Các cây xăng đều có sẵn thùng chứa cát - Ảnh: TRỌNG NHÂN

Thành phần chính của cát là silic điôxit (SiO₂) có nhiệt độ nóng chảy lên đến khoảng 1.650^oC và nhiệt độ sôi khoảng 2.230^oC, do đó có khả năng hấp thụ nhiệt rất lớn. 

Trong trường hợp có cháy, cát sẽ là một vật chữa cháy hữu hiệu. 

Vì sao lại là cát?

Khi sử dụng cát trong các vụ hỏa hoạn xăng dầu, một mặt cát hấp thụ nhiệt làm hạ nhiệt độ của đám cháy, mặt khác giúp hình thành màn ngăn cách khí ôxy - chất duy trì sự cháy với đám cháy, góp phần làm cho lửa tắt.

Trong đám cháy xăng dầu, không được dùng nước dập lửa vì nếu dùng nước thì do tỉ trọng nhẹ hơn nước, xăng dầu nổi lên trên mặt nước khiến không làm tắt được lửa mà còn làm cho diện tích đám cháy càng lan rộng. 

Do đó tại các trạm xăng, vật liệu thường được dùng để dập lửa trước hết là cát. Để dùng cát chữa cháy, cần chứa cát thành bể, hố trước các kho. Đồng thời, các trạm xăng cần bố trí nhiều xẻng, xô để có thể ứng phó nhanh nhất khi có sự cố cháy.

Ngoài ra, có thể dùng các bình bọt chữa cháy vì bọt nhẹ hơn xăng dầu nên sẽ nổi trên bề mặt chất cháy, đồng thời liên kết tạo thành màng ngăn ôxy tiếp xúc chất cháy.

Đặc biệt cũng lần lưu ý trong đám cháy điện, tuyệt đối không được dùng nước làm vật chữa cháy khi chưa tắt cầu dao điện. Nhiều khi trong giây phút hoảng loạn lúc đám cháy xảy ra, điều tưởng chừng như cơ bản này rất dễ bị quên đi.

Bình khí CO₂ không phải "vạn năng"

Các bình khí CO₂ là chất chữa cháy hiệu quả, nhất là đối với các đám cháy trong không gian nhỏ, chữa cháy hiệu điện thế 380V trở xuống, chữa cháy cho máy móc và thiết bị, hồ sơ giấy tờ vì khi phun không lưu lại chất chữa cháy (CO₂) trên vật cháy nên góp phần làm giảm hư hỏng các vật dụng. 

Đặc biệt, bình chữa cháy loại xách tay rất thường được dùng để dập tắt các đám cháy nhỏ hoặc các đốm lửa vừa mới phát sinh.

Ngoài ra, bình khí CO₂ còn có hiệu quả với những đám cháy chất rắn, chất lỏng và cho hiệu quả cao đối với đám cháy thiết bị điện, đám cháy buồng hầm nơi khuất gió. 

Ngược lại, bình khí này không hiệu quả đối với nơi thoáng gió vì lý do khí CO₂ khuyếch tán nhanh trong không khí.

Tuy nhiên, trong những không gian kín thì cần cẩn thận khi sử dụng khí CO₂ vì có thể gây ngạt thở cho người sử dụng. 

Do đó, trước khi phun ở phòng kín, phải báo cho mọi người ra hết khỏi phòng đồng thời phải tính trước được lối thoát ra sau khi phun khí CO₂, tránh trường hợp bị kẹt trong đám cháy và khí CO₂.

Đặc biệt, không dùng bình khí CO₂ để dập các đám cháy than hay kim loại nóng đỏ, vì do đặc tính hóa học, phần lớn khí CO₂ trong bình sẽ biến đổi thành khí CO rất độc và dễ nổ khi gặp than.

Ngoài ra, thêm một lưu ý nữa khí CO₂ trong bình có nhiệt độ rất thấp nên tránh tiếp xúc trực tiếp hoặc phun trực tiếp vào người vì dễ gây bỏng lạnh.