Phóng to

Khán giả Hàn Quốc chào đón đạo diễn Nhật Isao Yukisada và diễn viên Satoshi Tsumabuki tại LHP Pusan

Pusan tổ chức LHP quốc tế lần thứ 10 năm nay trong tâm trạng ăn mừng một thập niên “hiện tượng” phim ảnh Hàn Quốc. Đây cũng là dịp giới chuyên môn nhìn lại chặng đường đã qua. Những bài học để phát triển điện ảnh nước nhà rất đáng để học hỏi.

Từ một liên hoan phim đỉnh cao châu Á

Những nhà tổ chức LHP quốc tế Pusan lần thứ 10 hoàn toàn có nhiều lí do để vui mừng: điện ảnh có chỗ đứng, xuất khẩu phim tăng vọt và những nhà làm phim hàng đầu thế giới đến Hàn Quốc để tỏ lòng ngưỡng mộ.

Cũng có những đám rước các sao trong nước và quốc tế dạo bước trên thảm đỏ gần bãi biển Haeundae, liên hoan tại Pusan đã trở thành viên ngọc quí trên chiếc vương miện của vị vua mới của làng điện ảnh châu Á.

Phóng to

Thành Long và diễn viên Hàn Quốc Kim Hee-sun chào đón khán giả trong buổi trình chiếu Thần Thoại của Thành Long tại LHP Pusan

Ban tổ chức của sự kiện chín ngày này không ngớt nhận được những lời khen của những nhà làm phim láng giềng nổi danh quốc tế, từ Thành Long cho tới đạo diễn hàng đầu của Đài Loan, Hầu Hiếu Hiền, tất cả đều nhìn nhận đây là liên hoan lớn nhất và tốt nhất châu Á.

Từ 6-10 đến 9-10, chỉ mới ba ngày tổ chức liên hoan, con số 153.000 vé tiêu thụ đã đạt gần bằng số vé của cả mùa liên hoan năm ngoái. 307 phim từ 73 nước đã chứng tỏ sự bành trướng của liên hoan phim Pusan cũng chính là sự phát triển của điện ảnh Hàn Quốc.

Đến “làn sóng Hàn Quốc” bao trùm châu Á

Theo Ủy ban phim ảnh Hàn Quốc, trong năm qua, Hàn Quốc đã có hơn 80 phim được xuất xưởng, so với con số ít hơn 50 phim trong 1999. Doanh thu quốc nội tăng 10 lần so với thập niên trước, đẩy cổ tức thị trường từ 20% lên 50%.

Phóng to

Đạo diễn Hầu Hiếu Hiền, thứ ba từ trái qua, thực hiện một cảnh quay với các sinh viên Học viện phim châu Á tại một điểm xe buýt gần nhà hát Megabox ở Haeundae 10-10-2005

Phim xuất khẩu ra nước ngoài thu lợi 50 triệu USD trong năm, so với chỉ 200.000 USD vào 1995. Cụ thể năm 2004 đã bán ra nước ngoài 194 phim, tăng dữ dội so với con số chỉ 15 phim èo uột vào thập niên trước.

“Đã có một sự phát triển thật sự khổng lồ. Ngành công nghiệp điện ảnh đã tăng trưởng nhanh chóng” - An Cheong-sook, chủ tịch Ủy ban phim ảnh Hàn Quốc, nhận định, đồng thời lưu ý rằng phim Hàn đã ngày một cải thiện sau khi chế độ độc tài quân phiệt chấm dứt vào 1987.

“Không thêm vào sự kiểm duyệt khắt khe, vì thế nhà sản xuất và đạo diễn thỏa sức sáng tạo của họ” - nữ chủ tịch cho biết.

Các liên hoan phim phương tây đã để ý và khen ngợi hết lời những tác phẩm xuất sắc của các đạo diễn Hàn Quốc như Jang Sun-woo, Park Kwang-soo và Lee Myung-se.

“Thị trường thương mại phát triển khi đạt được thành công tại liên hoan” - bà An nhận định, thêm vào rằng cột mốc 1999 về sự thay đổi thái độ đối với phim Hàn là một bước rẽ của sự tăng trưởng.

Chính phủ đầu tư 150 triệu USD cho điện ảnh và thành lập ủy ban phim ảnh để giúp sản xuất, quảng bá và phân phối phim Hàn.

Cùng thời điểm đó, nhà nước bắt đầu thiết lập bắt buộc hệ thống hạn ngạch yêu cầu điện ảnh nước nhà phải chiếu phim trong nước ít nhất là 106 ngày một năm.

Nhà tổ chức liên hoan họ Kim giải thích thêm về sự phát triển như vũ bão của phim Hàn với cái nhìn là lạ: chính nhờ khả năng không bị gò bó, áp đặt một nhân-tố-X trên phim Hàn.

“Phim Hong Kong làm cho bạn nghĩ đến thể loại hành động, phim Nhật về võ sĩ đạo và hoạt hình, nhưng còn khẩu vị phim Hàn Quốc? Chẳng có gì cả. Dĩ nhiên điều đó có mặt tiêu cực, nhưng đây cũng là mặt tích cực vì cho thấy sự đa dạng của phim ảnh Hàn.

Phóng to

Bae Yong-joon, diễn viên Hàn Quốc làm nên cơn sốt “Tuyết tháng tư” và “Chuyện tình mùa đông”

“Lí do thứ hai, chúng tôi có sức mạnh của các sao”. Kim dẫn chứng ra trường hợp của diễn viên Bae Yong-joon làm đảo điên các fan từ Đài Loan tới Tokyo và còn vươn xa tới tận Mỹ và Mexico.

Bae chỉ là một trong số nhiều ngôi sao đa lĩnh vực - âm nhạc, truyền hình và điện ảnh - đã chiếm được cảm tình của quốc tế nhờ sự bành trướng văn hóa phổ thông ra nước ngoài, mà người ta gọi là “làn sóng Hàn Quốc”.

Ryan Law, người điều hành một website chuyên về phim Hàn Quốc ở Hong Kong cho rằng chính chất lượng phim Hàn chính là mấu chốt khiến phim Hàn chinh phục khán giả. “Hong Kong từng cho ra đời 100 phim/năm, giờ thì chỉ độ 50. Tại Hàn Quốc, con số này ngược lại, nhảy vọt từ 50 đến 80 phim”.

“Chất lượng phim cũng gia tăng. Họ đầu tư thời gian vào kịch bản và sản xuất phim và bạn sẽ nhận ra điều gì đó nguyên bản của Hàn Quốc, không giống như Hong Kong - chỉ là sao lại hoặc dựa theo những khuynh hướng làm phim có sẵn”.

Ngoài sự thành công tại liên hoan, không thế chối cãi việc phim Hàn thành công có sự góp sức của những gã khổng lồ phim ảnh Hollywood. Trong những năm gần đây, các hãng phim như MGM, Miramax, Warner Brothers và DreamWorks của Stephen Spielberg đều mua bản quyền dựng lại phim Hàn.

Không thể chối cãi làn sóng phim Hàn bao trùm châu Á còn nhờ hợp khẩu vị văn hóa Á Đông. Điều đó đã đặt mục tiêu cho những nhà làm phim Hàn luôn tìm kiếm sự cách tân để chiếm thêm thị phần ở nước ngoài mà Mỹ, Nhật, Pháp, Đức, Thái Lan là những bạn hàng đáng quan tâm.