Đá Subi, thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam, hiện bị Trung Quốc chiếm đóng và xây dựng thành đảo nhân tạo phi pháp - Ảnh: REUTERS

Phát biểu trước báo giới ở Singapore bên lề Đối thoại Shangri-La ngày 31-5, Quyền bộ trưởng quốc phòng Mỹ Patrick Shanahan nói rằng các hoạt động quân sự hóa của Trung Quốc ở Biển Đông thời gian qua là "quá đáng", theo Hãng tin Reuters.

Ông Shanahan nói rằng việc Trung Quốc xây dựng các đường băng dài hàng ngàn mét, lắp các tên lửa đất đối không trên các đảo nhân tạo xây dựng phi pháp ở Biển Đông đã "tàn phá quá mức", vượt ra ngoài cái gọi là biện pháp tự vệ như Bắc Kinh tuyên bố.

Tuyên bố này gây chú ý đáng kể trong bối cảnh cả Mỹ và Trung Quốc đều cử bộ trưởng quốc phòng hai nước đến dự Đối thoại Shangri-La, diễn đàn an ninh hàng đầu châu Á, đang diễn ra ở Singapore từ ngày 31-5 đến 2-6. 

Quyền bộ trưởng quốc phòng Mỹ Patrick Shanahan (trái) và Bộ trưởng quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa bắt tay ở Singapore ngày 31-5 - Ảnh: REUTERS

Trước đó, tướng Joseph Dunford, chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ, hôm 29-5 còn nói thẳng chính Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã bội hứa về việc không quân sự hóa Biển Đông.

"Mùa thu 2016, Chủ tịch Tập Cận Bình đã hứa với Tổng thống Obama rằng Trung Quốc sẽ không quân sự hóa các đảo (ở Biển Đông). Vậy mà đến nay chúng tôi thấy những đường băng dài tới 3.050m, các cơ sở chứa vũ khí, việc triển khai năng lực phòng thủ tên lửa thường xuyên, năng lực trên không và nhiều thứ khác" - ông Dunford khi đó cho biết.

Cũng trong ngày 31-5, ngày đầu tiên của Đối thoại Shangri-La, ông Shanahan và Bộ trưởng quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa đã có cuộc gặp. Trung tá Joe Buccino, người phát ngôn Lầu Năm Góc, cho biết cuộc gặp kéo dài 20 phút này "hiệu quả và mang tính xây dựng".

Đây là lần đầu tiên trong 8 năm, Trung Quốc cử bộ trưởng quốc phòng tới dự Đối thoại Shangri-La. Giới quan sát dự đoán đại diện của Mỹ và Trung Quốc sẽ có cuộc khẩu chiến quyết liệt trong bối cảnh quan hệ hai nước đang căng thẳng vì nhiều vấn đề.

TTO - Vị chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ khẳng định Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã không giữ lời về việc không quân sự hóa Biển Đông và kêu gọi ‘hành động tập thể’ để buộc Bắc Kinh có trách nhiệm.