Kết thúc phiên giao dịch ngày cuối cùng của năm dương lịch 2019, chỉ sốVN-Index chìm trong sắc đỏ - Ảnh: BÔNG MAI

Ông Phan Dũng Khánh, Giám đốc tư vấn đầu tư của Công ty chứng khoán Maybank Kim Eng, nhận định: "Rất ít nhà đầu tư có lời trong năm 2019. Đại đa số doanh nghiệp, đặc biệt các nhà đầu tư cá nhân có một năm gọi là thất bát, số lượng người bị lỗ là lớn".

Diễn biến năm 2019 cho thấy việc hai lần vượt mốc 1.000 điểm trong năm được nhiều nhà đầu tư kì vọng chỉ số VN-Index sẽ quay về mức đỉnh của lịch sử năm 2018 là trên 1.200 điểm.

"Cả hai lần chinh phục được nhưng chỉ đứng vài phiên rồi thị trường rớt tiếp, mặc dù mỗi lần như thế sự kì vọng của nhà đầu tư rất lớn. Có nhiều tổ chức dự báo VN-Index lên 1.800 nhưng vừa dự báo xong thì rớt", ông Khánh đánh giá.

Khi nhiều chỉ số chính của thị trường chứng khoán Mỹ tăng từ 30% trở lên trong năm 2019, các nhà đầu tư nghĩ "bèo nhất" thì VN-Index cũng đi được 1 nữa, nhưng thực tế chỉ 8%.

"Mức tăng chỉ xoay quanh 8% so với năm 2018, chỉ bằng lãi suất tiết kiệm tiền gửi trung bình, tỉ suất sinh lời thị trường chứng khoán quá kém", ông Khánh nhận xét.

Thất bát còn biểu thị chỗ giá trị vốn hóa thị trường tăng chừng 15% so với năm trước, song thanh khoản lại giảm xấp xỉ 35%, dòng tiền trên thị trường không dồi dào. Các nhà đầu tư nước ngoài năm 2019 vẫn mua ròng, nhưng so những thời điểm các năm trước là sụt giảm mạnh. Tốc độ mua và giá trị mua sụt giảm rất nghiêm trọng, cho thấy dòng tiền trên thị trường rất cạn kiệt.

Năm 2019 tình hình thế giới biến động, ảnh hưởng mạnh thị tâm lí các nhà đầu tư khi bủa vây hàng loạt nỗi lo về chiến tranh thương mại Mỹ - Trung, chiến tranh tiền tệ, suy thoái quốc tế.

Dù Việt Nam có chỉ số khá ổn về tăng trưởng kinh tế, xuất nhập khẩu, lạm phát. Tuy nhiên một số nền tảng không vững khi hầu hết doanh nghiệp FDI xuất siêu, nhiều doanh nghiệp nội địa nhập siêu.

Bên cạnh đó, dòng tiền trên thị trường trong năm 2019 tiền rút ra khỏi thị trường chứng khoán và bất động sản, đổ vào vàng và trái phiếu. Cần chú ý rằng những nhà đầu tư tổ chức, nhà đầu tư khổng lồ mới mua trái phiếu Chính phủ. Điều này cho thấy thị trường thiếu đi nhà đầu tư lớn khi dòng tiền chuyển sang kênh đầu tư an toàn như trái phiếu Chính phủ.

Không riêng trái phiếu chính phủ, cả trái phiếu doanh nghiệp cũng hút hàng hơn các năm trước. Điều này đặc biệt vì các nhà đầu tư thường mua cổ phiếu, "cực chẳng đã" mới mua trái phiếu.

Một ngân hàng treo thông báo về trái phiếu - Ảnh: BÔNG MAI

Chứng khoán rủi ro cao trong năm 2020

Trao đổi với chuyên gia lĩnh vực tài chính - ngân hàng, TS. Nguyễn Trí Hiếu dự báo rằng năm 2020 thế giới tiếp tục biến động, độ rủi ro sẽ ở mức cao so với năm 2019.

Các rủi ro được ông Hiếu nêu ra có việc Mỹ có thể tiếp tục giảm lãi suất hay sự chưa rõ ràng về thỏa thuận thương mại Mỹ - Trung, cũng như các bất ổn chính trị ở một số điểm nóng trên thế giới. 

Đặc biệt nếu chiến tranh thương mại leo thang đồng nhân dân tệ có thể mất giá, từ đó ảnh hưởng đến ngay cả chính sách tiền tệ của Việt Nam và tới các quyết định của các nhà đầu tư.

"Ngay trong trường hợp xấu, triển vọng nhà đầu tư thành công vẫn hiện hữu, tuy nhiên 2020 là năm thắt dây an toàn", ông Hiếu nói, và khuyên các nhà đầu tư cần lưu ý 3 mục tiêu: thanh khoản, sinh lời, an toàn vốn. 

Ông Phan Dũng Khánh cũng cho rằng 2020 "tình hình chưa có gì khả quan hơn" dù chứng khoán Mỹ có chuỗi chu kì tăng dài nhất nhì lịch sử, hơn 3.900 ngày (khoảng 11 năm) trong thị trường bò tót (giá lên). 

"Tuy nhiên chính điều này lại rất rủi ro vì không thể nào tăng mãi mãi được. Đồng thời khi tăng 30% một năm, năm sau muốn tăng 30% nữa thì không dễ. Chưa kể, hiện nay quỹ đầu tư của tỉ phú Warren Buffett giữ 122 tỉ USD tiền mặt, đó là tỉ trọng tiền mặt nhiều nhất trong lịch sử của tổ chức này đang nắm giữ. Một số tổ chức lớn khác cũng chú ý trữ tiền mặt. Điều này cho thấy các tổ chức cảm nhận bất ổn", ông Khánh nhận định. 

Theo số liệu thống kê của WGC (Hội đồng vàng thế giới), năm 2018, đặc biệt năm 2019 các ngân hàng trung ương gia tăng mua vàng, chỉ trong 6 tháng đầu năm đã tới 375 tấn, cả năm con số có thể gấp đôi.

Bên cạnh đó các định chế tài chính bao gồm các quỹ đầu tư, các tổ chức định chế tài chính như ngân hàng đầu tư và ngân hàng thương mại đang có tỉ trọng giữ vàng từ khu vực và trên thế giới hiện nay đang cao hàng đầu trong lịch sử.

Ông Khánh cho rằng nhà đầu tư cá nhân cần quan sát dòng tiền, dòng tiền đổ vào nhóm ngành và lĩnh vực nào thì mình đi theo và ngược lại và thận trọng đối với nhóm cổ phiếu xây dựng, bất động sản và ngân hàng.

Chứng khoán 2019 có gì lạ?

TTO - Theo thống kê, từ đầu năm đến nay, tổng số tiền do Ủy ban Chứng khoán Nhà nước xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán ước tính đến 29 tỉ đồng, trong đó có 3 cá nhân người nước ngoài bị xử phạt.