Vào Facebook luôn được xem cả quảng cáo - Ảnh: T.T.D.
Theo số liệu dự đoán từ Công ty nghiên cứu thị trường ANTS, năm 2018, mức độ chi tiêu cho quảng cáo trực tuyến tại Việt Nam ước đạt 550 triệu USD, nhưng trong đó quảng cáo chi tiêu cho Facebook chiếm đến 235 triệu USD, còn Google chiếm 152,1 triệu USD.
Trong khi đó, các doanh nghiệp/mạng quảng cáo trực tuyến trong nước như: VCCorp/Admicro, VNExpress/Eclick, 24H, Zing/Adtima... chỉ chiếm khoảng 150 triệu USD.
Như vậy chỉ riêng Google và Facebook đã chiếm đến 66,7% thị phần quảng cáo Việt Nam trong năm 2018.
Doanh thu tiếp tục tăng trưởng mạnh
Cũng theo dự đoán của ANTS, năm 2019 và 2020, doanh thu quảng cáo của Facebook và Google tại Việt Nam tiếp tục tăng trưởng mạnh, trong khi các doanh nghiệp/mạng quảng cáo trong nước cũng tăng trưởng nhưng rất ít và ngày càng "lép vế" so với hai "ông lớn" này.
Chẳng hạn năm 2019, doanh thu quảng cáo trực tuyến Việt Nam ước khoảng 648 triệu USD, trong đó Facebook chiếm 275 triệu USD, Google 174,9 triệu USD, các đơn vị trong nước chiếm chỉ 180,9 triệu USD.
Đến năm 2020 là 760 triệu USD, nhưng riêng Facebook và Google sẽ "bỏ túi" hơn 512 triệu USD...
Sự tăng trưởng doanh thu của Facebook tại Việt Nam đến "chóng mặt" khi chỉ mất có 5 năm để vươn lên vị trí hàng đầu Việt Nam.
Theo thống kê của ANTS và nhiều nguồn khác, năm 2010 khi Facebook chỉ vừa xuất hiện tại Việt Nam thì quảng cáo trực tuyến chủ yếu nằm trong tay các doanh nghiệp trong nước với 81% thị phần trong thị trường 26 triệu USD. Google lúc đó chiếm 19% và Facebook gần như không đáng kể.
Thế nhưng sau đó cùng với sự bùng nổ mạng xã hội, thị phần các doanh nghiệp trong nước bắt đầu giảm dần đều.
Đến năm 2013, doanh thu của Facebook ước đạt hơn 30 triệu USD (chiếm 23%), năm 2015 tăng vọt lên 141,4 triệu USD (43%), năm 2017 đạt 200 triệu USD (42,8%), năm 2018 ước đạt 235 triệu USD (42,7%).
Facebook chiếm ưu thế tuyệt đối
Theo báo cáo chỉ số toàn cầu trong quý 3-2018 của We Are Social, Việt Nam hiện có 64 triệu người dùng Internet, trong đó có đến 55 triệu người dùng Facebook. Con số này tăng 20% so với thời điểm đầu tháng 1-2017.
Xét trên khía cạnh thu hút quảng cáo cũng như hiệu quả quảng cáo, Facebook gần như không có đối thủ.
Theo kết quả khảo sát vừa được công bố đầu tháng 9-2018 của trang nghiên cứu thị trường trực tuyến Q&Me, Facebook đang là mạng xã hội được sử dụng phổ biến nhất tại Việt Nam với 98% người dùng. Điều đó cho thấy sức ảnh hưởng kinh hoàng của nó với đời sống cư dân mạng Việt Nam.
Hiện Việt Nam đứng thứ 7 thế giới về lượng người dùng tiếp cận các hình thức quảng cáo trên Facebook với 49 triệu người dùng. Ở cấp độ thành phố, TP.HCM đứng thứ 4 thế giới với 14 triệu người dùng.
Theo thống kê của Similarweb về lượng truy cập website tại Việt Nam, Google thống lĩnh với 3 địa chỉ có lượng truy cập nhiều nhất hằng tháng là: google.com.vn (375,3 triệu lượt), youtube.com (329,9 triệu) và google.com (323,3 triệu).
Trang facebook.com chiếm vị trí thứ hai với 351,4 triệu lượt truy cập. Các website còn lại đều có lượng truy cập cao nhất chưa đến 75 triệu lượt.
Còn theo báo cáo chỉ số thương mại điện tử Việt Nam 2018 do Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam công bố, trong năm 2017, hai hình thức quảng cáo được các doanh nghiệp lựa chọn nhiều nhất là mạng xã hội và các công cụ tìm kiếm.
Mạng xã hội và công cụ tìm kiếm cũng là hai hình thức quảng cáo được các doanh nghiệp đánh giá đem lại hiệu quả cao nhất với tỉ lệ tương ứng lần lượt là 46% và 39%.
Theo khảo sát toàn cảnh về tiếp thị kỹ thuật số ở nước ta do Q&Me thực hiện vào tháng 9-2017, 84% doanh nghiệp chi tiền cho quảng cáo trên mạng xã hội.
Facebook được xem là kênh truyền thông phổ biến nhất mà hầu hết doanh nghiệp đều có tài khoản, kế đến là YouTube. 99% các thương hiệu sử dụng Facebook cho các chiến lược tiếp thị kỹ thuật số của họ. YouTube cũng được sử dụng với tỉ lệ cao 72%...
Trong 6 nền tảng mạng xã hội được truy cập nhiều nhất Việt Nam thì có đến 5 là của Facebook và Google.
Cụ thể: Facebook đứng đầu với 61%, theo sát sau đó là YouTube (của Google) với 59%, thứ 3 là ứng dụng Messenger (của Facebook) với tỉ lệ 47%, thứ 4 là Zalo với 45%, thứ 5 là mạng xã hội Google+ (của Google) với 39% và cuối cùng là Instagram (của Facebook) với 32%.
Nhà sản xuất nội dung “trắng tay”
Doanh thu của Facebook, Google tại Việt Nam ngày càng tăng khủng khiếp nhưng việc san sẻ nó cho người dùng, đặc biệt là những nhà sản xuất nội dung đã góp phần tạo nên sự thành công của hai "gã khổng lồ" này, gần như bỏ ngỏ.
Theo ông Huỳnh Thanh Phi (trưởng phòng tiếp thị toàn quốc, Công ty Vietnam Star Automobile), trong cuộc chơi này, các nền tảng như Facebook hay Google là người nắm trong tay quyền lực.
Theo lý lẽ của họ, nhà sản xuất nội dung phải trả tiền để được đặt hoặc phân phối nội dung trên nền tảng. Nhưng trên tinh thần hợp tác đôi bên cùng có lợi, Facebook và Google miễn phí cho nhà sản xuất được phân phối nội dung của mình đến người dùng.
Đồng thời được chia sẻ một phần rất nhỏ lợi nhuận từ doanh thu kiếm được như YouTube.
Cán cân này sẽ thay đổi hoặc cân bằng nếu như các nhà sản xuất nội dung đủ mạnh, sức ảnh hưởng của nội dung của họ có khả năng tác động đến nền tảng.
Chẳng hạn nếu nhà sản xuất nội dung ngừng cung cấp, số lượng người dùng Facebook giảm hoặc doanh thu tụt giảm. Lúc này, vị thế của nhà sản xuất nội dung sẽ khác.
Ông Phan Thanh Giản (giám đốc điều hành ClipTV), phân tích: "Nguyên tắc là người tạo ra và sở hữu nội dung sẽ có toàn quyền trên nội dung của mình, đặc biệt trong chuyện kinh doanh, chia sẻ doanh thu. Bản tin, báo chí cũng là các nội dung cần tuân thủ luật chơi này.
Tuy nhiên Facebook cũng ra nền tảng để phân phối nội dung và ăn chia doanh thu quảng cáo. Hoặc Google News cũng mua lại bản tin của các cơ quan báo chí để đăng tải trên nền tảng của mình.
Mô hình này về cơ bản là win - win (đôi bên cùng có lợi), một bên có nền tảng người dùng, một bên có nội dung, quan trọng là chia sẻ doanh thu cùng nhau.
Tuy nhiên, nếu Google, Facebook sử dụng nội dung là các bài báo để nhằm tăng lượng người dùng và quảng cáo mà không được phép của bên sở hữu, hoặc sử dụng chính các bài chia sẻ của người dùng mà bản thân người dùng đó không phải là chủ nội dung thì vẫn xem là vi phạm nếu có mục đích thương mại".
Trong khi đó ông Nguyễn Duy Vĩ (đồng sáng lập, giám đốc tiếp thị của Tugo), cho rằng việc các mạng xã hội sử dụng nội dung người dùng tại Việt Nam là rất khó để tính đến việc bản quyền.
Vì bản chất của mạng xã hội là người dùng tự tạo và chịu trách nhiệm về nội dung của mình.
Tuy nhiên, những nội dung của họ có tính kết nối người dùng và giúp mạng xã hội đó giữ chặt và phát triển người dùng.
Vì vậy nếu nhìn ở góc độ này thì việc họ dùng Facebook mà không được chia sẻ lợi ích gì thì cũng là một phần thiệt thòi.
Việt Nam nên nghiên cứu xu thế của thế giới
Chuyên gia về chính sách công Nguyễn Quang Đồng - viện trưởng Viện Nghiên cứu chính sách và phát triển truyền thông IPS - cho rằng việc làm của EU là một bước đi đúng đắn, hợp lý. Việt Nam cũng nên nghiên cứu kỹ xu thế chung này của thế giới.
Theo ông Đồng, hiện nay các mạng xã hội, trang tìm kiếm... đang thu được nguồn lợi quảng cáo rất lớn nhờ việc dẫn thông tin từ các trang báo nhưng lại chưa có cơ chế chia sẻ lợi ích thỏa đáng với các đối tác cung cấp nội dung.
Trong khi đó các hãng thông tấn, báo chí - nơi sản xuất những bản tin mang lại lợi ích khổng lồ cho Google, Facebook - lại bị sụt giảm mạnh về doanh thu quảng cáo.
Viện trưởng IPS chia sẻ thêm: xu hướng số hóa hiện nay khiến những thói quen, hành vi của người dùng dịch chuyển dần lên môi trường số nên tình trạng vi phạm bản quyền trên môi trường số sẽ ngày càng gia tăng.
Trong khi đó, xu hướng kinh doanh dựa trên dữ liệu người dùng để bán quảng cáo sẽ ngày càng phát triển.
Nếu điều luật đó được thông qua sẽ là cơ sở rất tốt để chia sẻ lợi ích một cách hợp lý giữa các bên, ngăn chặn tình trạng vi phạm bản quyền tràn lan trên môi trường số.
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận