Chơi cùng và dạy con những điều hay, bắt đầu bằng lời nói hay ngay từ lúc con còn bé - Ảnh: Q.L.

Dưới dây là câu chuyện thật từ góc nhìn của hai nhà giáo.

Hãy trách người lớn trước

Có nhiều "nguồn nhiễm" chuyện nói tục, chửi thề cho giới trẻ, từ tiếp xúc bạn bè, học theo người lớn... mà khó phủ nhận chuyện cha mẹ chửi thề "truyền cho con" hiện khá phổ biến.

Tôi dự tiệc ở một gia đình, câu cửa miệng của người cha U60 luôn là Đ.M.. Cậu con bên cạnh tốt nghiệp đại học, làm cơ quan nhà nước cũng thoải mái Đ.M. y ông bố. Không nói ra nhưng nhiều người đều thấy khó chịu, bữa tiệc mất vui vì phải nghe những từ đó.

Một cô giáo dạy mầm non kể người cha đón con, thấy con không chào cô liền "dạy": "Đ.M., mày không biết chào cô về à?". Cô giáo "đứng hình", sượng trân. 

Cô kể lại và nói thà đừng chào còn hơn, chứ dạy con vậy cô càng thêm xấu hổ. Và cậu bé này trong lớp cũng rất hay chửi thề, chẳng phải học từ bố là gì!

Nhà tôi hay đông trẻ, có một cháu cũng hay nói tục, tôi vẫn nhỏ nhẹ khuyên, có lúc la lớn vì cháu nói liên tục. Khuyên để cháu "thấm", la để cháu nhớ, chứ khó trách con trẻ bởi chúng cứ "theo gương" người lớn rồi thành thói quen.

Hai đứa con tôi, khi bạn qua chơi mà nói từ không hay, chúng chỉnh ngay. Hai cháu khá bức xúc trước tình trạng nói tục khá nhiều ở trường lớp. Cha mẹ, người lớn hãy nói những lời hay ho và ứng xử văn hóa với người xung quanh, khi đó những đứa trẻ sẽ được ươm mầm văn hóa ứng xử ngay từ bé, bắt đầu bằng lời nói.

HOÀNG THÁI HÙNG (quận Tân Bình, TP.HCM)

Dạy sao khi phụ huynh chỉ mặt con chửi tục

Làm phụ trách tư vấn tâm lý học đường ở trường tiểu học, tôi thật sự bức xúc và lo lắng khi thấy học sinh tiểu học chửi thề, nói tục rất nhiều. 

Tôi hay lân la trò chuyện với các cháu, khéo léo hỏi các cháu hay nói tục có hiểu những từ cháu sử dụng là gì không? Hầu hết các cháu đều không hiểu. 

Dò hỏi, các cháu nói nghe những từ ấy từ người lớn trong nhà, ở xóm hoặc nghe và đọc từ các trang mạng xã hội, thấy người ta nói thì nói theo thôi!

Ngay tại trường tôi công tác, người mẹ chở con học lớp 1 đến trường. Cháu khóc tức tưởi, người mẹ kéo con xuống xe kèm câu nói: "Con đ.m. mày, làm gì khóc hoài vậy?". 

Tôi nhìn thẳng vị phụ huynh, bà vội vã vọt xe đi. Lần khác, cô giáo lớp 3 mời phụ huynh một em thường xuyên đánh bạn vào làm việc. Trao đổi xong, vị phụ huynh chỉ vào mặt con mình: "Đ.M, mày mà còn đánh bạn nữa là biết tay tao". Cô chưng hửng, không thốt được lời nào...

Trẻ thường bắt chước người lớn, nên người lớn trong nhà phải là tấm gương ăn nói có văn hóa. Lỡ có nghe các cháu vô tình nói, đừng vội la mắng mà hãy giải thích, khuyên các cháu không được nói những lời thô tục ấy. 

"Đất xấu trồng cây khẳng khiu/ Những người thô tục nói điều phàm phu" - đừng để trẻ chửi thề, nói tục thành thói quen từ nhỏ sẽ thật khó mà sửa được.

LÊ PHƯƠNG TRÍ

Diễn đàn 'Không thể nói tục như một thói quen': Không thể chửi bậy cho... vui!

TTO - Hầu như đứa nào cũng nói bậy, hay lâu lâu cũng chêm vài từ cho vui thôi. Nhưng cũng có đứa chửi bậy ghê lắm, nói câu nào chửi câu đó, nghe ớn luôn.