Những măng đá độc đáo trong hang Va - Ảnh: H.TH.

... thì tỉnh Quảng Bình cũng tương tự, khi lâu lâu lại gõ cửa Phong Nha - Kẻ Bàng: Hang ơi ! Mở cửa ra…

Tôi may mắn vừa được tham gia một chuyến khảo sát hang Va để chuẩn bị đưa vào khai thác du lịch, dự kiến vào giữa tháng 7-2015 sẽ chính thức mở tour. Nói về hang Va, Phạm Quang Vinh - một “siêu phượt” - đã nhận xét thế này: “Nếu Sơn Đoòng được coi là hang lớn nhất thế giới thì hang Va có thể coi là hang đẹp nhất ở Việt Nam”!

Kho châu báu của Quảng Bình: đã tìm thấy 320 hang động!

Tôi như không tin vào tai mình khi nghe ông Nguyễn Châu Á - giám đốc Công ty Oxalis (đơn vị tổ chức các tour mạo hiểm khám phá hang động ở Phong Nha - Kẻ Bàng) - cho biết Hiệp hội Hang động hoàng gia Anh đã phát hiện và khảo sát được 320 hang động ở khu vực này! Chính ông Trần Tiến Dũng - phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình - cũng đã xác nhận chuyện này. Nhưng như thế đã hết chưa? Câu trả lời là: chưa hết!

Vậy trong 320 hang động đã được tìm thấy và khảo sát, có bao nhiêu hang đã được khai thác du lịch? Câu trả lời là chưa đến 15 hang! Trời, như vậy là Quảng Bình chỉ mới xài chưa đến 1/20 tài sản trong kho báu đã phát hiện của mình. Năm 2012 là một năm khá rực rỡ của ông Howard Lambert và các cộng sự khi khảo sát và công bố hình ảnh của năm hang động tuyệt đẹp. Trong đó, hang Va là hang động gây nhiều ngỡ ngàng nhất cho các nhà thám hiểm.

Hang Va được Hồ Khanh tìm thấy cửa hang vào năm 2003, và sau đó nhóm của ông Howard khảo sát năm 2012. Quá bất ngờ về hang Va, nên năm ấy ông Howard đã đồng ý cùng Tuổi Trẻ tổ chức cho bạn đọc đặt tên một nhánh trong hang này, nơi có những cột măng đá mọc giữa nước. Sự kiện ấy đã thu hút rất nhiều người tham gia, và “hang Thạch Thủy” là tên của bạn đọc đề xuất và nó đã được đoàn thám hiểm chọn.

Hồi ấy, trả lời cho quyết định này, ông Howard đã nói: “Đa số chúng tôi thích tên “Thạch Thủy” (đá - măng đá trong nước - water stalagmite) vì tên này mô tả chính xác những hình khối có thể nói rất độc đáo trong nhánh này của hang Va. Những măng đá rõ ràng được hình thành bởi quá trình vận chuyển của dòng nước, và bởi những măng đá đó đang “sống” trong nước, phát triển từ dưới hồ nước lên chứ không phải hình thành nhờ dòng nước nhỏ từ trên cao xuống như thông thường ở các hang động khác”.

Hồi hộp với màn bám dây để vượt qua một dãy đá trong hang Va - Ảnh: H.TH.

Ồ... À...

Chuyến khảo sát hang Va diễn ra vào ngày 7-6 vừa rồi. Chuyến đi có cả Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình Trần Tiến Dũng, phó giám đốc Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng Hoàng Hải Vân, hai chuyên gia hang động của Anh, ông Hồ Khanh...

Chúng tôi rời đại bản doanh của Công ty Oxalis lúc 7g30 sáng. Sau gần một giờ di chuyển bằng xe hơi vào sâu trong Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, chúng tôi xuống xe và nai nịt kỹ càng mũ bảo hiểm, giày đi rừng của bộ đội, găng tay cao su. Ông Hồ Khanh vạch đám cây dại cao lút đầu người ven đường, mới thấy lộ ra một lối mòn lởm chởm đá sâu hun hút. Cứ thế, đoàn chúng tôi dọ dẫm tuột xuống từng tí một. Giờ thì tôi mới hiểu đôi găng tay cao su có ý nghĩa thế nào khi nó giúp mình bám lấy những mỏm đá tai mèo bén nhọn để lần mò đi xuống.

Tuy không mất sức nhiều, nhưng đầu gối cũng đủ ê ẩm vì cứ phải gồng lên để vững chân trụ. Tụt xuống hết sườn núi đầy hiểm trở, cả đoàn nghỉ chân giữa một con suối đã khô, lởm chởm toàn đá. Ông Nguyễn Châu Á chỉ về phía tay phải của con suối và cho biết: “Đi sâu vào trong kia là hang Nước Nứt. Hang này cùng với hang Va sẽ hình thành nên một tuyến du lịch mới kéo dài hai ngày một đêm mà chúng tôi đã trình dự án khai thác cho lãnh đạo tỉnh Quảng Bình cùng Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng”.

Sau ít phút nghỉ ngơi, chúng tôi bắt đầu bước vào chặng đường gian khổ thật sự, đó là trèo lên núi, cũng đầy đá tai mèo sắc nhọn. Đến 10g sáng, nghĩa là sau đúng 90 phút đi rừng, chúng tôi đã có mặt trước miệng hang Va. Tính ra chỉ có hơn 2km đường rừng núi nhưng mất đến 90 phút di chuyển thì mọi người sẽ thấy được mức độ hiểm trở, khó đi thế nào.

Và sau khi đeo đèn chuyên dụng trên đầu, chúng tôi bắt đầu vào hang Va. Có chỗ lại phải vượt đá, rồi có cả lội suối đến ngang thắt lưng ngay trong hang âm u. Có đoạn, hai chuyên gia hang động của Anh phải đi trước để giăng dây cho mọi người bám theo đó nhằm vượt qua một đoạn hiểm trở cao ngất ngưởng trên chục mét. Một cảm giác hồi hộp thật khó tả, nhưng thật ra cũng rất an toàn vì ai cũng được mang đai bảo hiểm để móc khóa vào dây mà hai chuyên gia đã giăng sẵn.

Vượt qua đoạn hiểm trở này mới thật sự thấy được cảnh tiên. Đó là những hồ nước tạo nên bằng đá vôi y như những hồ nước ở Pamukale (Thổ Nhĩ Kỳ) lừng danh thế giới. Chỉ có khác là hồ ở Pamukale cấu tạo bằng đá trắng, lộ thiên; còn ở đây là đá vôi vàng, nằm trong hang sâu. Và đi qua những hồ nước kỳ lạ này (tiếc là mùa này cạn nước do năm nay ít mưa) mới tiến vào “khu vườn” tạo nên sự độc đáo chưa hề thấy bất cứ đâu trên thế giới - theo các chuyên gia hang động của Anh - đó là “vườn” măng đá.

Hai giờ ở trong hang Va thật sự đã mang lại cho chúng tôi một cảm nhận khó tả, trước những khung cảnh mà con người chẳng biết nói gì hơn ngoài “ồ”, “à” liên tục.