Sáng 25-9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Nhà giáo.

Đề xuất nhiều chế độ, chính sách mới cho nhà giáo

Trình bày tờ trình dự luật, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Ngọc Thưởng nêu rõ nhiều điểm mới.

Theo ông Thưởng, các chế độ, chính sách đối với nhà giáo như lương, phụ cấp, chế độ đãi ngộ, chế độ thu hút, sự tôn vinh của xã hội đối với nhà giáo… chưa thực sự tương xứng với vị thế, vai trò của nhà giáo.

Đời sống của nhà giáo còn khó khăn, nhà giáo chưa thể sống được bằng nghề, tiền lương của nhà giáo chưa thực sự là nguồn thu nhập chính bảo đảm đời sống cho nhà giáo, nhất là nhà giáo trẻ và giáo viên mầm non.

Nhà giáo chưa nhận được sự quan tâm, bảo vệ xứng đáng từ xã hội, nên còn xảy ra nhiều sự việc đáng buồn về cách ứng xử từ xã hội, từ phụ huynh, người học đối với nhà giáo.

Điều này dẫn tới tình trạng nhà giáo không an tâm công tác, một bộ phận không nhỏ nhà giáo đã bỏ việc, chuyển việc nhất là nhà giáo trẻ.

Đồng thời, đây là nguyên nhân dẫn đến tình trạng không thu hút được người giỏi vào ngành sư phạm, nhiều địa phương, cơ sở giáo dục thiếu nguồn tuyển dụng để bổ sung số lượng nhà giáo còn thiếu, đáp ứng yêu cầu triển khai chương trình giáo dục, đào tạo...

Từ đó, dự thảo quy định lương nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp và được hưởng các phụ cấp ưu đãi nghề và các phụ cấp khác tùy theo tính chất công việc, theo vùng theo quy định của pháp luật.

Việc này, giúp nhà giáo yên tâm làm việc, cống hiến và phát triển nghề nghiệp; thu hút, trọng dụng, ưu đãi với người có tài năng làm nhà giáo; thu hút nhà giáo về công tác, công tác lâu dài trong ngành giáo dục, đặc biệt ở các vùng khó khăn...

Về chế độ nghỉ hưu và kéo dài thời gian công tác đối với nhà giáo, dự thảo luật quy định riêng giáo viên mầm non, giáo viên trường lớp dành cho người khuyết tật được nghỉ hưu trước 5 (năm) năm theo quy định về tuổi nghỉ hưu.

Nội dung này nhằm đảm bảo phù hợp yêu cầu triển khai chương trình giáo dục mầm non, phù hợp với hiện trạng điều kiện lao động của giáo viên mầm non (hiện đã có báo cáo kết quả nghiên cứu khoa học chứng minh điều kiện lao động của giáo viên mầm non nằm trong các chỉ số nghề "nặng nhọc").

Giáo viên mầm non, nhà trẻ có cần học đến thạc sĩ hay không?

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh nêu rõ thường trực ủy ban đồng tình cần có chính sách tiền lương cho nhà giáo nhằm tạo động lực cho giáo viên an tâm công tác, thu hút sinh viên giỏi vào ngành sư phạm.

Tuy nhiên, việc thể chế hóa chủ trương này cần phù hợp với bối cảnh thực hiện cải cách tiền lương; tránh cách hiểu sẽ có một thang, bảng lương riêng dành cho nhà giáo.

Thường trực ủy ban cho rằng cần có chính sách hỗ trợ và chính sách thu hút nhà giáo, tuy nhiên cần đánh giá tác động, xác định đối tượng nhà giáo được thụ hưởng, nguồn lực bảo đảm thực hiện chính sách.

Có ý kiến đề nghị cần rà soát các chính sách hỗ trợ, thu hút để tránh trùng lắp hoặc bỏ sót đối tượng; bổ sung chính sách thu hút người có học lực xuất sắc vào học ngành sư phạm, giữ sinh viên xuất sắc ở lại trường làm giảng viên đại học.

Nêu ý kiến thảo luận, Tổng thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường nhất trí việc xây dựng quy định chính sách tiền lương, đãi ngộ đối với nhà giáo để cụ thể hóa chủ trương của Đảng.

Tuy nhiên, ông Cường nêu rõ việc cải cách tiền lương cho nhà giáo là rất khó khăn, phức tạp, cần nghiên cứu, rà soát để linh hoạt hơn khi triển khai.

Theo đó, có thể nghiên cứu theo hướng có chế độ đãi ngộ, thu hút người tài trong lĩnh vực giáo dục, tránh tình trạng "sống lâu thành lão làng", trong khi những người giỏi vào ngành giáo dục sau thì không có chính sách khuyến khích.

Trưởng ban công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải cũng bày tỏ nhất trí với nội dung nghỉ hưu sớm với giáo viên mầm non. Song bà đặt vấn đề: một giáo viên mầm non, nhà trẻ có cần học đến thạc sĩ hay không?

"Quyền học tập là của mọi người nhưng nếu căn cứ để tính lương. Đây cũng là một sự lãng phí. Vì học thạc sĩ mầm non có thể phải sắp xếp ở bậc quản lý. Điều này có thực sự cần thiết không? Chúng ta nên nghiên cứu", bà Hải nói.

Lương nhà giáo bao giờ đủ ổn để 'vực được đạo'?

Đã có ít nhất ba lần vấn đề lương nhà giáo được đề xuất đưa vào luật. Đây cũng là mục tiêu đặt ra qua nhiều đời bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.