Vướng mắc trong hoàn thuế đã phát sinh suốt ba năm qua, nhiều doanh nghiệp (DN) miệt mài giải trình nhưng đến nay vẫn bị treo rất nhiều kỳ hoàn. Có DN đã kiện thuế ra tòa.

Giam hàng trăm tỉ đồng thuế VAT

Đại diện Công ty cổ phần Fococev Việt Nam - DN chuyên xuất khẩu bột sắn tại quận 4, TP.HCM - đã nêu lên tình trạng khó khăn của công ty tại hội nghị. Công ty này đang chờ hoàn thuế 529 tỉ đồng trong suốt sáu năm qua mặc dù cơ quan công an chưa phát hiện dấu hiệu gian lận.

Dù đã kiện ra tòa và có phán quyết sơ thẩm cũng như Tổng cục Thuế đã có công điện, quá trình hoàn thuế vẫn kéo dài. Với vốn chỉ hơn 100 tỉ đồng, DN gặp khó khăn khi cơ quan thuế yêu cầu xác minh chi tiết như số seal, số bill, thông tin tài xế...

"Chúng tôi có cảm giác cơ quan thuế mới quan tâm tới chỉ tiêu thu vượt ngân sách, trong khi hoàn thuế VAT cũng là một chỉ tiêu mà cơ quan thuế chưa quan tâm. Rất mong cơ quan thuế xem xét, hoàn thuế cho DN. Nếu kê khai sai DN sẽ chịu trách nhiệm", đại diện DN đề nghị.

Trả lời đề nghị của Fococev, bà Lê Thị Duyên Hải - vụ trưởng Vụ Kê khai và Kế toán thuế (Tổng cục Thuế) - kể chi tiết "cơ duyên" vì sao DN và cơ quan thuế dắt nhau ra tòa.

Đầu tiên, DN phản ảnh Cục Thuế TP.HCM truy thu thuế VAT sai quy định (số tiền 36,7 tỉ đồng, kỳ hoàn thuế 1-2017 đến 10-2018). Cơ quan công an cũng đã xác minh nhưng chưa có căn cứ xác định DN xuất khẩu khống hàng hóa sang Trung Quốc, vì vậy đề nghị trả lại tiền cho DN.

Sau đó cơ quan thuế đã trả lại 36 tỉ đồng, riêng 700 triệu đồng còn lại, khi đã đối chiếu đầy đủ sẽ trả cho DN.

Thứ hai, đối với khoản tiền 127 tỉ đồng (kỳ hoàn thuế 11-2018 đến 5-2020), TAND TP.HCM đã tuyên hủy quyết định thu hồi thuế, buộc trả lại tiền đã truy thu cho DN. Nhưng Cục Thuế TP.HCM chưa nhận được bản án chính thức của tòa án, đồng thời đang củng cố thông tin để kháng cáo.

Thứ ba, với phản ảnh từ tháng 6-2020 đến nay cục thuế không giải quyết các hồ sơ hoàn khoảng 355 tỉ đồng (29 hồ sơ), 204 tỉ đồng liên quan đến xuất khẩu đường biển có đủ hồ sơ, trong khi 150 tỉ đồng liên quan đến đường bộ cần bổ sung thêm tài liệu.

Hoàn thuế để DN có tiền hoạt động

Cũng phản ảnh về hoàn thuế, đại diện Công ty TNHH Saigon PTS cho biết hồ sơ đề nghị hoàn thuế kỳ từ tháng 4-2021 đến tháng 6-2022 tuy nhiên quá trình xác minh lại kéo dài dù DN mua bán hợp pháp, có nhà máy, thanh toán qua ngân hàng. Tất cả chứng từ thanh toán đều hợp lệ, có phiếu xuất kho, xuất xưởng, tờ khai hải quan...

"Nhưng do khoáng sản chưa xác minh nên DN chưa được hoàn thuế. Do vậy DN đề nghị Tổng cục Thuế có hướng dẫn nhằm tháo gỡ cho DN", DN này đề nghị.

Đại diện Công ty TNHH Saigon PTS cũng kiến nghị những khoản hoàn không liên quan đến rủi ro thì phải hoàn cho DN. Mong cơ quan thuế có hướng cụ thể cho DN chứ hiện nay do ách tắc tiền hoàn thuế nên DN hoạt động rất cầm chừng.

Ngoài ra, các DN cũng đề nghị cơ quan thuế cần phân biệt những DN được thành lập ra chỉ để mua bán hóa đơn và những DN phải đóng cửa do khó khăn. Với những DN ma được thành lập chỉ để mua bán hóa đơn, cơ quan thuế nên có danh mục để DN tra cứu khi giao dịch.

Tuy nhiên có những DN kinh doanh thật, thời điểm phát sinh giao dịch mua bán thì DN vẫn kinh doanh bình thường nhưng sau dịch COVID-19, DN đóng cửa vì khó khăn.

Như vậy rõ ràng DN bên mua "ngay tình" nhưng đến khi hoàn thuế, cơ quan thuế kiểm tra thấy DN bên bán đã đóng cửa thì chặn ngay hồ sơ hoàn thuế lại. Rất nhiều DN đã vướng phải trường hợp này và tất cả hóa đơn này đều bị loại, DN còn bị phạt.

"DN chúng tôi làm ăn lâu năm được Tổng cục Thuế phân loại vào nhóm hoàn trước kiểm sau nhưng cơ quan thuế địa phương lại đưa chúng tôi vào diện kiểm trước hoàn sau. Vậy có hợp lý hay không?", một DN bức xúc.

Nhức nhối chuyện chậm hoàn thuế VAT

Câu chuyện nóng nhất trong Hội nghị đối thoại thuế với 300 doanh nghiệp phía Nam hôm nay 27-9 là những vướng mắc trong việc hoàn thuế giá trị gia tăng (VAT).