Phóng to

Bà Phạm Phương Thảo (thứ ba từ phải sang), nguyên phó bí thư Thành ủy TP.HCM, nguyên chủ tịch HĐND TP, trao đổi với các bạn thanh niên tại buổi tọa đàm sáng 8-1- Ảnh: Minh Đức

Tọa đàm được Thành đoàn TP.HCM tổ chức hôm 8-1 bước đầu đi tìm đáp án cho câu hỏi ấy.

Xây dựng hình mẫu thanh niên TP trong giai đoạn mới cũng là một trong những nội dung trọng tâm được Đại hội Đoàn TP lần IX thông qua. Cũng là góp phần vào việc xây dựng đời sống văn hóa mới như tinh thần nghị quyết T.Ư 5 (khóa VIII) về xây dựng và phát triển nền văn hóa VN tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc sau 15 năm thực hiện.

Nhận diện hình mẫu

Trường Đoàn Lý Tự Trọng mang đến tọa đàm thống kê do chính các giáo viên khảo sát trong giới trẻ. Theo đó, có đến tám đặc trưng được các bạn lựa chọn cho hình mẫu thanh niên giai đoạn hiện nay. Đó là sống có lý tưởng, tự tin, có hoài bão; khỏe cả thể chất lẫn tinh thần; trung thực, thẳng thắn, giản dị, có chí tiến thủ và khiêm tốn; có bản lĩnh chính trị vững vàng; giỏi chuyên môn; có ý thức pháp luật; chủ động, sáng tạo, có tinh thần tự giác, tình nguyện và phải có kỹ năng hội nhập tốt. “Tiêu chí khiêm tốn, trung thực, giản dị được các bạn trẻ lựa chọn với tỉ lệ cao nhất” - ông Nguyễn Chua, giáo viên Trường Đoàn Lý Tự Trọng, thông tin thêm.

Tuy nhiên, theo TS Nguyễn Việt Hùng (Trường Cán bộ TP.HCM), những tiêu chí đó rất hay nhưng có vẻ nghiêng về hình mẫu con người nặng về lý luận. Theo ông Hùng, cần phải đi tìm con người nhân ái sẵn có trong chính mỗi bạn trẻ vì “dù chỉ là một bộ phận, nhưng chất người trong thanh niên hiện nay đang thấp xuống, trong khi tính nhẫn tâm, sự ích kỷ lại cao lên mà chỉ vì một cái nhìn đểu là có thể đâm chết người”. “Việc tìm ra hình mẫu thanh niên TP là vấn đề hệ trọng liên quan đến tương lai phát triển của TP và cả đất nước. Tiêu chí nên gọn và dễ nhớ chứ nhiều quá lại không làm được” - ông Hùng nêu quan điểm.

Theo nguyên chủ tịch HĐND TP.HCM Phạm Phương Thảo, hình mẫu thanh niên lúc này phải có lòng tự hào là người VN, là công dân TP.HCM, ứng xử có văn hóa, có kiến thức và kỹ năng lao động, có sức khỏe về thể chất và tinh thần, có ý chí vươn lên và kỹ năng sống. “Thực tế đã có sự tranh giành, lôi kéo thanh niên không bằng bạo lực mà bằng văn hóa, chính trị, bằng thị trường hàng hóa và tiêu dùng. Vì thế xây dựng hình mẫu thanh niên là việc làm cấp thiết, để không chỉ kế thừa giá trị tốt đẹp mà vì thanh niên luôn là biểu tượng của sức mạnh dân tộc” - bà Thảo lưu ý.

Bằng góc nhìn khác, anh Cao Văn Đức (Đoàn khối doanh nghiệp công nghiệp T.Ư) cho rằng hình mẫu thanh niên hôm nay cần có bốn “dám”: dám sống, dám nghĩ, dám làm và dám chịu trách nhiệm. Anh Đức lý giải đó là thái độ chủ động khi đối diện với cuộc sống, biết mình đang làm gì, làm thế nào và sẵn sàng nhận trách nhiệm về những việc mình làm. Trong khi đó, chị Trần Hoàng Khánh Vân (Ban Mặt trận - an ninh quốc phòng - địa bàn dân cư Thành đoàn) đề nghị nên xây dựng hình mẫu thanh niên bắt nguồn từ tiêu chí người con hiếu thảo. “Đã có hàng ngàn bạn trẻ được bình chọn là người con hiếu thảo từ chính trong khu phố, ấp với sự xác nhận của tổ dân phố, người dân nơi họ sinh sống. Dù đã thực hiện nhiều năm qua, việc bình chọn này vẫn có sức hút, được xã hội thừa nhận” - chị Vân nói.

Lan tỏa điều tốt đẹp

Dẫu vậy, vẫn còn nhiều băn khoăn tại tọa đàm, rằng sân chơi, môi trường để những điển hình, gương sáng thanh niên lan tỏa đến cộng đồng còn quá ít. Anh Nguyễn Văn Cải (Công dân trẻ TP.HCM) nói chúng ta không thiếu điển hình nhưng phải làm sao để các tấm gương ấy đến với số đông, để những cái tốt phải lấn át cái xấu trong xã hội.

Anh Phạm Kiều Hưng (Ban Thanh niên trường học Thành đoàn) thẳng thắn chỉ ra nhiều hoạt động của Đoàn rầm rộ, biểu dương lực lượng nhưng độ thẩm thấu xuống cơ sở, vào từng cá nhân chưa nhiều, cũng như vẫn còn tình trạng cán bộ Đoàn chưa sâu sát, chưa gương mẫu. Thạc sĩ Bùi Hồng Quân (Sở Lao động - thương binh & xã hội TP.HCM) bổ sung: “Chỉ dùng nhân cách giáo dục nhân cách thì mới đạt hiệu quả. Tôi tin nếu cán bộ Đoàn đủ tỏa sáng, đủ chuẩn chắc chắn sẽ có phong trào khơi đúng nhu cầu và thu hút được số đông thanh niên tham gia”.

Nói về điều này, Phó bí thư thường trực Thành đoàn Nguyễn Mạnh Cường cho biết sẽ còn nhiều buổi trao đổi, thảo luận khác để có thể định hình được hình mẫu thanh niên TP giai đoạn mới. “Nhưng trước khi xây dựng được hình mẫu thanh niên TP thì sắp tới đây Thành đoàn sẽ thực hiện cuộc vận động xây dựng phong cách cán bộ Đoàn TP trước. Đó phải là lực lượng đi đầu, nêu gương để thật sự gần gũi, làm bạn, chia sẻ được với thanh niên và xứng đáng là thủ lĩnh” - anh Cường cho biết.