy ông có thể cho biết cụ thể sai phạm tinh vi như thế nào không?

- Đang trong quá trình điều tra nên tôi không thể nói được. Chỉ có thể nói là tinh vi, phải tinh vi thì khi chấm thẩm định, tổ chấm thẩm định của bộ mới không phát hiện được. 

Thông tin điều tra ban đầu cho thấy sai phạm ở Hòa Bình là nghiêm trọng, với dấu hiệu sửa điểm theo hướng tăng lên ở bài thi trắc nghiệm.

Chúng tôi cùng phối hợp và đã làm rất khẩn trương, quyết liệt mới ra được kết quả ban đầu.

* Nhưng với việc gian lận có tổ chức tại các địa phương, sẽ khó có thể tìm ra sự thật nếu để địa phương tự rà soát việc họ đã làm?

- Bộ không thể có sức làm ở tất cả các địa phương. Nên phải trông đợi ở trách nhiệm xã hội, trách nhiệm của cả hệ thống giáo dục. Phải có niềm tin. Dĩ nhiên không thể tin mù quáng. Nếu nơi nào có dư luận về dấu hiệu bất thường sau khi tự rà soát, bộ sẽ vẫn vào cuộc kiểm tra.

* Tuy nhiên trả lời báo chí thì lãnh đạo Sở GD-ĐT Hòa Bình cho biết sau khi chấm thẩm định, họ chủ động rà soát và phát hiện vấn đề. Họ là người chủ động báo cáo UBND tỉnh, mời Công an tỉnh Hòa Bình vào cuộc điều tra?

- Sở nói thế là việc của sở. Còn Bộ GD-ĐT và Bộ Công an đã chủ động triển khai việc điều tra sự việc này. Từ ngày 24-7 chúng tôi đã làm. Nhưng việc phá án, không phải cứ nói hết ra được.

* Tại sao Bộ GD-ĐT không thành lập tổ công tác để kiểm tra toàn bộ các khâu chấm thi, công bố kết quả ngay sau đợt kiểm tra như đã làm với Hà Giang, Sơn La, Lạng Sơn mà lại đưa Hòa Bình vào số các tỉnh chấm thẩm định thông thường và không thông báo ngay về hiện tượng tiêu cực khi đã phát hiện?

- Mỗi địa phương có những vấn đề khác nhau nên không thể áp dụng một cách kiểm tra như nhau. Đây là vấn đề thuộc kỹ thuật điều tra nên tôi không muốn nói sâu vào thời điểm này.

TTO - Sau sự việc động trời ở Hà Giang, Sơn La khi hàng trăm bài thi bị tẩy xóa, sửa điểm, lại có những bất thường khác trong kỳ thi THPT quốc gia năm nay đang được làm rõ ở Hòa Bình.