Về cơ bản tôi đánh giá đề thi này an toàn, quen thuộc, nhìn tưởng mới nhưng thực ra vẫn có tính chất định hướng học sinh hơi nhiều. Tâm lý của tôi vẫn trông đợi một đề thi chuyên ở thế kỷ 21 phải mới hơn. Khi theo dõi đề thi ở TP.HCM tôi thấy đề luôn bất ngờ, thú vị hơn".

Còn TS Trần Ngọc Hiếu (Trường ĐH Sư phạm Hà Nội) cho biết đề thi nói trên khiến ông suy nghĩ rất nhiều về việc dạy và học văn trong nhà trường hiện nay. "Nói đề thi dễ cũng được, vì đề trích dẫn câu nói của thi sĩ Xuân Quỳnh - một câu nói rất hay được trích dẫn trong những mệnh đề về đặc trưng của thơ.

Câu nói này thể hiện một quan điểm khá cũ kỹ về thơ, quan niệm thơ hay trước hết là ở nội dung, tình cảm (tương đương với đức hạnh của một cô gái trong gia đình), đến giờ vẫn được nhắc đi nhắc lại trong các bài giảng về đặc trưng thơ ở mọi cấp.

Đây là một đề bài cho học sinh cơ hội được phản biện. Học trò nên đặt ra các câu hỏi liên quan đến ngữ cảnh của nhận định: Người nói là ai, thuộc giới tính nào, được phát biểu trong ngữ cảnh nào?

Câu hỏi về giới tính trong trường hợp này rất quan trọng. Vì định nghĩa này không chỉ nêu lên tiêu chí về thơ hay mà thực ra gắn liền với một khuôn mẫu về giới tính. Nó không khác gì cách các truyện cổ tích thường kết bằng phần thưởng là công chúa lấy hoàng tử và vì thế rất đáng chất vất từ quan điểm nữ quyền luận.

Câu hỏi về thời gian cũng rất quan trọng: Bối cảnh thơ ca thời chiến khiến người ta cho rằng thơ phải truyền tải một thông điệp nào đó mới là nhiệm vụ quan trọng. Đây cũng chính là thời kỳ nhiều phẩm tính của thơ (yếu tố nhan sắc) bị nghi ngờ.

Học sinh nên được học để biết vì sao một quan niệm như thế từng được chấp nhận và liệu nó có nên bị thách thức ở thời điểm này khi nhãn quan thay đổi và thực tiễn thơ ca cũng khác", TS Trần Ngọc Hiếu chia sẻ.

TS Hiếu cho biết với cách dạy văn hiện nay, ông hồ nghi về khả năng phản biện của học sinh với đề văn nói trên và cho rằng rất có thể đa phần học sinh sẽ viết theo hướng tán tụng. 

"Tôi không phản đối cách ra đề lấy một nhận định nào đó rồi yêu cầu bàn luận mà chỉ nghĩ đến hai vấn đề:

1. Khi ra đề, hãy ý thức đến tính phức tạp của vấn đề mà có khi học sinh chưa được chuẩn bị về kiến thức để bàn luận.

2. Hãy quan tâm đến cách đặt câu hỏi để học sinh có cơ hội thách thức sự nghĩ của mình.

Đề thi phải làm sao thấy được vốn đọc, sự biết đọc của học trò. Mà muốn được như vậy thì phải thay đổi cách dạy. Cách dạy hay thì phải bắt đầu từ sự thay đổi trong triết lý dạy học: dạy học là kích thích, mời gọi suy tư", ông Hiếu nói.

Đề thi văn lớp 10 Hà Nội: Không khó lấy điểm 8

TTO - Hơn 85.000 thí sinh vừa hoàn thành bài thi môn văn vào lớp 10 tại Hà Nội. Một số thí sinh đánh giá đề không khó lấy điểm 8.