Tại các đô thị lớn như Hà Nội hoặc TP.HCM, việc dừng, đỗ xe trên phố sẽ chiếm diện tích đáng kể của lòng đường, dẫn tới nguy cơ ùn tắc giao thông.

Đồng thời, hành vi dừng, đỗ trái quy định nói chung còn tiềm ẩn nguy cơ cao dẫn đến tai nạn giao thông, đặc biệt nếu vi phạm này xảy ra trên đường cao tốc.

Về định nghĩa, theo Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ, dừng xe là trạng thái đứng yên tạm thời của xe trong một khoảng thời gian cần thiết đủ để cho người lên xe, xuống xe, xếp dỡ hàng hóa, kiểm tra kỹ thuật xe hoặc hoạt động khác.

Trong khi đó, đỗ xe là trạng thái đứng yên của xe không giới hạn thời gian. Khi đỗ xe, người điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ chỉ được rời khỏi xe khi đã sử dụng phanh đỗ xe hoặc thực hiện biện pháp an toàn khác.

Tại nghị định 168/2024, nhà chức trách đã quy định rõ mức phạt đối với hành vi dừng, đỗ xe sai quy định. Trong đó mức phạt cao được áp dụng đối với tài xế ô tô, cụ thể:

Tài xế sẽ bị phạt 600.000-800.000 đồng nếu:

- Dừng xe, đỗ xe trên phần đường xe chạy ở đoạn đường ngoài đô thị nơi có lề đường rộng;

- Dừng xe, đỗ xe không sát mép đường phía bên phải theo chiều đi ở nơi đường có lề đường hẹp hoặc không có lề đường;

- Dừng xe, đỗ xe ngược với chiều lưu thông của làn đường dừng xe, đỗ xe trên dải phân cách cố định ở giữa hai phần đường xe chạy;

- Đỗ xe trên dốc không chèn bánh;

- Dừng xe không sát theo lề đường, vỉa hè phía bên phải theo chiều đi hoặc bánh xe gần nhất cách lề đường, vỉa hè quá 0,25 mét;

- Dừng xe trên đường dành riêng cho xe buýt;

- Dừng xe trên miệng cống thoát nước, miệng hầm của đường điện thoại, điện cao thế, chỗ dành riêng cho xe chữa cháy lấy nước;

- Rời vị trí lái, tắt máy khi dừng xe (trừ trường hợp rời khỏi vị trí lái để đóng, mở cửa xe, xếp dỡ hàng hóa, kiểm tra kỹ thuật xe);

- Rời vị trí lái khi dừng xe nhưng không sử dụng phanh đỗ xe (hoặc thực hiện biện pháp an toàn khác);

- Dừng xe, đỗ xe không đúng vị trí quy định ở những đoạn có bố trí nơi dừng xe, đỗ xe;

- Dừng xe, đỗ xe trên phần đường dành cho người đi bộ qua đường;

- Dừng xe nơi có biển "Cấm dừng xe và đỗ xe".

Mức phạt 800.000 đến 1 triệu đồng được áp dụng với các hành vi:

Dừng xe, đỗ xe tại vị trí: nơi đường bộ giao nhau hoặc trong phạm vi 5 mét tính từ mép đường giao nhau; điểm đón, trả khách; trước cổng hoặc trong phạm vi 5 mét hai bên cổng trụ sở cơ quan, tổ chức có bố trí đường cho xe ra, vào; nơi phần đường có bề rộng chỉ đủ cho một làn xe cơ giới; che khuất biển báo hiệu đường bộ, đèn tín hiệu giao thông; nơi mở dải phân cách giữa; cách xe ô tô đang đỗ ngược chiều dưới 20 mét trên đường phố hẹp, dưới 40 mét trên đường có một làn xe cơ giới trên một chiều đường.

- Đỗ xe không sát theo lề đường, vỉa hè phía bên phải theo chiều đi hoặc bánh xe gần nhất cách lề đường, vỉa hè quá 0,25 mét;

- Đỗ xe trên đường dành riêng cho xe buýt;

- Đỗ xe trên miệng cống thoát nước, miệng hầm của đường điện thoại, điện cao thế, chỗ dành riêng cho xe chữa cháy lấy nước;

- Đỗ, để xe ở vỉa hè trái quy định của pháp luật;

- Đỗ xe nơi có biển "Cấm đỗ xe" hoặc biển "Cấm dừng xe và đỗ xe".

Tài xế ô tô bị phạt 2-3 triệu đồng trong trường hợp:

- Dừng xe, đỗ xe tại vị trí: bên trái đường một chiều hoặc bên trái (theo hướng lưu thông) của đường đôi; trên đoạn đường cong hoặc gần đầu dốc nơi tầm nhìn bị che khuất; trên cầu (trừ trường hợp tổ chức giao thông cho phép), gầm cầu vượt (trừ những nơi cho phép dừng xe, đỗ xe), song song với một xe khác đang dừng, đỗ.

- Dừng xe, đỗ xe trong hầm đường bộ không đúng nơi quy định; không có báo hiệu bằng đèn khẩn cấp, không đặt biển cảnh báo "Chú ý xe đỗ" (hoặc đèn cảnh báo) về phía sau xe khoảng cách đảm bảo an toàn khi dừng xe, đỗ xe trong hầm đường bộ trong trường hợp gặp sự cố kỹ thuật hoặc bất khả kháng khác buộc phải dừng xe, đỗ xe.

Mức phạt 4-6 triệu đồng, trừ 2 điểm giấy phép lái xe được áp dụng với lái xe ô tô vi phạm dừng xe, đỗ xe trái quy định gây ùn tắc giao thông.

Tài xế sẽ bị phạt 12-14 triệu đồng; trừ 6 điểm giấy phép lái xe trong trường hợp:

- Dừng xe, đỗ xe trên đường cao tốc không đúng nơi quy định; không có báo hiệu bằng đèn khẩn cấp khi gặp sự cố kỹ thuật hoặc bất khả kháng khác buộc phải dừng xe, đỗ xe ở làn dừng xe khẩn cấp trên đường cao tốc; không có báo hiệu bằng đèn khẩn cấp, không đặt biển cảnh báo "Chú ý xe đỗ" (hoặc đèn cảnh báo) về phía sau xe khoảng cách tối thiểu 150 mét khi dừng xe, đỗ xe trong trường hợp gặp sự cố kỹ thuật hoặc bất khả kháng khác buộc phải dừng xe, đỗ xe trên một phần làn đường xe chạy trên đường cao tốc.

Đáng chú ý, mức phạt 20-22 triệu; trừ 10 điểm giấy phép lái xe nếu tài xế ô tô dừng xe, đỗ xe, không đúng quy định gây tai nạn giao thông.

Phạt 174.000 trường hợp vi phạm sau nửa tháng thi hành nghị định 168

So với cùng kỳ, số vụ tai nạn trong nửa tháng qua (1-1 đến 14-1) giảm 355 vụ (-34,27%), giảm 47 người chết (-11,41%), giảm 426 người bị thương (-34,24%).