Doanh nghiệp châu Âu tại buổi ra mắt Sách Trắng - Ảnh: NHƯ BÌNH

Tại buổi giới thiệu ấn phẩm Sách Trắng lần thứ 10 do Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) tổ chức ngày 21-3 tại TP.HCM, ông Nicola Audier, đồng Chủ tịch EuroCham, cho biết Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) đang trong quá trình được phê duyệt và nếu được thực thi, sẽ tạo động lực khổng lồ cho cả Việt Nam và Liên minh châu Âu (EU). 

Hiện các thành viên EuroCham cũng đang khá quan tâm và mong EVFTA sớm được ký kết cũng như có hiệu lực, bỏ dần hàng rào thuế quan, tạo điều kiện cho hàng nhập khẩu vào Việt Nam. 

Tuy nhiên, doanh nghiệp châu Âu cũng cho rằng những lợi ích dự kiến đạt được từ việc thỏa thuận cắt giảm thuế quan trong khuôn khổ của EVFTA sẽ bị ảnh hưởng bởi những cải cách liên tục về thuế từ phía Việt Nam.

Ông Thomas McCleland - Chủ tịch Tiểu ban Thuế và Chuyển giá của Eurocham, cho biết dù Việt Nam ban hành nhiều quy định mới nhưng việc thực hiện các quy định vẫn còn nhiều thách thức, cách giải thích hạn hẹp về những tiêu chuẩn.

Hiện nay, Việt Nam có một danh mục các hiệp định về thuế quan rất lớn với rất nhiều hiệp định đã được ký kết, nhờ đó, thuế thu được giảm sâu. 

Tuy nhiên, giảm thuế theo hiệp định không được áp dụng tự động tại Việt Nam mà phải tự đánh giá khả năng đáp ứng. 

Trong khi đó, cơ quan thuế không ban hành bất kỳ văn bản nào xác nhận việc miễn, giảm thuế theo hiệp định khi tiếp nhận hồ sơ thông báo thuộc diện miễn, giảm thuế theo hiệp định. 

Do đó, cơ quan thuế Việt Nam vẫn khấu trừ thuế do không sẵn sàng chấp nhận tính không chắc chắn của việc được miễn, giảm thuế theo hiệp định và rủi ro phải gánh chịu thuế theo quy định.

Điều này khiến việc áp dụng các hiệp định tại Việt Nam trở nên không có giá trị. Một hệ quả khác là các cơ quan thuế nước ngoài thường không cho phép các công ty nước ngoài được giảm thuế khi họ xét thấy có khoản miễn, giảm thuế theo hiệp định, do đó, dẫn đến đánh thuế hai lần. 

Để thận trọng, một số doanh nghiệp chọn giải pháp nộp thuế trước và đề nghị hoàn sau trong thời hạn 3 năm. Tuy nhiên, trên thực tế quy trình hoàn thuế rất khó khăn và mất nhiều thời gian.

Ông Nicolas Audier cũng cho rằng quan hệ thương mại và đầu tư giữa EU và Việt Nam có thể đạt được những kết quả khả quan trên nền tảng EVFTA, với lợi ích rõ ràng cho công ty từ cả hai phía. 

Dẫu vậy, theo ông Audier, để đạt được điều này, việc cải thiện nhanh chóng môi trường kinh doanh tại Việt Nam là vô cùng cần thiết. 

Năm 2018 là một năm quan trọng với việc EVFTA được kỳ vọng có hiệu lực, đồng thời kỷ niệm 30 năm ra mắt Luật Đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam.

Do đó, cộng đồng doanh nghiệp châu Âu muốn có thêm cơ hội trao đổi và thảo luận chuyên sâu với các cơ quan nhà nước có liên quan trong việc soạn thảo các văn bản pháp luật trong việc thi hành các quy định liên quan EVFTA. 

TTO - 11 thành viên của TPP-11 dự kiến sẽ nhóm họp tại Nhật Bản để xử lý các vấn đề còn chưa được đồng thuận trong khi đó EVFTA sẽ tách làm đôi.