Theo BS.CKII Dư Huỳnh Hồng Ngọc - trưởng khoa hiếm muộn, IVF Phương Châu, tuổi tác không chỉ quyết định khả năng thụ thai mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và bé.

Tuổi trung bình kết hôn và sinh con đầu lòng

Theo dữ liệu tổng điều tra dân số quốc gia năm 2019  ở Việt Nam, nữ kết hôn trung bình ở tuổi 24,6 và nam ở tuổi 27-29. Nữ sinh con đầu lòng thường ở tuổi 25-28 và nam ở tuổi 28-30. Độ tuổi này đã tăng do áp lực công việc và chi phí sinh hoạt.

Các cặp đôi ở thành thị thường kết hôn và sinh con muộn hơn so với nông thôn do áp lực công việc và chi phí sinh hoạt cao hơn, tạo ra sự chênh lệch về độ tuổi và tỉ lệ sinh sản giữa các khu vực.

Những rủi ro khi mang thai muộn

Khả năng sinh sản của phụ nữ cao nhất ở độ tuổi 20-24 và giảm dần sau 35 tuổi. Nam giới cũng giảm chất lượng tinh trùng theo tuổi tác. Phụ nữ dưới 30 tuổi có khả năng thụ thai tự nhiên mỗi tháng khoảng 20-25%, nhưng ở tuổi 40, tỉ lệ này giảm xuống dưới 5%.

Mang thai trên 35 tuổi mang lại nhiều rủi ro như sảy thai, sinh non và dị tật bẩm sinh. Tỉ lệ trẻ mắc hội chứng Down tăng từ 1/1,200 ở mẹ tuổi 25, lên 1/350 ở tuổi 35 và 1/100 ở tuổi 40. Tỉ lệ sảy thai tự nhiên tăng theo tuổi mẹ: khoảng 8,9% ở phụ nữ 20-24 tuổi và 74,7% ở phụ nữ trên 45 tuổi. Nguy cơ thai chết lưu và thai ngoài tử cung cũng tăng theo tuổi.

Để đảm bảo sức khỏe sinh sản, các cặp đôi nên lên kế hoạch sinh con trong độ tuổi tối ưu. Phụ nữ 20-30 tuổi nên tham vấn về sức khỏe sinh sản và nguy cơ mang thai muộn. Phụ nữ trên 35 tuổi nên tham khảo kỹ thuật hỗ trợ sinh sản sau 6 tháng cố gắng thụ thai.

Khuyến cáo thực hành cho nam và nữ

- Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Cả nam và nữ nên kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề sinh sản.

- Duy trì lối sống lành mạnh: Ăn uống đủ chất, tập thể dục đều đặn, tránh rượu và thuốc lá.

- Quản lý căng thẳng: Sử dụng kỹ thuật giảm căng thẳng như yoga, thiền, hoặc tham gia hoạt động giải trí.

- Chế độ ăn uống và sinh hoạt để duy trì khả năng sinh sản tốt:

Đối với nữ: 

- Chế độ ăn uống:
                 + Thực phẩm giàu axit folic: Rau xanh, đậu lăng, cam. 
                 +  Thực phẩm giàu chất sắt: Thịt bò, gan, đậu phụ. 
                 +  Sữa và sản phẩm từ sữa: Bổ sung canxi và vitamin D. 

- Sinh hoạt:

                 +  Tập thể dục nhẹ nhàng: Yoga, bơi lội, đi bộ. 
                 +  Giảm căng thẳng: Thiền, nghe nhạc.

Đối với nam:

- Chế độ ăn uống: 
                +  Thực phẩm giàu kẽm: Hàu, thịt đỏ, hạt bí ngô.
                + Thực phẩm giàu vitamin C và E: Trái cây họ cam quýt, quả hạnh nhân. 
                +  Acid béo omega-3: Cá hồi, cá thu, hạt lanh. 

- Sinh hoạt:
               +  Tập thể dục đều đặn: Ít nhất 30 phút/ngày, 5 ngày/tuần.
               +  Tránh nhiệt độ cao: Tránh tắm nước nóng, không đặt laptop trên đùi để bảo vệ tinh trùng.

Hiểu rõ tác động của độ tuổi đến khả năng sinh sản là rất quan trọng. Độ tuổi mang thai ảnh hưởng đến khả năng thụ thai và sức khỏe của mẹ và bé. Vì vậy, hãy lên kế hoạch sinh con khoa học để giúp cuộc sống gia đình hạnh phúc và khỏe mạnh.