Văn phòng JICA Việt Nam (Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản) đã có thư phản hồi gửi Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (chủ đầu tư) về đề nghị hủy vốn vay JICA cho gói thầu J3-1 (công việc còn lại của gói thầu J3 cầu Phước Khánh) thuộc dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành. 

Cao tốc Bến Lức - Long Thành dài 58km có mốc tiến độ hoàn thành vào tháng 9-2025. Thời gian qua, sau khi được cơ quan chức năng giải quyết một số vướng mắc về thủ tục pháp lý, hầu hết các gói thầu đã tăng tốc thi công, ngoại trừ gói thầu J3 cầu Phước Khánh.

Gói thầu J3 là cầu Phước Khánh (bắc qua sông Lòng Tàu nối huyện Cần Giờ, TP.HCM và huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai) trước đây do liên danh Sumitomo Mitsui (Nhật Bản) - Cienco 4 (Việt Nam) làm. Do gặp vướng mắc về cơ chế chính sách, gói thầu cầu Phước Khánh cũng như nhiều gói thầu khác thuộc dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành đình trệ nhiều năm.

Đến năm 2022, Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam và nhà thầu J3 đã chấm dứt hợp đồng, khi khối lượng tổng thể đạt 80,70%. 

Khối lượng chính còn lại của gói thầu này gồm phần dầm chủ, bản mặt cầu và hệ cáp văng, bê tông nhựa, hệ thống chiếu sáng, lan can, dải phân cách, hệ thống thoát nước cầu chính.

Gói thầu này dùng vốn ODA của JICA nên phải tuân thủ theo các quy định về nhà thầu chính từ Nhật Bản theo các thỏa thuận đã ký giữa đại diện hai Chính phủ. Trong đó, quy định quốc tịch hợp lệ của nhà thầu chính phải là Nhật Bản.

Để tìm nhà thầu Nhật Bản làm tiếp, tháng 12-2023, chủ đầu tư đã phát hành hồ sơ mời thầu gói thầu J3-1, hình thức lựa chọn nhà thầu là đấu thầu rộng rãi quốc tế. Gói thầu có giá là 859,741 tỉ đồng, thời gian thực hiện hợp đồng 510 ngày. Mục tiêu hoàn thành vào quý 3-2025. Tuy nhiên, kết quả mở thầu không có bất kỳ nhà thầu Nhật Bản nào quan tâm và tham gia đấu thầu.

Để giải quyết vướng mắc, Bộ Giao thông vận tải đã có văn bản đề nghị Bộ Tài chính làm thủ tục với nhà tài trợ để sửa đổi nới lỏng điều kiện ràng buộc về nhà thầu theo hướng cho phép các nhà thầu Việt Nam tham gia đấu thầu với tư cách nhà thầu xây lắp chính hoặc liên danh làm các hạng mục xây lắp còn lại.

Sau đó, Bộ Tài chính đã có công hàm gửi Đại sứ quán Nhật Bản để trao đổi về chủ trương nêu trên. Đến ngày 24-4, Bộ Giao thông vận tải có văn bản gửi Đại sứ quán Nhật Bản, JICA đề nghị đối tác Nhật Bản hỗ trợ sớm hoàn thành thủ tục điều chỉnh công hàm trao đổi và thỏa thuận vay.

Như vậy, nếu phương án dùng vốn do chủ đầu tư huy động thay vì xài vốn ODA để làm tiếp gói thầu sẽ là một trong những giải pháp để tháo gỡ vướng mắc cho dự án. 

Tuy nhiên, để gói thầu đảm bảo tiến độ đồng bộ với toàn tuyến, các vướng mắc cần được tháo gỡ nhanh hơn. Bởi thời hạn hoàn thành dự án không còn nhiều, trong khi để hoàn thành khối lượng công việc còn lại của cầu Phước Khánh cần tới 17 tháng.

Phước Khánh - cầu cao nhất nước đình trệ, chờ nhà thầu giải cứu

Hầu hết các gói thầu cao tốc Bến Lức - Long Thành đã tăng tốc xây dựng để đảm bảo tiến độ về đích vào tháng 9-2025. Tuy nhiên, gói thầu cầu Phước Khánh vẫn đang loay hoay kiếm nhà thầu.