Trong khi ngân hàng bảo đang thừa vốn, nhiều doanh nghiệp cho biết vẫn khó tiếp cận vốn tín dụng. Trong ảnh là một doanh nghiệp chế biến thủy sản - Ảnh: A.H.

Ông Đào Minh Tú, Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước, đã đặt câu hỏi như trên tại Hội thảo Nâng cao hiệu quả kết nối ngân hàng - doanh nghiệp, diễn ra chiều 19-10 ở TP.HCM.

Ông Đào Minh Tú cho biết có doanh nghiệp phản ảnh rằng không tiếp cận được vốn nhưng khi tìm hiểu thực tế, việc ngân hàng từ chối cho vay là do doanh nghiệp chơi không đẹp, có dòng tiền về lại lén rút ra gửi ngân hàng khác để nhận lãi suất cao hơn.

"Tín dụng không phải là cấp phát an sinh xã hội, cho vay là phải có điều kiện", ông Tú nói, đồng thời cho rằng nhiều doanh nghiệp chủ yếu dựa vào vốn ngân hàng bởi vốn tự có rất ít nên rất rủi ro.

Doanh nghiệp muốn vay tín chấp

Trả lời câu hỏi của ông Tú, ông Nguyễn Phước Hưng, Phó chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp TP.HCM, cho biết kết quả khảo sát của hiệp hội cho thấy có trên 50% doanh nghiệp nhỏ và vừa có nhu cầu vay vốn nhưng không tiếp cận được vốn vay do thiếu tài sản đảm bảo, tài sản được định giá không đúng, số liệu tài chính chưa đáp ứng... 

"Đây chính là nút thắt lớn mà nếu tháo gỡ được, doanh nghiệp nhỏ sẽ phát triển nhanh" - ông Hưng nói. 

Theo ông Trần Việt Anh, Chủ tịch Hội doanh nghiệp Thủ Đức, (TP.HCM), nhiều nhà đầu tư Trung Quốc và Thái Lan bắt đầu sang tìm đất mở nhà máy tại Việt Nam, do vậy, các doanh nghiệp trong nước phải đầu tư, mở rộng để cạnh tranh. 

Tuy nhiên, lãi suất vay vốn trung dài hạn còn cao, lên đến 8-10%/năm, nên doanh nghiệp ngại vay.

Ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP.HCM, thừa nhận dù có cơ chế nhưng các ngân hàng chỉ cho vay tín chấp với các doanh nghiệp đã có mối quan hệ tín dụng từ trước và được xếp hạng nội bộ cao...

"Nếu doanh nghiệp có khó khăn về tiếp cận vốn, về tài sản thế chấp, có thể căn cứ vào quy chế để thỏa thuận với ngân hàng. Trường hợp ngân hàng cố tình khó dễ, doanh nghiệp nên phản ảnh về đường dây nóng. Ngân hàng Nhà nước sẽ tác động đồng thời giữ bí mật thông tin của doanh nghiệp ", ông Minh nói.

Vay tín chấp, bên vay phải minh bạch

Từng ngồi trong hội đồng tín dụng của một ngân hàng, chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu cho biết có doanh nghiệp liệt kê phương án 10 trang A4 nhưng không thực tế. Có doanh nghiệp báo cáo thuế với doanh thu vài trăm triệu, nhưng báo cáo khác với lãi lên đến hàng chục tỉ. 

"Sổ sách của doanh nghiệp không minh bạch làm sao ngân hàng dám cho vay tín chấp?" - ông Hiếu nói.

Theo bà Trương Thị Thúy Nga, Phó tổng giám đốc Vietcombank, doanh nghiệp nên minh bạch hơn trong các báo cáo để tạo cơ sở cho ngân hàng cho vay. 

Đặc biệt, các doanh nghiệp vừa và nhỏ cần tư duy báo cáo sao cho trung thực và tôn trọng kỷ luật tài chính để tạo niềm tin cho ngân hàng. 

"Trong giai đoạn khó khăn, có những doanh nghiệp nổi lên và ngân hàng đã cùng doanh nghiệp hoạch định tầm nhìn, giải ngân được những gói lớn", bà Nga khẳng định.

Cũng theo bà Nga, nên nghiên cứu để có giải pháp mới hơn cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, thông qua cơ chế quỹ bảo lãnh.