Hình ảnh CEO của Cambridge Analytica Alexander Nix sau song sắt với khẩu hiệu "Dữ liệu của chúng tôi, không phải của ông ta. Vào tù đi" được dán ở cửa ra vào công ty này tại London ngày 20-3 - Ảnh: AFP

Giám đốc điều hành Facebook, ông Mark Zuckerberg, đã mua quảng cáo nguyên trang trên nhiều tờ báo Anh, Mỹ số ra ngày chủ nhật (25-3) để đăng nội dung xin lỗi dư luận về vụ Công ty Cambridge Analytica lạm dụng dữ liệu cá nhân của 50 triệu người dùng Facebook. "Đó là sự xâm phạm niềm tin, tôi xin lỗi" - quảng cáo viết. Lời xin lỗi nguyên trang xuất hiện tại Anh trên các báo Sunday Telegraph, Sunday Times, Mail on Sunday, Observer, Sunday Mirror, Sunday Express và tại Mỹ trên các báo New York Times, Washington Post, Wall Street Journal.

Thu thập cả nhật ký cuộc gọi, tin nhắn

Tuy nhiên, cùng thời điểm với lời quảng cáo xin lỗi, báo Guardian (Anh) lại phanh phui một thông tin chấn động khác: Facebook không chỉ xâm nhập thông tin cá nhân của người dùng chia sẻ trên Facebook mà còn thu thập cả nhật ký cuộc gọi, tin nhắn và danh bạ trên điện thoại của người dùng trong suốt nhiều năm.

Chuyện này được phát hiện trong quá trình nhiều người muốn xóa hẳn tài khoản Facebook. Khi gửi yêu cầu xóa, Facebook thông báo tới họ lựa chọn tải xuống các thông tin công ty đã lưu của người dùng. Chính khối dữ liệu này tiết lộ quy mô thu thập thông tin cá nhân của người dùng Facebook hiện ở mức nào.

Một người dùng là Dyland McKay cho biết từ tháng 10-2016 đến tháng 7-2017, phần thông tin Facebook lưu lại của anh gồm "dữ liệu về mọi cuộc gọi điện thoại của tôi, gồm cả thời điểm và thời gian gọi", và "dữ liệu về mọi tin nhắn SMS tôi đã nhận và gửi".

Nhiều người khác cũng bực bội khi biết Facebook lưu trữ cả danh bạ, sổ lưu địa chỉ, ứng dụng lịch và ngày sinh của bạn bè. Cho tới thời điểm này, có vẻ như tất cả những phàn nàn về vấn đề này đều liên quan tới những người dùng Facebook hoặc các ứng dụng của Facebook trên thiết bị smartphone chạy trên nền tảng Android.

Kịch bản nào cho Facebook?

Hãng tin Quartz (Mỹ) đưa ra ba kịch bản cho tương lai của Facebook sau cuộc khủng hoảng liên quan đến Cambridge Analytica. Kịch bản thứ nhất: Facebook sẽ phải khuất phục trước nhà chức trách và chấp nhận bị "siết vòng kim cô" nếu muốn tiếp tục làm ăn. Theo đó, bài học từ Microsoft là không cần phải thắng trong vụ kiện chống độc quyền người ta mới có thể "dìm chết" một công ty hoặc kéo lùi công ty đó. Không cần chia tách Facebook, người ta vẫn có thể biến nó trở thành một cái bóng mờ nhạt của chính nó.

Kịch bản thứ hai là Facebook sẽ mất một lượng người dùng đáng kể sau bê bối. Trên thực tế số người dùng Facebook cũng đang giảm dần tại Mỹ và Canada, hai thị trường sinh lời nhiều nhất của họ. Nhưng nếu nhìn vào quy mô thực sự của Facebook một cách lý trí, dễ thấy ngay cả khi 1 triệu người rút khỏi nền tảng này để phản đối (con số này tương đương với số người dùng hằng ngày tại Mỹ và Canada rút khỏi Facebook trong quý vừa qua), nó cũng chỉ là 0,05% trong tổng lượng "cư dân Facebook".

Kịch bản thứ ba: Facebook sẽ mất các khách hàng thực sự của họ, đó là các đối tác quảng cáo chứ không phải người dùng. Tuy nhiên, theo ông Brian Wieser - chuyên gia phân tích tại Công ty Pivotal Research, phần lớn các nhà quảng cáo sẽ chỉ quay lưng với Facebook trong trường hợp số người dùng giảm tới mức 2 con số, giống như cách họ đã làm với YouTube khi quảng cáo của họ bị hiển thị bên cạnh những video có nội dung cực đoan, thù địch trước đây.