Đào tạo công nghệ tự động hóa

Lưới truyền tải điện giữ vai trò là "xương sống" trong hệ thống điện quốc gia, trong đó, hệ thống điều khiển trạm biến áp (TBA) được ví như là trái tim. Ngay từ khi thành lập vào tháng 7-2008, EVNNPT đã giao cho Ban Kỹ thuật đảm nhận chức năng tham mưu xuyên suốt về công tác quản lý kỹ thuật trong cả khâu quản lý vận hành và quản lý thẩm định kỹ thuật đề án thiết kế trong đầu tư xây dựng hệ thống truyền tải. Sau khi thống nhất mô hình của EVN, EVNNPT đã chuyển chức năng thẩm định kỹ thuật trong đầu tư xây dựng sang Ban Đầu tư Xây dựng và nay là Ban Quản lý đầu tư.

Năm 2017, EVNNPT thành lập Công ty Dịch vụ Kỹ thuật Truyền tải điện (NPTS), NPTS được giao nhiệm vụ nghiên cứu làm chủ công nghệ tự động hóa trên lưới điện truyền tải.

Nắm bắt xu hướng áp dụng khoa học công nghệ trong lĩnh vực tự động hóa TBA, EVNNPT đã có chính sách tuyển chọn các kỹ sư để cử đi học đào tạo chuyển giao công nghệ. 

Năm 2011, EVNNPT đã phối hợp với TOSHIBA tổ chức khóa đào tạo kỹ sư chuyên sâu về hệ thống bảo vệ, điều khiển TBA tại Nhật Bản. Từ Năm 2015, EVNNPT đã phối hợp với SIEMENS tổ chức khóa đào tạo chuyên sâu về hệ thống điều khiển SICAM PAS của SIEMENS tại Đức. Năm 2018, ngay sau khi NPTS được thành lập, đơn vị này đã tiếp tục kế thừa các khóa đào tạo chuyên sâu để cử học viên tham gia khóa đào tạo chuyển giao công nghệ từ ABB.

Sau các khóa đào tạo, các học viên đã được bổ sung các kiến thức cơ bản và các kỹ năng chuyên sâu về hệ thống SICAM PAS của SIEMENS, MicroSCADA của ABB. Hiện tại, nhóm học viên đã được giao nhiệm vụ để tự thực hiện các công trình liên quan đến hệ thống điều khiển SICAM PAS và MicroSCADA trong hệ thống truyền tải điện.

Nhận thấy rõ được tầm quan trọng về nguồn nhân lực cho mảng hệ thống điều khiển máy tính trong TBA, EVNNPT đã giao NPTS thực hiện tuyển chọn các kỹ sư có nền tảng kiến thức tốt về hệ thống điều khiển - bảo vệ tại các Trung tâm Dịch vụ kỹ thuật để thực hiện chiến lược đào tạo và chuyển giao công nghệ tự động hóa TBA.

Đến nay, NPTS đã tự đào tạo được lực lượng kỹ sư tại các Trung tâm Dịch vụ kỹ thuật, tuy số lượng còn chưa nhiều nhưng với khả năng nắm bắt và làm chủ được công nghệ tại một số hệ thống điều khiển TBA, các kỹ sư này hoàn toàn có thể tự thực hiện khai báo cấu hình mở rộng, chỉnh sửa các hệ thống điều khiển trong quá trình vận hành.

Trực vận hành Trạm biến áp 220 kV Thủy Nguyên (Hải Phòng, TBA số đầu tiên của EVN)

Công tác đào tạo về lĩnh vực tự động hóa TBA luôn được chú trọng và nâng cao. EVNNPT áp dụng hình thức On job training - Đào tạo thông qua quá trình thi công trực tiếp tại các công trình. Hình thức này giúp cho người được đào tạo nắm bắt được tất cả các khâu từ chuẩn bị đến triển khai thi công, nghiệm thu đóng điện. Qua đó, người được đào tạo sẽ vừa có kiến thức, vừa có kinh nghiệm thực hành cùng lúc.

Để cập nhật các xu hướng mới nhất về hệ thống tự động hóa TBA, EVNNPT đã liên hệ với các chuyên gia, tổ chức đào tạo có tên tuổi trên thế giới và trong khu vực, mời họ thực hiện đào tạo nâng cao kiến thức. EVNNPT đã tổ chức phối hợp với TNB R&D của Malaysia để đào tạo nâng cao về IEC 61850. Khóa học đã mang lại nhiều kiến thức bổ sung và đồng thời cũng tăng cường hợp tác giao lưu trao đổi giữa hai bên.

Ngoài ra, trong năm 2020, EVNNPT đã giao NPTS hoàn thành đề tài "Nghiên cứu xây dựng hệ thống điều khiển tích hợp TBA trên nền tảng giao thức IEC 61850 sử dụng phần mềm giám sát điều khiển độc lập với nhà sản xuất thiết bị". Kết quả đề tài, ngoài việc giúp nhóm nghiên cứu NPTS hiểu biết sâu hơn về tiêu chuẩn IEC 61850 được áp dụng trong TBA và phần mềm điều khiển tích hợp (ĐKTH), mà hơn hết EVNNPT đã xây dựng được hệ thống ĐKTH có thể tích hợp được nhiều thiết bị điều khiển và bảo vệ của các hãng khác nhau vào cùng một hệ thống điều khiển.

Gặt hái nhiều kết quả

Với việc thực hiện chiến lược và các giải pháp nêu trên, đến nay EVNNPT đã đạt được nhiều kết quả: EVNNPT đã dần làm chủ được các hệ thống điều khiển tích hợp, đồng thời xây dựng được hệ thống điều khiển có thể tích hợp thiết bị nhiều hãng khác nhau theo tiêu chuẩn IEC 61850. Điều này giúp EVNNPT chủ động trong việc nâng cấp, xây dựng các hệ thống ĐKTH TBA lưới điện truyền tải, không phụ thuộc vào các nhà cung cấp.

Theo thống kê, EVNNPT đã có thể làm chủ các hệ thống ĐKTH bao gồm: SICAM PAS của SIEMENS, Zenon của COPADATA, SurvalentOne của Survalent, MicroSCADA của ABB, PACiS của ALSTOM, PCS9700 của NR. Hệ thống điều khiển máy tính do EVNNPT tự xây dựng: Hệ thống điều khiển TBA 220 kV Tam Kỳ.

Ngoài ra, EVNNPT đã xây dựng và ban hành quy định yêu cầu kỹ thuật cơ bản hệ thống điều khiển TBA trên nền tảng tiêu chuẩn IEC 61850. Đây là quy định rất quan trọng để góp phần giúp EVNNPT thống nhất và làm chủ hệ thống điều khiển máy tính TBA trên lưới điện truyền tải.

Hệ thống điều khiển máy tính do EVNNPT tự xây dựng tại Trạm 220 kV Tam Kỳ.

Với sự phát triển của hệ thống điện nói chung và lưới điện truyền tải nói riêng, cùng với công nghệ tự động hóa có những bước phát triển mới, ngày càng thông minh hơn và theo xu hướng công nghệ số. Vì vậy đòi hỏi EVNNP tăng cường đầu tư đổi mới công nghệ, xây dựng hệ thống điều khiển tích hợp với mô hình TBA vận hành tự động không người trực. Đạt được điều này là một thách thức không nhỏ nhưng với đội ngũ kỹ thuật ngày càng trưởng thành, EVNNPT vững vàng trong việc làm chủ công nghệ, đáp ứng vận hành tin cậy lưới truyền tải điện quốc gia.