Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị (trái) và Ủy viên Bộ chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc Dương Khiết Trì dẫn đầu đoàn Trung Quốc tới Alaska ngày 18-3 - Ảnh: REUTERS

Ngoại trưởng kiêm ủy viên Quốc vụ Trung Quốc Vương Nghị và Ủy viên Bộ chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc Dương Khiết Trì đã chọn đối thoại rắn với Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cùng cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan ngay trong lần gặp trực tiếp đầu tiên.

Cuộc gặp tại bang Alaska (Mỹ) ngày 18-3 đã diễn ra trong bầu không khí căng thẳng đúng như giới quan sát dự đoán trước đó. Các quan chức Mỹ lẫn Trung Quốc đều không ngần ngại đưa ra các cáo buộc nhắm vào bên còn lại cũng như các tuyên bố thể hiện quan điểm của mình.

“Chúng tôi không tìm kiếm xung đột, nhưng sẵn sàng cạnh tranh không nhân nhượng. Chúng tôi sẽ luôn đứng lên bảo vệ các nguyên tắc của mình, người dân và bạn bè của chúng tôi” - cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan nói ngay khi bắt đầu cuộc họp, theo Hãng tin Reuters.

Ngoại trưởng Mỹ Blinken kế đó thông báo nội dung cuộc gặp, nhấn mạnh sẽ nêu "mối quan ngại sâu sắc" của Mỹ về các hành động của Trung Quốc ở Tân Cương, Hong Kong và Đài Loan cũng như các hành vi "cưỡng ép kinh tế" các nước, tấn công mạng nhắm vào Mỹ.

"Mỗi hành vi này của Trung Quốc đều đe dọa trật tự quốc tế dựa trên luật lệ, vốn là nền tảng đảm bảo ổn định toàn cầu", ông Blinken nêu quan điểm.

Đáp lại các tuyên bố mở màn của chủ nhà Mỹ, ông Dương Khiết Trì đã dành 15 phút cáo buộc Mỹ mới là nước sử dụng sức mạnh quân sự và ưu thế tài chính của mình để gây áp lực với các nước. Ông cáo buộc lạm dụng lý do an ninh quốc gia và đe dọa tương lai thương mại quốc tế, "kích động nước khác công kích Trung Quốc".

Ông Dương Khiết Trì nhấn mạnh Tân Cương, Hong Kong và Đài Loan "đều là những bộ phận không thể tách rời của lãnh thổ Trung Quốc và Trung Quốc kiên quyết phản đối sự can thiệp của Mỹ vào công việc nội bộ", theo Reuters.

Ngoại trưởng Mỹ Blinken hướng mắt về cố vấn an ninh quốc gia Sullivan trong cuộc gặp với các quan chức Trung Quốc ở Alaska ngày 18-3 - Ảnh: REUTERS

Theo ông Dương Khiết Trì, tình trạng nhân quyền ở Mỹ đang ở mức thấp với việc người Mỹ da đen bị "tàn sát", do đó Mỹ nên giải quyết các vấn đề của riêng mình thay vì can dự việc của Trung Quốc. Ông cảnh báo Bắc Kinh "sẽ có các hành động đáp trả cứng rắn" nếu Mỹ tiếp tục xen vào chuyện nội bộ Trung Quốc.

"Cách chúng tôi nhìn mối quan hệ với Mỹ giống như Chủ tịch Tập Cận Bình đã nói, đó là chúng tôi hi vọng không có đối đầu, không có xung đột, tôn trọng lẫn nhau và hợp tác cùng có lợi với Mỹ", nhà ngoại giao cấp cao của Trung Quốc nêu quan điểm.

Ông Vương Nghị kế đó bày tỏ sự không hài lòng với việc Mỹ tuyên bố trừng phạt 24 quan chức đại lục vì thay đổi hệ thống bầu cử Hong Kong. Trong số những người bị trừng phạt có cả ông Vương Thần, phó ủy viên trưởng Ủy ban Thường vụ Quốc hội Trung Quốc, ủy viên Bộ Chính trị Trung Quốc.

Ngoại trưởng Trung Quốc lập luận đoàn của ông tới Alaska là theo lời mời của Mỹ, do đó công bố các lệnh trừng phạt mới không phải là cách để chào đón khách. Vị này kế đó kêu gọi Mỹ "ngừng thói can thiệp vào chuyện nội bộ nước khác".

Reuters mô tả Ngoại trưởng Mỹ đã "sửng sốt" trước các phát ngôn của ông Dương Khiết Trì và đã giữ các phóng viên lại bên trong phòng họp để chứng kiến phần phản hồi của Mỹ. Một quan chức cấp cao Mỹ sau đó nhận xét đoàn Trung Quốc đã có ý định muốn thu hút sự chú ý của công luận trước khi tới Mỹ và đã làm điều đó bằng cách phát ngôn cứng rắn.

Cuộc gặp Mỹ - Trung ở Alaska được dự báo 'chẳng đi đến đâu'

TTO - "Trung Quốc sẽ không thỏa hiệp với Mỹ trong các vấn đề liên quan đến chủ quyền, an ninh và lợi ích cốt lõi", người phát ngôn Triệu Lập Kiên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc nhấn mạnh trong cuộc họp báo ngày 18-3.