Tháng 3 - mùa hoa trẩu

IRIS TRƯƠNG

TTO - Cùng với hoa gạo, hoa ban, hoa xoan, mùa hoa trẩu đang thu hút bước chân phiêu bồng của bao lữ khách mỗi tháng 3 về.

Hoa trẩu ở Trạm Tấu (Yên Bái) - Ảnh: Việt Nguyễn

Tháng 3 về, núi rừng Bắc bộ lại bừng lên bao sắc hoa: hoa gạo, hoa ban, hoa xoan, hoa trẩu… Những sắc hoa đỏ, trắng, hồng, tím như khoác lên núi rừng, bản làng một tấm áo rực rỡ, tươi mới.

Nếu như hoa gạo, hoa ban, hoa xoan đã trở nên quen thuộc, thì hoa trẩu - một loài hoa cũng khá phổ biến của tháng ba vùng trung du, miền núi Bắc bộ - ít được biết đến, dù vẻ đẹp của nó cũng không kém phần tinh khôi và rạng ngời.

Cây trẩu là loài cây thân gỗ, thuộc họ thầu dầu. Một cây trẩu trưởng thành có thể cao 15-16m. Lá trẩu to tầm bàn tay, nguyên bản hoặc chia nhiều thùy. Trẩu có rất nhiều công dụng: thân dùng làm gỗ trong xây dựng và tiểu thủ công nghiệp, đặc biệt gỗ trẩu là nguyên liệu rất tốt để sản xuất nấm ăn; quả dùng ép lấy dầu để làm sơn công nghiệp, da, chất dẻo nhân tạo.

Trong dân gian quả trẩu còn được dùng làm thuốc chữa bệnh. Cây trẩu có khả năng thích ứng tương đối rộng, nhưng ở Việt Nam nó phân bố chủ yếu ở các tỉnh miền núi và trung du phía Bắc, dễ gặp nhất là ở Tam Đảo (Vĩnh Phúc), Phú Thọ, Yên Bái, Sơn La, Điện Biên, Hà Giang…

Cứ vào độ tháng 3 đến tháng 4, cùng với hoa gạo, hoa xoan, hoa trẩu lại bung nở vô vàn những bông trắng muốt tinh khôi làm bừng sáng cả núi rừng.

Không giống như hoa ban hay hoa sưa bừng nở trắng muốt trên những cành cây khẳng khiu trụi lá, toát lên vẻ đẹp lộng lẫy, ấn tượng, hoa trẩu e lệ nở dưới những tán lá xanh thẫm to bản nên ít tạo ấn tượng mạnh. Nhưng vẻ đẹp kín đáo của hoa trẩu lại mang tới những cảm xúc riêng.

Ai từng yêu những cung đường, từng rong ruổi Tây Bắc, Đông Bắc vào những ngày tháng 3, tháng 4 nhộn nhịp và rạo rực chắc đều một lần xuyến xao trước vẻ đẹp của loài hoa này.

Và ai từng nhìn ngắm hoa trẩu, làm sao không thấy lòng ngân lên trước những ngôi sao năm cánh nhỏ xinh, xòe ra trắng muốt dưới những tán lá xanh được lọc qua cái nắng mới của núi rừng tháng 3 trong như ngọc?

Nhẹ nhàng nhặt một bông hoa trẩu vừa rụng hãy còn mới nguyên đặt lên tay ngấm nghía mà ngỡ ngàng trước vẻ đẹp đơn sơ, bình dị nhưng cũng rất đỗi thanh tao, không tì vết của những cánh hoa trắng ngần.

Màu phơn phớt hồng ở nhụy tạo cho những bông hoa trẩu có gì đó e ấp và ngượng ngùng, làm người ta liên tưởng tới những cô gái Thái, gái Mông… trong những ngày xuân hẹn bạn.

Một điểm rất riêng của hoa trẩu là có hương rất thơm. Hương trẩu bay xa trùm phủ lên xóm làng, núi rừng thứ không khí trong trẻo và tinh khôi.

Đứng dưới gốc trẩu ngắm hoa mà hương thơm ngan ngát, vẻ tinh khôi của những bông hoa trên cành, những bông hoa đã rụng trên mặt đất cứ vương vít trong lòng, làm tâm hồn bỗng sảng khoái và yên bình đến lạ.

Bạn đã bao giờ ngắm hoa trẩu chưa? Nếu chưa thì xách balô lên và đi ngay nhé. Mở lòng ra với những mùa hoa, với quê hương đất nước, để thấy tâm hồn mình thêm rộng mở...