Ngày 14-8, đại diện Cơ quan thú y vùng VI xác nhận có tình trạng này và cho biết nguyên nhân chủ yếu là do doanh nghiệp không đáp ứng đầy đủ các điều kiện để được thông quan.

Phóng to

Hàng đông lạnh chờ thông quan ở cảng Cát Lái - Ảnh: Nguyễn Hải

Ông Nguyễn Hữu Thịnh - phó chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực I - cho biết nguyên nhân của việc ứ đọng hàng hoàn toàn không phải do vấn đề thủ tục. Theo ông Thịnh, nếu có đủ hai điều kiện là giấy xác nhận đồng ý cho mang hàng về kho trong thời gian chờ kiểm định chất lượng sản phẩm của cơ quan thú y và doanh nghiệp nhập khẩu có bảo lãnh của ngân hàng, đóng tiền thuế đầy đủ, hải quan sẽ cho thông quan.

Do hầu hết các lô hàng thực phẩm đông lạnh nhập khẩu đều không phải kiểm tra (tránh kiểm tra chồng chéo giữa hải quan và thú y) nên chỉ cần doanh nghiệp mở tờ khai đúng, ghi đúng các mức thuế theo mặt hàng thì thủ tục chỉ khoảng 30 phút là có thể lấy hàng ra khỏi cảng.

Ông Đỗ Quang Vĩnh Đằng, nhân viên xuất nhập khẩu một công ty kinh doanh hàng thực phẩm ở TP.HCM, cho biết vừa mở xong tờ khai hải quan nhập khẩu 20 tấn thịt đông lạnh ở cảng Cát Lái. Cách nay khoảng 5-6 ngày, đơn vị này cũng nhập 22 tấn thịt đông lạnh qua cảng này. “Chúng tôi có đầy đủ các giấy tờ nên được thông quan, gồm giấy phép nhập khẩu, giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm... Lô hàng trước, cơ quan thú y vùng cũng lấy mẫu kiểm nghiệm và cho đưa hàng về kho trong thời gian chờ đợi.

Hiện lô hàng này vẫn đang nằm trong kho của công ty ở Q.11. Lô hàng mà công ty vừa làm xong thủ tục hải quan cũng chuẩn bị được đưa về kho, không hề bị cơ quan thú y giữ lại” - ông Đằng kể và cho rằng hàng chỉ bị giữ lại khi giấy tờ của doanh nghiệp không đầy đủ. Tổng giám đốc một doanh nghiệp chuyên nhập khẩu thực phẩm đông lạnh ở TP.HCM cũng cho biết hàng hóa của đơn vị này vẫn nhập về bình thường, do trước khi nhập công ty luôn chủ động về mọi giấy tờ, thủ tục.

Ông Nguyễn Xuân Bình - phó giám đốc Cơ quan thú y vùng VI - cho biết việc hàng hóa bị giữ chân tại cảng Cát Lái là do chính doanh nghiệp. Thú y vùng VI sẽ cho doanh nghiệp đưa hàng về kho trong thời gian chờ kết quả kiểm nghiệm chất lượng, nếu các đơn vị này có đủ hai loại giấy tờ gồm giấy phép nhập khẩu và giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm của nhà sản xuất. Trong số gần 100 container hàng đang tồn hiện nay, đa số đều chưa có giấy phép nhập khẩu của Cục Thú y.

“Chưa có giấy phép mà doanh nghiệp đã nhập hàng về cảng. Thêm vào đó, nhiều đơn vị cũng không có giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm của nhà sản xuất. Như vậy làm sao thú y dám cho đưa hàng về kho? Chúng tôi phải đặt quyền lợi người tiêu dùng lên trên hết” - ông Bình nhấn mạnh.

Cũng theo ông Bình, do trước đây cơ quan quản lý có “du di” cho doanh nghiệp khi họ vẫn chưa đủ các loại giấy tờ để được thông quan. Nhưng cũng vì thế đã nảy sinh một số vấn đề khó kiểm soát. Có doanh nghiệp còn đang “nợ” giấy tờ, kết quả kiểm nghiệm sản phẩm cũng chưa có mà khi được đưa hàng về kho đã tự ý bán ra thị trường. Đến khi phát hiện, có xử lý thế nào thì hàng hóa đã đến tay người tiêu dùng.

Ông Bình cho biết vừa qua có một số đơn vị đã bán hết hàng khi Cơ quan thú y vùng VI đang kiểm nghiệm chất lượng sản phẩm. Do đã có “vết” về việc tự ý bán hàng nên cơ quan quản lý cũng phải siết lại. Trong số các doanh nghiệp nhập khẩu thực phẩm đông lạnh đang tồn hàng tại cảng Cát Lái, có khoảng 3-4 doanh nghiệp trước đây đã từng cố tình bán hàng khi chưa có kết quả kiểm nghiệm nên dù lần này có đủ giấy tờ, cơ quan quản lý cũng chưa cho thông quan trước khi xác định được chất lượng sản phẩm.