Ổi trồng trong chậu - Ảnh: Gia Bảo

Xu hướng vừa làm cây cảnh vừa có trái cây ăn đang được nhiều người dân đô thị lựa chọn.

Một trong những người đầu tiên đưa cây ăn trái vào trong chậu là anh Nguyễn Chí Cường, chủ vườn cây cảnh Nguyễn Thành Đại (quận 12, TP. HCM).

Từ ý định ban đầu là trồng cho vui cửa vui nhà vì nhớ vườn nhớ ruộng, đến nay thu nhập từ bán cây cảnh trong chậu đã trở thành nguồn thu chính của anh.

Anh Nguyễn Chí Cường tại vườn ở quận 12 - Ảnh: T.M.

Từ sở thích mê trồng cây

Vốn là một kỹ sư nông nghiệp tại Cam Bình, Vĩnh Long, anh Nguyễn Chí Cường có thời gian dài gắn liền với nông dân và làm ruộng làm vườn. Cách đây ba năm, anh chuyển công việc từ quê lên TP. HCM và gom tiền bạc mua được một căn nhà nhỏ ở quận 12.

Dù ở ngoại thành nhưng so với quê khung cảnh mới vẫn toàn là bêtông với nhựa đường, anh Cường quyết định sẽ trồng cây ở mảnh sân nhỏ cho đỡ nhớ quê và có thêm bóng mát. Nhưng sân nhà nhỏ lại gạch đá nhấp nhô khó trồng.

Trong một lần đi qua khu sinh vật cảnh thấy người ta đưa những cây cảnh rất lớn vào trong chậu bêtông mà vẫn sống khỏe, anh Cường tự hỏi liệu có đưa cây ăn trái vào trồng trong chậu được không.

Nghĩ là làm, anh Cường về nhà mua một số chậu bêtông đúc, lấy đất và phân bón để chuẩn bị trồng cây. Ban đầu anh thử đủ loại từ cây dừa, vú sữa, ổi, cóc, xoài, mãng cầu... Cây vào trong chậu đa số sống tốt nhưng... không ra trái. Khả quan nhất là mấy cây ổi cũng chỉ cho 1-2 trái mỗi cây.

Là kỹ sư nông nghiệp, anh Cường cho rằng về đất đai và thành phần dinh dưỡng không có gì khác biệt so với trồng ngoài vườn, chỉ là do không gian nhỏ hơn. Vì vậy nếu cây phát triển không như ý, không ra hoa kết trái được thì nhiều khả năng là do giống cây không thích hợp với trồng chậu.

Vậy là anh Cường loại bỏ những cây không ra trái và thay bằng các giống khác. Cứ lặp lại quy trình như vậy, cây nào sau một vụ không khả quan là anh thay bằng giống mới, phải mất hai năm anh mới chọn được hai giống ổi lê và ổi nữ hoàng phù hợp với trồng trong chậu. Đó là các giống ổi sinh trưởng nhanh, ra hoa sớm khi cây còn nhỏ, cao vài ba chục centimet đã có hoa ra nhiều trái và dễ trồng. Cho dù người không rành kỹ thuật trồng trọt cũng có thể trồng được.

Trồng 2-3 tháng là ra hoa, khi đó cây cao khoảng 30cm. Mỗi cây cao 1m có thể ra 50-100 hoa và trái nên người trồng phải loại bỏ bớt để lại mức độ vừa phải nhằm dễ chăm sóc và quả cho kích cỡ lớn, có trái nặng tới nửa ký.

Ban đầu anh Cường chỉ trồng vì đam mê cây trái và nếu thành công cũng thêm hoa quả cho gia đình. Nhưng khi thấy những cây ổi trong chậu trước nhà anh còn nhỏ mà sai trĩu quả, nhiều người đến chơi đề nghị anh bán lại cho họ. Cứ thế người nọ giới thiệu người kia đến mua hết cả số ổi anh ươm tạo ban đầu.

Nhận thấy nhu cầu ngày càng nhiều của người dân thành phố, anh Cường đã thuê vườn của hộ dân gần đó làm vườn ươm tạo cây trước khi đưa vào chậu.

Những cây ổi thành công ban đầu trở thành cây ông bà, cây bố mẹ để chiết tách ra các nhánh ổi con, sau đó trồng trong bao đất tới khi đủ kích cỡ mới đưa vào chậu chăm sóc. Khi ổi đã bén rễ trong chậu bêtông và ra hoa kết trái, anh mới đưa ra bán cho khách hàng.

Song song với các giống ổi đã có, anh Cường lặp lại quy trình chọn lựa với các loại cây khác để đa dạng mặt hàng. “Nói chung cây nào cũng có thể đưa lên chậu được, nhưng cây rễ chùm dễ trồng hơn cây rễ cọc do cây rễ cọc đòi hỏi không gian lớn cho rễ ăn sâu” - anh Cường cho biết.

Hiện nay anh Cường thử nghiệm thành công một số giống cóc, khế, xoài, vú sữa... có thể trồng trong chậu cho trái và dự định đưa ra thị trường trong dịp tết này.

Chọn mua ổi trồng trong chậu - Ảnh: T.M.

Nở rộ

Nhiều người dân thành phố cho biết họ chọn mua các loại cây ăn trái trong chậu vì gần gũi và lạ nhiều hơn là mua lấy trái. Chị Phan Trang ở quận 7 cho biết sau khi trồng các loại rau ở sân thượng chị cũng muốn có thêm một số loại cây ăn trái cho sân thượng trở thành một khu vườn đúng nghĩa.

“Tất nhiên sẽ không có chuyện trồng cây ăn trái ở sân thượng là đủ có trái cây ăn quanh năm được. Nhưng ăn một trái ổi mà mình tự trồng tại nhà phố thì dù không ngon như ổi chợ vẫn thấy thú vị” - chị Phan Trang cho biết.

Nhiều người khác sau khi trồng các loại hoa, cây cảnh, bonsai cũng muốn thay đổi không khí bằng cách chăm sóc những cây ăn trái tại nhà để vừa có cảm giác được chăm sóc vườn tược, có hoa trái nhưng vẫn nhẹ nhàng như trồng cây cảnh.

Hơn nữa, trồng cây ăn trái trong chậu tại nhà có thể kiểm soát được lượng phân bón đưa vào chăm sóc cây và hầu như không sử dụng hóa chất trừ sâu nên nếu có trái thì chất lượng sẽ an toàn hơn nhiều.

Vì vậy chỉ mới xuất hiện tại TP.HCM khoảng hai năm trở lại đây nhưng trồng cây ăn trái trong chậu đang có bước phát triển rất nhanh. Hàng loạt vườn ươm cây giống mới mọc lên tại quận 12, Hóc Môn, Thủ Đức...

Cây ăn trái trong chậu đã có mặt ở các cửa hàng hoa cây cảnh trên đường phố nội thành như Trường Chinh, Thành Thái, Nguyễn Hữu Cảnh... với nhiều loại, nhiều giống và giá cả cũng rất khác nhau.

Nhiều nhất vẫn là các loại ổi với giá bán 20.000-40.000 đồng/kg cây nhỏ đến 300.000-500.000 đồng/chậu cây lớn đã có trái to. Ngoài ra, các loại trái cây khác như cóc, chanh, bưởi... cũng được đưa vào chậu để bán cho người tiêu dùng.

Theo giới thiệu của các nhà vườn và đại lý bán cây cảnh trong chậu thì các loại cây này rất dễ trồng, dễ chăm sóc, ít sâu bệnh và đảm bảo có trái. Nếu người mua chăm sóc tốt, đúng kỹ thuật có thể đạt 70% năng suất so với cây trồng cùng loại trong vườn.

Theo anh Cường, người tiêu dùng nên chú ý cây ăn trái cần trồng bằng đất thường là tốt nhất chứ không phải như mọi người nghĩ là mua đất quá tơi xốp hay xơ dừa. Cây ăn trái rễ phát triển và ăn sâu nên cần nền đất ổn định để giữ thân cây.

Hơn nữa, không phải loại cây nào cũng có thể đậu trái trong chậu, nên cần hỏi kỹ nơi bán về khả năng cho trái và chế độ bảo hành, chăm sóc khách hàng sau khi mua.