Bác sĩ Nguyễn Hữu Hưng, phó giám đốc Sở Y tế TP.HCM, phát biểu tại hội thảo - Ảnh: T.DƯƠNG

Để giải quyết thực trạng mức sinh thấp tại TP.HCM, bà Mỹ Lệ đề xuất Sở Y tế TP.HCM trực tiếp tham mưu UBND trình HĐND TP ban hành Nghị quyết về chính sách dân số và phát triển tại TP.HCM giai đoạn 2021-2025, qua đó quy định một số chính sách cụ thể áp dụng đối với người dân, ưu tiên giải quyết tình trạng mức sinh thấp.

Đề xuất cụ thể là thực hiện giảm toàn bộ viện phí sinh con lần thứ 2 đối với các trường hợp có hộ khẩu TP.HCM, cung cấp các gói ưu tiên hỗ trợ vay, mua hoặc thuê nhà xã hội đối với các cặp vợ chồng đã sinh đủ hai con có hộ khẩu TP.HCM, miễn giảm chi phí giáo dục cho trẻ em dưới 10 tuổi.

Ngoài hỗ trợ về định mức học phí của TP.HCM, đề xuất bổ sung thêm chi phí bán trú, ăn trưa cho học sinh...

Bà Mỹ Lệ cho biết, tổng tỉ suất sinh của TP.HCM năm 2018 là 1,33 con, hiện ở mức rất thấp so với mức sinh thay thế của cả nước là 2,1 con. Từ năm 2000 đến năm 2018, tổng tỉ suất sinh của TP.HCM liên tục giảm (năm 2000 là 1,76 so với năm 2018 là 1,33).

TP.HCM hiện đang được xếp trong nhóm 17 tỉnh, thành phố ở khu vực phía Nam có mức sinh thấp, tác động mạnh đến cơ cấu dân số TP trong tương lai. Tỉ lệ người trẻ và người trong độ tuổi lao động ngày càng giảm, trong khi tỉ lệ người cao tuổi ngày càng tăng, càng làm gia tăng tốc độ già hóa dân số tại TP.HCM.

Có nhiều nguyên nhân làm mức sinh sẽ tiếp tục giảm trên địa bàn TP.HCM như: áp lực của cuộc sống và công việc, xu hướng kết hôn muộn, sinh con muộn, sinh ít con và không muốn sinh con ngày càng gia tăng. Việc nuôi dạy, chăm sóc con cái hiện cần nhiều chi phí về ăn uống, học hành, chăm sóc sức khỏe, vui chơi giải trí... dẫn đến tâm lý sợ tốn kém. 

Tốc độ đô thị hóa nhanh và phát triển kinh tế cũng dẫn đến áp lực cho các gia đình trong tìm kiếm việc làm, nhà ở, chi phí sinh hoạt... Trình độ học vấn, điều kiện sống được cải thiện, lối sống theo trào lưu và tâm lý thích hưởng thụ, thích dịch chuyển cũng có tác động không nhỏ đến mức sinh thấp. Tình trạng phá thai, tỉ lệ vô sinh có xu hướng gia tăng cũng tác động đến  việc nhiều gia đình không thể sinh con.

Sinh thêm con: một lựa chọn khó khăn

TTO - Các nước giàu, dân số già, thiếu nhân công trẻ thì công dân ở đó luôn ngại sinh đẻ. Chúng ta chưa giàu nhưng nhiều người vẫn từ chối sinh thêm con. "Sinh con ra làm sao nuôi?" tưởng như câu nói đùa hằng ngày, nhưng ngẫm lại thấy quá đúng.