Một bản thông báo tuyển dụng của một cửa hàng ở New York ngày 16-9. Tỉ lệ thất nghiệp của Mỹ hiện ở mức 5,1% - Ảnh: Reuters

1g30 sáng 18-9:

Bà Yellen nhấn mạnh sự bất ổn của kinh tế toàn cầu là yếu tố chính khiến FED quyết định không tăng lãi suất, cho rằng các diễn tiến gần đây của nền kinh tế toàn cầu “về cơ bản không thay đổi”.

 Nói về thời gian tăng lãi suất, bà Yellen cho biết lãi suất sẽ tăng “khi thị trường lao động cải thiện thêm và lạm phát trở về mức 2% về trung hạn”.

Bà cũng nói thêm FED sẽ không đợi đến khi đạt được các mục tiêu để bắt đầu tăng lãi suất mà phải tăng lãi suất trước khi hoàn tất các mục tiêu.

Vấn đề tăng lãi suất dự kiến sẽ tiếp tục đưa ra trong cuộc họp của FED vào tháng 10 và 12-2015. Bà Yellen cũng xác nhận khả năng tăng lãi suất vào tháng sau.

Thị trường chứng khoán Mỹ tăng trong khi đồng USD giảm sau khi FED công bố quyết định giữ nguyên lãi suất. Vàng nhảy lên mức 1131 USD/ounce.

Trả lời câu hỏi liệu việc giữ nguyên lãi suất sẽ kéo dài thêm bao nhiêu tháng, bà Yellen nhắc lại thông tin 13 trên 17 nhà hoạch định chính sách của FED muốn tăng lãi suất trong năm nay.

“Dĩ nhiên là kinh tế sẽ luôn có bất ổn. Chúng ta không thể mong giải quyết hoàn toàn các bất ổn” – Wall Street Journal dẫn phát biểu của chủ tịch FED.

“Những diễn tiến kinh tế và tài chính toàn cầu có thể cản trở các hoạt động kinh tế ở mức độ nào đó và có thể gây thêm sức ép lên lạm phát về ngắn hạn” – Reuters dẫn tuyên bố của FED sau hai ngày hội họp. FED cho biết các rủi ro đối với nền kinh tế Mỹ vẫn cân bằng nhưng sẽ giám sát chặt chẽ tình hình kinh tế thế giới.

Tuy nhiên FED vẫn để ngỏ khả năng tăng lãi suất trong thời gian từ nay đến cuối năm. 13 trên 17 nhà hoạch định chính sách của FED cho rằng lãi suất nên tăng trong năm 2015 trong khi bốn người còn lại muốn đợi đến năm 2016.

FED cho biết muốn thấy thêm sự cải thiện của thị trường lao động và khả năng lạm phát sẽ tăng trước khi quyết định tăng lãi suất.

FED dự báo kinh tế Mỹ sẽ tăng 2,1% trong năm nay, cao hơn so với trước đó, nhưng đồng thời hạ dự báo tăng trưởng trong hai năm tiếp theo là 2016 và 2017.

“Dĩ nhiên là kinh tế sẽ luôn có bất ổn. Chúng ta không thể mong giải quyết hoàn toàn các bất ổn” – Wall Street Journal dẫn phát biểu của chủ tịch FED.

Nói về bất ổn của kinh tế Trung Quốc, bà Yellen cho biết FED đã dự đoán sự chậm lại của kinh tế Trung Quốc từ trước trong bối cảnh Bắc Kinh đang tái cân bằng nền kinh tế. Tuy nhiên sự trì trệ này tệ hơn dự kiến do sự lúng túng trong phản ứng của chính quyền.

“Những diễn tiến trên thị trường tài chính trong tháng 8-2015 phản ánh những lo ngại về rủi ro của nền kinh tế Trung Quốc và sự khéo léo của các nhà là chính sách Trung Quốc trong giải quyết những lo ngại này” – bà Yellen nói.

Khi bị xoáy rằng liệu bà Yellen có nghĩ lãi suất sẽ tăng trong năm nay (tại hai cuộc họp vào tháng 10 và 12-2015), bà Yellen đã trả lời lòng vòng.  Tuy nhiên bà nhấn mạnh nếu lãi suất tăng sẽ tăng từ từ.

Chủ tịch FED cho biết thị trường nhà ở sẽ cải thiện trong thời gian tới dù chỉ đóng vai trò hỗ trợ cho sự phát triển kinh tế.

Bà Yellen bác bỏ khả năng chính phủ Liên bang Mỹ đóng cửa trong vài tuần tới do không thông qua được ngân sách có ảnh hưởng lên quyết định không tăng lãi suất của FED.

“Tôi tin rằng trách nhiệm của quốc hội là thông qua được ngân sách cho chính phủ và giải quyết vấn đề nợ trần” – bà nói.

23g30 đêm 17-9:

Dù Cục dự trữ liên bang Mỹ (FED) tăng hay không tăng lãi suất cơ bản, những gì bà chủ tịch Janet Yellen giải thích về quyết định này mới là yếu tố quan trọng đối với phản ứng của phố Wall.

“Hãy xem họ nói gì – USA Today dẫn lời nhà kinh tế Michael Hanson của Merrill Lynch – Đối với các thị trường, những gì FED nói sau khi đưa ra quyết định mới là quan trọng nhất”. 

FED đã không tăng lãi suất trong gần một thập kỷ qua và giữ mức lãi suất gần bằng 0 liên tục bảy năm kể từ cuộc khủng hoảng tài chính. Nhưng nay, tự tăng trưởng của nền kinh tế Mỹ trong bối cảnh kinh tế toàn cầu vẫn còn nhiều bất ổn, nhất là sự trì trệ của Trung Quốc, đang đặt FED vào tình tế tiến thoái lưỡng nan.

Do đó, bà Yellen sẽ đối mặt với nhiều câu hỏi từ phóng viên sau tại cuộc họp báo sau khi FED đưa ra quyết định. “Dù gì thì bà Yellen cũng phải giải thích về hành động và ý định của FED” – lãnh đạo đầu tư Jack Ablin của ngân hàng tư nhân BMO nói.

Nếu FED tăng lãi suất, các câu hỏi sẽ tập trung vào tốc độ tăng bởi các nhà đầu tư muốn biết liệu FED sẽ giữ lời hứa tăng lãi suất từ từ và “dần dần” hay không. Bà Yellen cũng sẽ bị chất vấn về ảnh hưởng của việc tăng lãi suất lên viễn cảnh tăng trưởng của kinh tế.

Trong khi đó, việc FED giữ lãi suất sẽ khiến phố Wall muốn biết lý do tại sao cũng như khi nào cơ quan này sẽ quyết định tăng lãi suất và dựa trên các tín hiệu nào.

Chủ tịch FED Janet Yellen dự kiến sẽ họp báo giải thích về quyết định của cơ quan này - Ảnh: Reuters

Giới phân tích và các kết quả thăm dò trước 17-9 dự đoán ban lãnh đạo FED có thể sẽ tiếp tục lùi thời điểm nâng tỷ lệ lãi suất cơ bản - vốn thấp gần như bằng 0% áp dụng từ 12-2008 tới nay. Tuy nhiên cũng không loại trừ khả năng xảy ra bất ngờ lúc 1g30 sáng 18-9 (giờ Việt Nam).

Tại thị trường châu Âu, các chỉ số FTSEurofirst 300 và Euro STOXX 50 đều ổn định trong phiên giao dịch giữa ngày 17-8 (giờ địa phương). Còn tại Mỹ, các chỉ số Dow Jones, S&P 500 và Nasdaq giảm nhẹ 0,1%.

Trong khi đó chứng khoán châu Á đạt mốc cao nhất trong ba tuần qua. Thị trường Tokyo (Nhật) tăng hơn 1,4% trong khi Sydney (Úc) tăng gần 1%. Các thị trường Seoul, Đài Bắc đều tăng mạnh. Tuy nhiên, thị trường Thượng Hải giảm 2%.

“Các thị trường châu Á phản ánh tâm lý cho rằng FED sẽ không tăng lãi suất” – AFP dẫn lời nhà phân tích thị trường Angus Nicholson ở Melbourne (Úc) nhận định.

Phố Wall tự tin

Những ông lớn ở phố Wall cho rằng FED sẽ không tăng lãi suất. “Nếu là tôi sẽ không làm vậy” – Wall Street Journal dẫn lời lãnh đạo Lloyd Blankfein nói, cho rằng thị trường lao động vẫn rất uể oải trong khi lạm phát chỉ mới tạm lắng.

Cựu bộ trượng tài chính Lawrence Summers và nhà đầu tư Warren Buffett cũng đưa ra quan điểm tương tự. Tuy nhiên, những người cho rằng FED sẽ không tăng lãi suất cũng dự đoán thời gian trì hoãn này được cho là sẽ không kéo dài lâu.

Những cơ sở để FED tăng lãi suất là nền kinh tế Mỹ đã tăng trưởng đủ mạnh, tăng 9% so với trước khủng hoảng, lạm phát yếu và tỷ lệ thất nghiệp ở mức thấp 5,1%.  Nhưng theo BBC, dù tỉ lệ thất nghiệp giảm nhưng số người thiếu việc làm, bao gồm những người làm bán thời gian, vẫn rất cao. Ngoài ra, thị trường mạnh hơn có thể kéo theo lạm phát tăng khi các công ty tăng lương để nhận người lao động.

Một số chuyên gia kinh tế cho rằng việc tăng lãi suất sẽ đưa nền kinh tế Mỹ trở lại đúng hướng, trong bối cảnh xuất hiện nhiều mối rủi ro từ tình hình kinh tế thế giới, đặc biệt là từ Trung Quốc. Vấn đề xuất phát từ tháng trước khi Bắc Kinh hạ giá đồng nhân dân tệ khiến thị trường thế giới một phen chao đảo.

Ngược lại, Ngân hàng Thế giới (WB) cảnh báo các nước đang phát triển chưa sẵn sàng án ứng phó với tình hình bấp bênh trên thị trường tài chính quốc tế.

Theo nhà kinh tế trưởng Kaushik Basu của WB, việc FED tăng lãi suất sẽ gây rối loạn tại các thị trường mới nổi và các thị trường này sẽ phải đối mặt với hàng loạt rủi ro liên quan tới nguy cơ chảy một lượng lớn tiền vốn ra nước ngoài.

“Tôi không nghĩ nó sẽ gây ra một cuộc khủng hoảng lớn nhưng sẽ gây ra một số hỗn loạn ngay lập tức. Kinh tế thế giới hiện khá tệ và nếu Mỹ hành động nhanh chóng sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến các nước” – Financial Times dẫn lời ông Basu.

Các ngân hàng hưởng lợi nếu FED tăng lãi suất

Các ngân hàng Mỹ sẽ là những đối tượng hưởng lợi lớn một khi FED tăng lãi suất trong khi những người ký gửi tiền không được hưởng bao nhiêu. Theo Reuters, lãi suất tăng sẽ giúp các ngân hàng thu nhiều tiền hơn cho các khoản cho vay nhưng sẽ không vội tăng lãi suất ký gửi bởi đã thừa tiền từ các biện pháp kích thích tài chính của FED, gồm việc hạ lãi suất và bơm hàng nghìn tỉ USD vào nền kinh tế.

Các nhà phân tích của Morgan Stanley cho biết 37 trên 44 ngân hàng Mỹ sẽ kiếm nhiều tiền hơn từ quyết định tăng lãi suất của FED. Cứ mỗi % lãi suất tăng thêm, tập đoàn Bank of America sẽ có thêm 2,4 tỉ USD lợi nhuận trong năm tiếp theo trong khi CitiGroup là 1,9 tỉ USD.