Nhiều nước đầu tư lớn vào nhà ở xã hội

Singapore đã phát triển trên 1 triệu NƠXH ở 24 thị trấn và 3 khu trung tâm. Người thuê NƠXH là công dân Singapore từ 21 tuổi trở lên, không có sự hỗ trợ từ gia đình và không có lựa chọn nào khác về nhà ở.

Thu nhập hằng tháng của hộ gia đình không quá 1.500 đô la Singapore (28,7 triệu ồng), không sở hữu bất kỳ bất động sản nào và không bị cấm thuê nhà.

Trong khi đó, Thái Lan khuyến khích doanh nghiệp tư nhân phát triển nhà ở vừa túi tiền với sự hỗ trợ của chính phủ.

Năm 2022, Bộ Phát triển xã hội và An ninh con người Thái Lan khởi động một kế hoạch xây 100.000 căn nhà cho thuê giá rẻ trong bốn năm, theo Bangkok Post.

Dự án này cần 60 tỉ baht (hơn 45.000 tỉ đồng) và dự kiến hoàn thành năm 2025. Người được thuê nhà là công dân Thái Lan chịu ảnh hưởng dịch COVID-19, người thất nghiệp, người tàn tật, người già, viên chức về hưu và người bị chính phủ thu hồi đất.

Người đủ điều kiện thuê là người có thu nhập không quá 30.000 baht/tháng (22,5 triệu).

Còn ở Trung Quốc, có ba loại nhà ở giá rẻ chính: nhà cho thuê công cộng, nhà cho thuê được chính phủ trợ cấp và nhà có quyền sở hữu chung, theo Reuters.

Nhà cho thuê công cộng hướng tới các gia đình có thu nhập thấp ở thành thị, nhà cho thuê được chính phủ trợ cấp dành cho cư dân đô thị và giới trẻ.

Giá thuê và diện tích căn hộ khác nhau tùy thuộc vào khu vực. Hầu hết các căn hộ có diện tích nhỏ hơn 60m2 có giá cho thuê 360 - 720 nhân dân tệ (1.300.000 - 2.600.000 đồng) mỗi tháng, tùy thuộc vị trí.

"Ước nguyện" của người thuê

* Chị Nguyễn Diệu Huyền (nhân viên kinh doanh tại huyện Bình Chánh, TP.HCM):

Mức giá thuê quá cao

Vợ chồng tôi cùng con trai 2 tuổi tiết kiệm từng đồng để chuyển từ phòng nhà trọ rộng chưa đầy 12m2 với mức giá 2,2 triệu đồng/tháng lên dạng căn hộ mini một phòng ngủ có diện tích khoảng 34m2 và có giá 3,7 triệu đồng/tháng.

Dù tốn kém hơn nhưng điều này cần thiết vì còn có con nhỏ, cần có không gian cho con.

Chúng tôi rất quan tâm các chính sách để thuê NƠXH và quá bất ngờ khi biết khung giá cho thuê NƠXH tại TP.HCM. Bởi với mức giá thuê dao động từ 5,3 - 12,9 triệu đồng/tháng cho căn có diện tích 55m2,làm sao chúng tôi với tới!

* Anh Trung Kiên (công nhân may tại quận Bình Tân, TP.HCM):

Dưới 3 triệu đồng/tháng mới dám thuê

Nếu phải bỏ ra hơn 5 triệu đồng để thuê NƠXH thì tôi không dám. Mức giá hợp lý khi cho thuê NƠXH chỉ nên dao động trong ngưỡng 3 triệu đồng đến dưới 4,5 triệu đồng.

Nếu có thể thì cần tính toán, chia các khu NƠXH cho lao động, công nhân có thu nhập thấp riêng ra, từ đó đưa ra mức giá dưới 3 triệu đồng càng tốt.

* Anh Tô Quang Thiên (công chức tại TP.HCM):

Giá thuê bằng... lương tháng

Làm công chức hưởng lương tháng theo mức hệ số (1.8), mức lương cơ sở như tôi đang hơn 6 triệu/tháng, tổng thu nhập một năm khi đã cộng toàn bộ lương, tiền thi đua, khen thưởng... thì cao nhất cũng chỉ khoảng 120 triệu đồng/năm.

Mức đề xuất giá cho thuê NƠXH tại TP.HCM đã ngang bằng lương tháng của tôi.

Các đơn vị liên quan cần có một khảo sát rõ ràng hơn về thu nhập của các đối tượng trực tiếp thụ hưởng liên quan đến chương trình, đề án xây dựng về NƠXH.

Giá cho thuê NƠXH phải được khống chế trong ngưỡng bằng giá thuê các loại phòng trọ hiện nay, chỉ nên khoảng 3,5 triệu đồng/tháng.

* Chị Nguyễn Thị Hải (công nhân tại một khu công nghiệp ở Hà Nội):

Giá thuê vượt quá khả năng

Nhà tôi có bốn người gồm hai vợ chồng và hai con. Nếu để đảm bảo điều kiện sinh hoạt cho gia đình thì phải thuê căn nhà tầm 70m². 14 triệu đồng/tháng để thuê căn NƠXH là vượt quá mức chi trả với mức lương công nhân, chiếm hơn 2/3 thu nhập của cả hai vợ chồng.

Nếu thuê căn tầm 50m² thì cũng phải tốn 10 triệu đồng, giá cho thuê ngang ngửa với các căn hộ thương mại.

Cần tính toán kỹ lưỡng lại dự thảo trên để phù hợp với thực tế khi đa phần những người nằm trong đối tượng được thuê NƠXH đều là công nhân, công chức có thu nhập thấp và trung bình.

Giá cho thuê nhà ở xã hội rẻ, kinh nghiệm của Đà Nẵng

Theo một lãnh đạo Sở Xây dựng TP Đà Nẵng, tại Đà Nẵng hiện nay có nhiều hình thức nhà ở xã hội (NƠXH) cho thuê. Trong đó NƠXH thuộc sở hữu nhà nước cho thuê với số lượng lớn.

Trước đây nhà ở được Nhà nước đầu tư không tính đến phương án thu hồi vốn nên giá cho thuê khá thấp.

Từ năm 2020 đến nay quỹ NƠXH thuộc tài sản công còn rất ít nên Đà Nẵng ưu tiên bố trí thuê đối với người có công với cách mạng và các hộ thuộc di dời, giải tỏa các khu chung cư, tập thể xuống cấp thuộc tài sản công...

Với các đối tượng khác thì giải quyết thuê, mua NƠXH từ dự án có nguồn vốn ngoài ngân sách. Vừa qua chúng tôi thông báo mở đợt cho thuê với số lượng lớn ở các dự án NƠXH do tư nhân đầu tư ở Liên Chiểu với giá 70.000 đồng/m2/tháng (đã bao gồm thuế VAT).

Giá cho thuê này căn cứ các quy định từ trước khi Luật Nhà ở mới có hiệu lực nên không thay đổi trong những năm qua. Giá này khá hợp lý với mặt bằng và điều kiện ở Đà Nẵng.

Với hình thức NƠXH các đơn vị đầu tư sẽ được miễn tiền thuê đất. Do vậy giá NƠXH cho thuê sẽ chủ yếu bị tác động từ chi phí đầu tư xây dựng như giá vật liệu, nhân công, vận hành. Chi phí này ở Đà Nẵng so với các TP lớn khác thấp hơn nên giá cho thuê rẻ hơn.

Ông Phan Hồng Bích (phó tổng giám đốc Công ty CP Địa ốc xanh Sài Gòn Thuận Phước, Đà Nẵng) cho biết hiện công ty có hai tòa nhà có căn hộ NƠXH cho thuê được phê duyệt giá từ năm 2016 với giá 30.000 đồng/m2/tháng, bao gồm phí bảo trì 2%, chưa bao gồm phí VAT 5%.

Ngoài ra có bốn tòa nhà được phê duyệt giá cho thuê vào năm 2019 với đơn giá 48.000 đồng/m2/tháng đã bao gồm các loại phí trên. Đây là giá cho thuê quá rẻ mà qua nhiều năm vẫn giữ nguyên, chưa được cập nhật.

Nhiều năm qua vật giá, giá nhân công và các loại chi phí khác thay đổi, biến động nhiều nhưng giá cho thuê chung cư vẫn đứng yên khiến những nhà đầu tư NƠXH giai đoạn đầu gặp khó khăn. Chúng tôi mong sắp tới các quy định sẽ cập nhật khung giá cho thuê để phù hợp với thị trường nhà ở.

Hiện nay Luật Nhà ở mới có hiệu lực đã quy định thông thoáng hơn rất nhiều so với trước đây về vấn đề cho thuê nhà trong dự án NƠXH cho thuê. Trong đó việc không bắt buộc phải đảm bảo 20% số căn hộ là nhà cho thuê trong dự án NƠXH, trường hợp cho thuê nhiều lần mà không được thì chủ đầu tư được bán.

Ngoài ra còn quy định thông thoáng về điều kiện, đối tượng được thuê. Điều này đã cởi trói nhiều cho nhà đầu tư vì có những căn hộ chúng tôi rao cho thuê tới hơn 10 lần vẫn không có người thuê vì chưa phù hợp nhu cầu, phải để trống.

Hà Nội: rà soát các dự án NƠXH chậm trễ

Ông Mạc Đình Minh - phó giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội - cho biết: Theo kế hoạch phát triển NƠXH giai đoạn 2021-2025, dự kiến Hà Nội sẽ phát triển 5,7 triệu m² sàn xây dựng NƠXH.

Nhu cầu NƠXH ngày càng lớn, người dân mong mỏi có khu nhà ở vị trí hợp lý, giá hợp lý và điều kiện an sinh xã hội tốt nhất.

Qua khảo sát, nhu cầu ở TP Hà Nội về NƠXH đến năm 2030 là 6,7 triệu m² sàn. Trước đây, các khu NƠXH chỉ xây dựng khoảng 20 - 25% ở trong khu nhà ở thương mại. Hà Nội là địa phương đầu tiên đề xuất với Chính phủ về việc sẽ xây dựng năm khu NƠXH tập trung, sẽ đáp ứng một phần nhu cầu NƠXH của TP.

Sở Xây dựng sẽ phối hợp chặt chẽ với Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội để triển khai mạnh mẽ năm khu NƠXH tập trung này.

Chúng tôi đang rà soát tiến độ một loạt dự án NƠXH đã được giao nhưng chậm tiến độ. Những dự án không triển khai, triển khai chậm chúng tôi sẽ báo cáo TP và nhiều khả năng sẽ thu hồi.