Ansu Fati (giữa), một trong những cầu thủ trẻ đắt giá nhất thế giới hiện nay - Ảnh: AFP

Dù có lịch sử cả trăm năm tuổi, nhưng phải đến dưới thời của chủ tịch Laporta và HLV Guardiola, La Masia mới thực sự trở thành linh hồn của Barca.

Đầu mùa giải 2008 - 2009, HLV Guardiola đã đưa Messi - khi đó mới 21 tuổi lên thay thế vai trò dẫn dắt hàng công của Ronaldinho. Ông cũng mạnh dạn trao những vị trí trọng yếu như trung vệ và tiền vệ phòng ngự cho bộ đôi Pique - Busquets.

Trong công cuộc cách mạng vĩ đại đó của La Masia, Puyol, Xavi, Iniesta là lứa trụ cột đàn anh đóng vai trò dẫn dắt. Messi, Pique, Busquets (sau này có thêm Jordi Alba, Cesc Fabregas, Pedro) là trung tâm. Và Thiago, Bojan Krkic là những hạt mầm của tương lai.

"La Masia 1.0" thống trị từ năm 2009 đến 2015. Sự sa sút của họ trong 5 năm trở lại đây đến từ nhiều nguyên nhân khác nhau, như những đấu đá trong nội bộ ban lãnh đạo hay sai lầm trong cách quản lý tài chính. Nhưng La Masia cũng đóng một vai trò quan trọng, khi bị lủng nghiêm trọng "thế hệ 9X".

Thiago là cái tên duy nhất trong dàn hậu bối của Messi, Fabregas, Pique, Pedro vươn mình trở thành ngôi sao trong vòng 5 năm tiếp theo. Nhưng anh đã chọn cách rời khỏi Barca. Những bạn đồng môn của Thiago như Bojan, Tello, Cuenca, Rafinha đều không thể trở thành cầu thủ đẳng cấp quốc tế để kế thừa vị trí của Xavi, Iniesta, Puyol khi lứa đàn anh này lần lượt giải nghệ.

Nhưng sau một thập niên phẳng lặng, La Masia dường như đã trở lại. Có đến 12 cầu thủ "cây nhà lá vườn" đã được HLV Koeman sử dụng từ đầu mùa giải này. Trong số đó có đến 8 cầu thủ trẻ, với Pedri, Ansu Fati, Gavi và Oscar Mingueza là những ngôi sao thực sự.

Fati được ví như "Messi mới", Pedri là "Iniesta mới", Gavi hay Mingueza cũng đều có tố chất so sánh với những đàn anh lẫy lừng của mình. Riêng Pedri thật ra không xuất thân từ La Masia (được mua về năm 17 tuổi) nhưng sau 2 năm nữa, anh sẽ được tính vào diện CLB tự đào tạo.

La Masia là nòng cốt trong con đường phát triển 10 năm trước, nhưng không phải là tất cả. Ở lứa tuổi U20, Messi chơi bóng bên cạnh Ronaldinho, Samuel Eto’o, Deco và học hỏi rất nhiều từ những đàn anh này. Ngay trong giai đoạn bùng nổ nhất, Messi vẫn có Thierry Henry và Eto’o, rồi sau này là David Villa để chơi cùng.

Trong khi đó, người dìu dắt Fati trên hàng công lúc này chỉ là cầu thủ tên tuổi hạng khá như Memphis Depay. Pedri và Gavi phải đảm nhiệm trọng trách quá lớn với những cầu thủ còn trong lứa tuổi U-19.

Barca đã bổ nhiệm Sergi Barjuan - một cựu danh thủ xuất thân từ La Masia làm người tạm quyền dẫn dắt đội bóng sau khi sa thải HLV Koeman. Và gần như chắc chắn, HLV trưởng chính thức của Barca sắp tới sẽ là Xavi. Đó là những nước đi tái hiện giai đoạn vinh quang của hơn 10 năm trước.

Với những Fati, Pedri, Gavi, Mingueza, CĐV Barca có quyền mơ về một kỷ nguyên "La Masia 2.0".

Kho tài sản vô giá

Tổng số 13 cầu thủ "cây nhà lá vườn" ở đội một Barca lúc này (thủ thành Inaki Pena chưa được ra sân) được Transfermarkt định giá lên đến 277,5 triệu euro.

Trong khi đó, giá trị toàn bộ đội hình Barca là 670 triệu euro, tức nhóm cầu thủ do Barca đào tạo chiếm đến 41% giá trị đội bóng.

Sự khắc nghiệt của lò đào tạo cầu thủ La Masia

TTO - 'Chỉ khoảng 1% cầu thủ trưởng thành từ La Masia có cơ hội khoác áo đội 1 Barcelona', ông Miquel Puig - cựu quản lý tại CLB Barcelona và hiện là ông chủ Học viện đào tạo bóng đá trẻ tại thành phố Barcelona, Tây Ban Nha - chia sẻ cùng Tuổi Trẻ.