Phóng to

Rất đông du khách đến tả Van xem lễ cấp sắc

Người Dao Đỏ ở Sa Pa (Lào Cai) quan niệm người con trai phải trải qua lễ cấp sắc từ ba đèn trở lên mới có tâm, có đức để phân biệt phải trái, mới được công nhận là con cháu của “Bàn Vương” - tổ tiên của người Dao, mới trở thành người lớn. Do vậy, người đàn ông Dao nào cũng phải làm lễ cấp sắc.

Riêng lễ cấp sắc 12 đèn thì không bắt buộc vì muốn lên bậc này thì người đàn ông phải học rất nhiều và có một chức thầy cúng nhất định.

Điều đặc biệt, trong suốt quá trình làm lễ cấp sắc, những người đàn ông được cấp sắc phải ăn ở tập trung một chỗ, không được đi đâu xa. Vợ của những người được cấp sắc cũng phải ở chung một chỗ. Trước mỗi bữa ăn những người được cấp sắc đều phải đến trước bàn thờ thần ăn chay ở giữa gian nhà để vái lạy rồi mới được ăn.

Nghi lễ linh thiêng nhất của lễ cấp sắc 12 đèn, gọi là lễ “đăng quang”. Sau khi kết thúc lễ này, “chẩu chiếu” (thầy cúng) hướng dẫn các trò bái tổ tiên. Như vậy, từ nay các trò đã trở thành con của thánh trời, làm gì cũng phải có tâm, có đức.

Trong lễ kết thúc, thầy cúng dẫn các trò lên "tồ sên" (nghĩa là thiên đình) để các trò nhận dấu ấn của Ngọc Hoàng và văn bằng âm - dương. Đây là bằng cấp cao nhất trong cuộc đời của người đàn ông Dao Đỏ.

Sau khi làm xong lễ thông báo, các trò cùng vợ lần lượt quỳ dưới chân cầu thang nhận dấu ấn và văn bằng do các thầy cấp cho. Đây là thời khắc linh thiêng và quan trọng. Nhận bằng xong, các trò đem một bản đốt đi, còn một bản đem cất kỹ đến khi nào về cõi âm mới được đem đốt để thánh trời nhận ra và thu nạp họ.

Nghi lễ cấp sắc 12 đèn chứa đựng nhiều quan niệm giáo dục, triết lý về nhân sinh quan rất có ý nghĩa giáo dục hướng thiện con người.

TTO ghi lại một số hình ảnh về tục cấp sắc độc đáo này:

Phóng to

Treo tranh các vị thần của Bàn Vương để chuẩn bị làm lễ cấp sắc

Phóng to

Chẩu chiếu (thầy cúng) chuẩn bị áo mũ làm lễ cấp sắc

Phóng to

Các thanh niên xin được cấp sắc mặc trang phục truyền thống của người Dao Đỏ. Họ đặc biệt chú ý sửa sang mũ đội trên đầu, vì theo quan niệm đó là nơi thần linh trú ngụ trong mỗi người được cấp sắc.

Phóng to

Phụ nữ Dao Đỏ phải trùm kín mặt khi cùng chồng đến nhận sắc cấp

Phóng to

Chẩu chiếu và các thanh niên bái lạy Bàn Vương

Phóng to

Nhảy và lắc chuông đồng theo các bài cúng

Phóng to

Thầy cúng “cấp đèn” cho các thanh niên đã đỗ đạt

Phóng to

Những người đàn ông cùng vợ nhận “sắc được cấp” từ “chẩu chiếu”. Từ nay họ mới thật sự trưởng thành trong cộng đồng người Dao Đỏ

Phóng to

Sau khi nhận sắc cấp, họ đốt một bản để báo với Bàn Vương và trở về nhà, hoàn thành tục cấp sắc