Trăn trở về việc tổ chức các đơn vị hành chính cấp cơ sở tại Đà Lạt, ông Trần Đức Lộc, phó chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị tỉnh Lâm Đồng, gởi đến Tuổi Trẻ Online bài viết dưới đây.

Cấp cơ sở của Đà Lạt là các đô thị vệ tinh

UBND tỉnh Lâm Đồng vừa có tờ trình gửi Thủ tướng và Bộ Xây dựng đề nghị thẩm định, trình phê duyệt đồ án điều chỉnh tổng thể quy hoạch chung TP Đà Lạt và vùng phụ cận đến năm 2045.

Đồ án Điều chỉnh quy hoạch chung TP Đà Lạt và vùng phụ cận đến năm 2045 (gọi tắt Đồ án quy hoạch Đà Lạt mở rộng 2045) trình Bộ Xây dựng thẩm định, để trình Thủ tướng phê duyệt trong bối cảnh Lâm Đồng cùng các tỉnh đang tiến hành công cuộc sắp xếp, bố trí lại các đơn vị hành chính cơ sở.

Điều này gợi đến việc tỉnh Lâm Đồng nên tiếp cận việc tổ chức các đơn vị hành chính cấp cơ sở liên quan đến Đà Lạt theo hướng sử dụng tối đa “chất xám” từ đồ án quy hoạch này.

Trở lại với Đồ án quy hoạch Đà Lạt mở rộng 2045, đồ án kế thừa, tiếp tục các định hướng cơ bản của quyết định Điều chỉnh quy hoạch chung TP Đà Lạt và vùng phụ cận đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (gọi tắt là Quy hoạch 704, đang hiệu lực).

Đồ án cũng cụ thể hóa chiến lược phát triển của Quy hoạch tỉnh Lâm Đồng thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Bảo tồn và phát triển Đà Lạt thành đô thị đặc thù; xây dựng trở thành đô thị du lịch quốc gia, có đẳng cấp quốc tế và đặc trưng về di sản…

Do vậy, đồ án lần này không thay đổi lớn so với Quy hoạch 704. Đồ án đã kế thừa gần như nguyên vẹn tư duy và cấu trúc hình thành 4 đô thị vệ tinh trong vùng phụ cận của TP Đà Lạt, gồm: Đức Trọng, Nam Ban, D’ran và Thạnh Mỹ.

Điểm khác với Quy hoạch 704 là hình thành 5 đô thị vệ tinh, do không hình thành đô thị Lạc Dương (vì chủ trương sáp nhập vào TP Đà Lạt); không ghép Fi Nôm (của huyện Đức Trọng) vào Thạnh Mỹ (thuộc huyện Đơn Dương); không hình thành 2 đô thị Đại Ninh và Liên Nghĩa - Liên Khương (thuộc huyện Đức Trọng).

Tách nhập Đà Lạt và vùng phụ cận: cần dùng quy hoạch

Tóm lại, cả 2 quy hoạch đang áp dụng chính thức và đang ở dạng đồ án chờ phê duyệt đều nhìn Đà Lạt ở góc độ là một vùng đất tương đồng về cảnh quan khí hậu bao gồm Đà Lạt hiện hữu và 4 (hoặc 5) đô thị vệ tinh.

Việc hình thành các đô thị vệ tinh của TP Đà Lạt tiếp tục được ghi nhận trong quy hoạch tỉnh Lâm Đồng (Quy hoạch tỉnh Lâm Đồng 1727) như một giải pháp phát triển đô thị quan trọng.

Như vậy, sự phát triển của Đà Lạt đã được thống nhất nhìn rộng ra khỏi địa giới hành chính của Đà Lạt hiện hữu.

Trên nền tảng cấu trúc về đô thị và nông thôn hiện nay, tôi đề nghị một giải pháp với quan điểm: Quy hoạch không gian cho Đà Lạt tương lai, làm sao để địa danh lịch sử “ĐÀ LẠT” không trôi vào quên lãng, mà nằm trong dòng chảy của sự phát triển đất nước và Lâm Đồng (mới) sau khi hợp nhất tỉnh.

Theo tôi, trước hết việc tổ chức lại các đơn vị hành chính cơ sở liên quan đến Đà Lạt phải do cấp tỉnh nghiên cứu và hoạch định, trên cơ sở vận dụng các đồ án quy hoạch tỉnh Lâm Đồng và quy hoạch chung Đà Lạt mở rộng, để khi điều chỉnh quy hoạch vùng tỉnh (mới) sẽ không rơi vào tâm thế chủ quan.

Nếu tổ chức các đơn vị hành chính cấp cơ sở tại Đà Lạt và quanh Đà Lạt căn cứ vào quy hoạch vùng đang chờ phê duyệt và đang còn hiệu lực, sẽ tận dụng được tầm nhìn chiến lược của các quy hoạch.

Rõ ràng tầm nhìn này đã vượt ra khỏi đô thị cấp huyện là Đà Lạt và được nhiều chuyên gia góp ý trên tinh thần kế thừa nhiều đồ án quy hoạch, từ khi đô thị này hình thành trong hơn 130 năm.

Và như đã nói ở trên, mô hình Đà Lạt và các đô thị vệ tinh là một gợi ý khoa học để thành lập các đơn vị hành chính cấp cơ sở có liên quan đến Đà Lạt.

MAI VINH ghi

Toàn cảnh những cung đèo nối Bình Thuận - Lâm Đồng

Từ Lâm Đồng, lối gần nhất ra biển là các tuyến đường xương cá nối với Bình Thuận - tỉnh giáp ranh có 192km bờ biển. Những cung đèo nối biển và hoa này hiện trạng đang ra sao?