Nội dung được đưa ra trong tờ trình về dự thảo nghị quyết của Quốc hội về thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất được trình Quốc hội xem xét sáng 13-11.

Tháo gỡ khó khăn về nguồn cung của các dự án nhà ở

Nghị quyết này được các doanh nghiệp bất động sản chờ đợi do nếu thực hiện theo quy định của luật hiện hành, các doanh nghiệp gặp khó khăn khi nhận chuyển nhượng đất để làm dự án.

Nguyên nhân Luật Nhà ở 2014 có hiệu lực quy định điều kiện để làm dự án nhà ở thương mại là doanh nghiệp đang có quyền sử dụng đất ở hoặc đất ở và đất khác. Nếu nhận chuyển nhượng để làm dự án, đất phải 100% đất ở. Quy định này được đưa vào Luật Đất đai 2024 vừa có hiệu lực từ ngày 1-8-2024.

Trình bày tờ trình, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đỗ Đức Duy cho biết quy định như luật hiện hành làm bó hẹp các trường hợp thực hiện dự án nhà ở thương mại dưới quy mô khu đô thị, nhất là tại các khu vực mới, khu vực chưa có đất ở.

Theo ông Duy: "Trên thực tế, hạn mức giao đất ở qua các thời kỳ đối với hộ gia đình, cá nhân cao nhất là 400m² còn lại là đất nông nghiệp trong cùng thửa đất nên nếu nhà đầu tư nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trong khu dân cư cũng không thực hiện được.

Bên cạnh đó, phần lớn các dự án bất động sản đều được triển khai trên quỹ đất ban đầu không phải là đất ở và quy hoạch chi tiết của dự án cũng gồm nhiều loại đất khác nhau như đất ở, đất giao thông, đất cây xanh… nên quy định tại Luật Đất đai là không triển khai được trên thực tế".

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng cho biết việc thí điểm giúp tháo gỡ khó khăn về nguồn cung của các dự án bất động sản trong bối cảnh giá bất động sản tăng cao do một phần nguyên nhân là việc tiếp cận đất đai của nhà đầu tư còn khó khăn.

"Việc mở rộng điều kiện được nhận chuyển quyền sử dụng các loại đất để làm dự án nhà ở thương mại góp phần hạn chế khiếu kiện của người dân; đảm bảo công bằng trong tiếp cận đất đai giữa các nhà đầu tư, giữa các địa phương, duy trì ổn định nguồn cung về nhà ở thương mại, góp phần phát triển thị trường bất động sản minh bạch, lành mạnh", ông Duy nhấn mạnh.

Thí điểm toàn quốc trong 5 năm

Nếu được Quốc hội thông qua, nghị quyết này thực hiện trong 5 năm và có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1-1-2025.

Theo dự thảo tờ trình Chính phủ đề xuất áp dụng thí điểm trên phạm vi toàn quốc đối với dự án của tổ chức kinh doanh bất động sản trong trường hợp doanh nghiệp nhận quyền sử dụng đất; đã có quyền sử dụng đất; đã có quyền sử dụng đất và nhận quyền sử dụng đất; dự án nhà ở thương mại trên diện tích đất của cơ sở phải di dời do ô nhiễm môi trường, cơ sở phải di dời theo quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị.

Về loại đất, nhà đầu tư làm dự án nhà ở thương mại đối với một hoặc các loại đất như đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp không phải đất ở, đất ở và đất khác trong cùng thửa đất đối với trường hợp thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất.

Về tiêu chí chọn thí điểm, dự án được thực hiện tại khu vực đô thị, khu vực được quy hoạch phát triển đô thị và không vượt quá 30% diện tích đất ở tăng thêm trong kỳ quy hoạch (so với hiện trạng sử dụng đất ở) theo phương án phân bổ và khoanh vùng đất đai trong quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 - 2030 đã được phê duyệt.

Mặt khác dự án không thuộc các dự án quy định tại khoản 4 điều 67 của Luật Đất đai. Đối với trường hợp nhận quyền sử dụng đất, khu đất thực hiện dự án phải không thuộc danh mục công trình, dự án phải thu hồi đất được HĐND cấp tỉnh thông qua.

Căn cứ các quy định này, UBND cấp tỉnh trình HĐND cùng cấp thông qua danh mục khu đất dự kiến thực hiện dự án thí điểm đồng thời với việc thông qua danh mục, công trình, dự án thu hồi đất theo quy định của Luật Đất đai.

Đối với diện tích đất quốc phòng, đất an ninh đã được quy hoạch đưa ra khỏi đất quốc phòng, đất an ninh, phù hợp với quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị, chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở ưu tiên giao Bộ Quốc phòng, Bộ Công an tổ chức thực hiện dự án nhà ở thương mại để ưu tiên bán, cho thuê, cho thuê mua đối với cán bộ, chiến sĩ thuộc lực lượng vũ trang.

Phần diện tích nhà, đất còn lại (nếu có) được bán, cho thuê, cho thuê mua đối với các đối tượng khách hàng khác có nhu cầu theo quy định của pháp luật. Việc thực hiện sắp xếp, xử lý tài sản công là đất quốc phòng, đất an ninh, tài sản trên đất quốc phòng, đất an ninh quy định tại khoản này thực hiện theo quy định của Luật Đất đai.

Giám sát Quốc hội: Phải vay vốn thương mại làm dự án, giá bán nhà ở xã hội cao

Chủ đầu tư phải vay từ ngân hàng thương mại với lãi suất cao dẫn đến giá bán nhà ở xã hội cao, đối tượng thụ hưởng chính sách nhà ở xã hội khó tiếp cận.