Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC), ông Frans Timmermans - Ảnh: REUTERS

Theo hãng tin Reuters, EC vừa có một quyết định chưa từng có trong lịch sử khối này là kích hoạt điều 7 trong luật chung của khối, tước bỏ quyền bỏ phiếu của Ba Lan để trừng phạt cho việc Ba Lan đã có những cải cách tư pháp mà theo EC là vi phạm các giá trị chung của khối, khiến hệ thống tư pháp mất tính độc lập và bị sự chi phối chính trị và của phe đa số cầm quyền trong nước.

Quyết định được EC đưa ra sau hai năm tranh cãi về những cải cách tư pháp của chính phủ Ba Lan. Những cải cách này bị Brussels cáo buộc đã làm suy yếu nền dân chủ, gây tổn hại cho tính độc lập của hệ thống tòa án Ba Lan.

EC, cơ quan bảo vệ việc thực thi hệ thống luật pháp EU, sẽ yêu cầu các quốc gia thành viên EU khác ra tuyên bố lên án những thay đổi với hệ thống tư pháp Ba Lan đã cấu thành "một nguy cơ rõ ràng về sự vi phạm nghiêm trọng" với các giá trị chung của EU, nhất là nguyên tắc luật pháp.

Thông cáo của EC nêu rõ: "Những cải cách tư pháp tại Ba Lan cho thấy hệ thống tư pháp nước này hiện đang nằm dưới sự kiểm soát chính trị của phe đa số nắm quyền. Khi không có sự độc lập về mặt tư pháp, nhiều vấn đề nghi vấn nghiêm trọng đặt ra với việc thực thi hiệu quả luật pháp EU".

Tuy nhiên EC vẫn để ngỏ cơ hội "sửa sai" cho Warsaw, có lẽ một phần cũng bởi tân thủ tướng Ba Lan chỉ vừa mới nhậm chức tháng này.

Theo đó, EC cho thời hạn 3 tháng để chính phủ Ba Lan thay đổi tình hình và nếu họ chứng minh được việc sửa sai này, EC sẽ thu hồi lại quyết định truất quyền bỏ phiếu của Ba Lan.