Mốc đánh dấu ranh quy hoạch chờ thực hiện di dân, tái định cư - Ảnh: A LỘC

Là thường trực Hội đồng thẩm định nhà nước dự án, Bộ KH-ĐT đã có văn bản yêu cầu Đồng Nai giải trình làm rõ tổng mức đầu tư, các hạng mục đầu tư. Trong khi đó người dân mong sớm được đền bù để giải tỏa, còn lãnh đạo Đồng Nai nói đã làm đúng quy định.

Xác định lại số hộ tái định cư

Thẩm định về nhu cầu tái định cư, Bộ KH-ĐT cho rằng có sự không thống nhất về kê khai số hộ dân thuộc diện tái định cư trong hồ sơ dự án gửi tới Hội đồng thẩm định nhà nước.

Cụ thể, số liệu khảo sát ghi nhận có 3.789 hộ dân có nguyện vọng vào khu tái định cư tập trung, thấp hơn số 4.864 hộ dân tái định cư trong báo cáo nghiên cứu khả thi do tư vấn dự án lập, cũng khác biệt với số liệu tỉnh dự kiến bố trí vào các khu tái định cư 5.196 hộ.

Tỉnh Đồng Nai cũng cần làm rõ cơ sở xác định suất tái định cư tối thiểu 80m2/hộ dân, số suất tái định cư tối thiểu 876 lô đất... Bộ KH-ĐT cho rằng cần làm rõ sự cần thiết phải đầu tư cùng lúc cả hai khu tái định cư: khu dân cư, tái định cư Lộc An - Bình Sơn và khu dân cư, tái định cư Bình Sơn.

Bởi chỉ riêng khu dân cư, tái định cư Lộc An - Bình Sơn quy hoạch 5.002 lô nhà liền kề, nhà vườn, 2.046 căn hộ chung cư, quy mô dân số 26.500 - 29.500 người đã vượt nhu cầu tái định cư cho các hộ dân trong khu vực dự án.

Bộ KH-ĐT khẳng định việc đầu tư, phục vụ nhu cầu đô thị hóa của địa phương không được tính trong tổng mức đầu tư dự án, tỉnh phải tự cân đối vốn.

Chi phí tái định cư 4,71 tỉ đồng/hộ

Bộ KH-ĐT cho rằng việc thực hiện giải phóng mặt bằng toàn bộ diện tích dự án khoảng 5.400ha, trong 3 năm (2018 - 2020) không phù hợp với quy định của Luật đất đai. Bởi với khu dân cư, tái định cư Lộc An - Bình Sơn nhanh nhất người dân chỉ có thể vào ở từ tháng 7-2019; khu dân cư, tái định cư Bình Sơn người dân chỉ có thể vào ở từ tháng 1-2021...

Theo ý kiến của các thành viên Hội đồng thẩm định nhà nước, đề xuất tổng số hộ dân bị giải tỏa mặt bằng 4.864 hộ, với suất đầu tư 4,71 tỉ đồng/hộ dân là khá cao so với các dự án khác. Vì vậy, đề nghị làm rõ căn cứ pháp lý, cơ sở tính toán và nguyên nhân suất đầu tư cao.

Bộ KH-ĐT cũng đề nghị làm rõ khoản chi phí dự phòng công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư tới 10,64% (khoảng 1.901 tỉ đồng)... Thậm chí có đề xuất của Đồng Nai, văn bản của Bộ KH-ĐT cho rằng không phù hợp với quy định pháp luật, nghị quyết của Quốc hội. Vì vậy, đề nghị Đồng Nai bố trí ngân sách địa phương và huy động nguồn khác để thực hiện các nhiệm vụ, dự án khác của địa phương.

Người dân, lãnh đạo Đồng Nai nói gì?

Nhắc đến dự án , anh Nguyễn Quang Thành - xã Suối Trầu (Long Thành, Đồng Nai) - cho biết mong muốn lớn nhất là dự án sớm được triển khai, hoàn thành đền bù, tái định cư để người dân sớm ổn định cuộc sống bởi dự án đã quy hoạch từ quá lâu.

Anh Thành nói dự án đã được Quốc hội thông qua nhưng đến nay dân vẫn không biết suất tái định cư bao nhiêu. "Chỉ mong có chỗ mới ổn định, tốt hơn nơi ở cũ" - anh Thành nói.

Ông Nguyễn Văn Hiệp - chủ tịch UBND xã Suối Trầu - cũng cho rằng người dân đã chờ đợi trên mười năm rồi và đề nghị: "Đừng để dân chờ đợi chuyện quy hoạch mà không sửa chữa được nhà. Khi chúng tôi hỏi nguyện vọng, người dân vẫn mong muốn chính quyền có làm dự án thì làm nhanh để người dân có nơi ở mới, sớm ổn định cuộc sống".

Theo ông Hiệp, hiện tỉnh đã có văn bản giao cho UBND huyện Long Thành phối hợp với tỉnh và các địa phương nằm trong quy hoạch có kế hoạch tổ chức kiểm đếm cao su nhằm chuẩn bị cho việc giải phóng mặt bằng. Xã Suối Trầu nằm trong diện giải tỏa trắng, do đó đơn vị hành chính cũng bị giải tỏa nên cán bộ trên địa bàn cũng tâm tư và đang chờ đợi các cơ chế chính sách...

Việc Bộ KH-ĐT yêu cầu giải trình về suất đầu tư cho mỗi hộ dân quá lớn, một lãnh đạo sở ở Đồng Nai (đề nghị không nêu tên) cho biết đây là dự án đặc thù nên tỉnh nhiều lần giải trình hết bộ này đến bộ khác để đẩy nhanh tiến độ giao đất sạch cho chủ đầu tư nhưng gặp không ít cản ngại.

Bởi theo quy định hiện hành thì không kịp tiến độ như Quốc hội yêu cầu nên phải xin cơ chế. Theo vị này, nếu chỉ nói 4,7 tỉ đồng cho suất đầu tư/hộ dân là chưa nhìn toàn cảnh dự án. Việc này không phải mỗi hộ được hưởng suất tiền như trên...

Giải thích về việc Bộ KH-ĐT cho rằng suất đầu tư 4,71 tỉ đồng/hộ dân là cao so với dự án khác, ông Trần Văn Vĩnh - phó chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai - cho hay việc này tỉnh đã giải trình cho Hội đồng thẩm định nhà nước. Tổng mức đầu tư gần 23.000 tỉ đồng với khoảng 5.000 hộ dân, tỉnh đã dự toán đúng các quy định pháp luật.

"Khi tính toán, cơ quan thẩm định lấy tổng diện tích chia trên tổng số hộ trong dự án cho ra bình quân một hộ dân chừng 4,7 tỉ đồng rồi nói rằng suất đầu tư lớn. Trong khi ở dự án này mật độ dân cư thưa nhưng còn bao nhiêu chi phí khác phải làm như giải phóng lớn diện tích cao su, giá trị nhà cửa, vật kiến trúc..."