Du khách mang khẩu trang chống bụi tại tỉnh Chiang Mai hôm 2-4 - Ảnh chụp màn hình AP

Chiang Mai được mệnh danh là "Đóa hồng phương bắc" của Thái Lan, cách thủ đô Bangkok khoảng 700km.

Nóng và ô nhiễm

Đầu tuần này, tiến sĩ Rungsrit Kanjanavanit, giảng viên y khoa tại Đại học Chiang Mai, đăng lên mạng xã hội một bức ảnh khiến nhiều người sửng sốt.

Bức ảnh cho thấy ông cầm một thiết bị đo bụi mịn PM2.5 (các hạt bụi có đường kính nhỏ hơn hoặc bằng 2,5 micromet) bên trong Trung tâm hội nghị và triển lãm Chiang Mai. Màn hình máy đo hiển thị chỉ số chất lượng không khí (AQI) khiến ai cũng giật mình: 172 (hay 98 microgram/m3 không khí) - tức đã vượt ngưỡng tốt cho sức khỏe (50).

Con số trên gây sốc vì việc đo đạc được thực hiện ở trong nhà chứ chưa phải ngoài trời. Câu chuyện cũng phản ánh một bức tranh lớn hơn về tình trạng ô nhiễm đang diễn ra tại Chiang Mai.

Ô nhiễm không khí ở Chiang Mai nghiêm trọng tới mức đích thân Thủ tướng Thái Lan Prayut Chan-o-cha đã bay tới tỉnh này hôm 2-4 để xem xét tình hình, theo báo Bangkok Post. Ông Prayut đã chỉ đạo chính quyền địa phương phải giải quyết tình trạng ô nhiễm không khí tại đây trong vòng 7 ngày.

"Tôi muốn nhắc lại rằng vấn đề các điểm nóng (những khu vực đốt đồng và cháy rừng) phải được giải quyết trong vòng 7 ngày. Không ai được phép gây ra các đám cháy trong rừng" - nhà lãnh đạo 65 tuổi nêu rõ.

Theo Hãng tin Bloomberg, ngày ông Prayut đến thăm Chiang Mai, chỉ số AQI tại đây lên tới mức nguy hiểm 379 - mức cao nhất thế giới thời điểm đó.

Đốt đồng sau thu hoạch để chuẩn bị cho vụ mùa mới và đốt rừng làm nương rẫy thường bị cấm trong vòng hai tháng vào mùa khô nhằm tránh gây ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, thực trạng này vẫn diễn ra thường xuyên ở Thái Lan. Theo Cơ quan Phát triển công nghệ không gian và thông tin địa lý Thái Lan, chỉ riêng hôm 1-4 có đến 348 điểm nóng ở miền bắc Thái Lan.

Ông Sate Sampattagul, người đứng đầu Trung tâm dữ liệu biến đổi khí hậu tại Đại học Chiang Mai, cho biết những đám khói mù dày đặc ở miền bắc Thái Lan nghiêm trọng hơn vào năm nay do tình trạng hạn hán và đốt đồng phi pháp diễn ra thường xuyên. Hơn nữa, Chiang Mai rất dễ bị ảnh hưởng do tỉnh này được bao quanh bởi nhiều đồi núi.

Chuyên gia Olivier Evrard đến từ Viện Nghiên cứu phát triển ở Thái Lan cho rằng đốt đồng và cháy rừng không phải là thủ phạm duy nhất. "Chính phủ đã khuyến khích người dân mua thêm nhiều phương tiện giao thông, trong khi các nhà máy nhiệt điện than hoạt động với công suất tối đa" - ông Olivier Evrard nêu các nguyên nhân gây ô nhiễm không khí.

Ảnh hưởng du lịch

Cuộc chiến chống ô nhiễm không khí ở Chiang Mai và nhiều tỉnh thành ở miền bắc Thái Lan được thực hiện quyết liệt trong bối cảnh nhiều sự kiện quan trọng diễn ra ở khu vực này.

Trước mắt, đáng chú ý nhất là Hội nghị bộ trưởng tài chính và thống đốc ngân hàng trung ương ASEAN diễn ra trong tuần này tại tỉnh Chiang Rai (giáp Chiang Mai), với khoảng 300 đại biểu tham dự.

Theo Hãng tin Reuters, ban tổ chức thậm chí đã chuẩn bị khẩu trang để cấp cho các đại biểu dự sự kiện trong bối cảnh không khí ở nơi này ô nhiễm không kém Chiang Mai. Dữ liệu Chính phủ Thái Lan cho thấy chỉ số AQI tại đây có lúc đạt tới mức 240-250, tức không tốt cho sức khỏe.

Tuy nhiên, có thể nói "nạn nhân" bị ảnh hưởng lớn nhất là ngành du lịch của xứ chùa vàng trong bối cảnh tết té nước Songkran sắp diễn ra - khi mà các tỉnh ở miền bắc Thái Lan là điểm đến yêu thích của đông đảo du khách.

Năm ngoái, Chiang Mai đón 3,8 triệu du khách nước ngoài. Tuy nhiên, cuộc "khủng hoảng khói mù" được dự đoán sẽ giáng một đòn đau cho ngành du lịch tại đây cả trước và trong dịp tết Songkran từ ngày 11 tới 15-4.

Theo ghi nhận của các khách sạn địa phương, số phòng được du khách đặt trước năm nay đã giảm nhiều.

"Các du khách lo ngại khói bụi sẽ gây hại cho sức khỏe của họ. Thông thường số khách đặt chỗ trước để chơi tết Songkran chiếm hơn 85% trong tổng số khách ở Chiang Mai. Nhưng do vấn đề khói mù, tỉ lệ đặt chỗ năm nay chỉ chiếm 60%" - bà La-Iad Bungsrithong, chủ tịch Hiệp hội Khách sạn thượng bắc Thái Lan, cho biết.

Tổng cục Du lịch Thái Lan (TAT) ước tính 546.000 du khách quốc tế sẽ đến Thái Lan chơi tết Songkran năm nay, trong khi du khách nội địa chiếm 3,1 triệu lượt trong suốt sự kiện này. Tết cổ truyền mừng năm mới được dự đoán sẽ mang lại 20 tỉ baht (14.600 tỉ đồng) cho ngành du lịch Thái Lan.

Tuy nhiên, ông Yuthasak Supasorn - tổng cục trưởng TAT - hiện bày tỏ quan ngại về tình hình ô nhiễm không khí khi số du khách đặt chỗ trước giảm nhiều so với năm ngoái, đặc biệt đối với các khách sạn gần "điểm nóng".

Ông Yuthasak Supasorn cho biết bắt đầu từ cuối tuần này, TAT sẽ làm việc với các chính quyền địa phương và chủ các khách sạn để tìm cách đối phó khói mù, chẳng hạn phun nước từ mái nhà.

TTO - Thái Lan phải chuẩn bị thêm khẩu trang chống bụi siêu mịn cho khoảng 300 đại biểu dự Hội nghị các Bộ trưởng tài chính và thống đốc ngân hàng trung ương ASEAN diễn ra trong hai ngày 4 và 5-4 ở tỉnh Chiang Rai.