Sinh năm 1946 trong một thị trấn nhỏ thuộc bang Montana, David Lynch đã sớm bộc lộ thiên khiếu nghệ thuật của mình. Về sau, rất nhiều tên tuổi của làng điện ảnh tưởng nhớ đến ông như một bậc thầy của dòng phim siêu thực và gọi ông là một nghệ sĩ vĩ đại.

David Lynch là một nghệ sĩ tài năng. Không chỉ là một nhà làm phim với tầm nhìn đột phá và cách kể chuyện khác lạ, ông còn là một nhạc sĩ, một họa sĩ và là một nhiếp ảnh gia xuất sắc.

Các bộ phim của David Lynch không dễ để tiếp cận khi mới xem lần đầu. Nhưng càng khám phá sâu vào thế giới điện ảnh của ông, ta càng bị ông quyến rũ bởi tài năng kể chuyện bậc thầy và khả năng dẫn dắt siêu hạng, khiến người xem luôn có cảm giác không đuổi theo kịp thế giới tưởng tượng của ông.

Đạo diễn của chủ nghĩa siêu thực huyền bí

Nói về di sản của David Lynch, chắc chắn trước tiên phải nói đến ông như một đạo diễn Mỹ với tài năng kể chuyện vượt trội, người biến mỗi tác phẩm của mình, dù điện ảnh hay truyền hình, đều có tầm nhìn độc đáo mà không có nhà làm phim nào trước ông đã chạm tới.

Ông gây ấn tượng ngay từ bộ phim đầu tiên Eraserhead (1977) - một phim kinh dị siêu thực độc lập của Mỹ năm 1977 do David Lynch viết kịch bản, đạo diễn, sản xuất và biên tập. Lynch cũng tạo ra nhạc nền và thiết kế âm thanh của phim, bao gồm các bản nhạc của nhiều nhạc sĩ khác.

Được quay bằng đen trắng, Eraserhead là tác phẩm dài đầu tiên của Lynch sau một số phim ngắn. Phim kể về câu chuyện của một người đàn ông (Nance) bị bỏ lại để chăm sóc đứa con bị biến dạng nghiêm trọng của mình trong một cảnh quan công nghiệp hoang vắng.

Với bộ phim thứ 2 The Elephant Man (1980) được tán thưởng nồng nhiệt với 8 đề cử Oscar trong đó có phim hay nhất và đạo diễn xuất sắc nhất cho David Lynch.

Phim kể về một bác sĩ (Anthony Hopkins đóng) phẫu thuật thời Victoria đã cứu một người đàn ông bị biến dạng nghiêm trọng (John Hurt), người bị ngược đãi trong khi kiếm sống bằng nghề diễn viên mua vui cho đám đông về vẻ ngoài của mình. Đằng sau vẻ ngoài quái dị của anh ta, lộ ra một con người tốt bụng, thông minh và tinh tế.

Những tác phẩm nổi bật nhất của Lynch là chùm phim siêu thực như Blue Velvet, Lost Highway, Wild at Heart (giành giải Cành cọ vàng tại Cannes), Mulholland Drive (đoạt giải Đạo diễn xuất sắc tại Cannes) và loạt phim truyền hình Twin Peaks.

Phim của Lynch đạo diễn thì thực sự mê hoặc. Ông dẫn dắt chúng ta bước vào thế giới của huyền bí, ma thuật và đầy lắt léo khó lường.

Mulholland Drive là một kiệt tác của điện ảnh đương đại, đứng số 1 trong những kiệt tác điện ảnh của thế kỷ 21 do Sight & Sound bình chọn. Với Mulholland Drive, Lynch đã kể một câu chuyện về nỗi tuyệt vọng của giấc mơ Mỹ và nỗi quyến rũ mê hoặc của nghệ thuật thứ 7.

"Thế giới sẽ không còn như trước"

Cây bút, nhà phê bình Peter Bradshaw của tờ The Guardian (Anh) viết rằng: "Ông là một nhà siêu thực vĩ đại của Mỹ, tầm nhìn của ông độc đáo đến mức ông trở thành một thứ gì đó khác: một người kể chuyện tài ba, một người phản đối cốt truyện truyền thống vĩ đại, các tuyến chuyện của ông phân chia và xoay vòng trong những điều phi lý và những vòng lặp Escher".

Ông cũng chia sẻ một kỷ niệm khó quên: "Tôi sẽ luôn nhớ đến cảnh mọi người tụ tập tại Liên hoan phim Cannes sau buổi chiếu đầu tiên của Mulholland Drive vào năm 2001, tất cả chúng tôi đều choáng váng và bối rối vì bộ phim quá gợi cảm và kỳ lạ, vừa sắc sảo lại vừa quyến rũ".

Steven Spielberg, đạo diễn lớn cùng thời, người đã chọn Lynch vào vai John Ford trong bộ phim bán tự truyện The Fabelmans, đã ca ngợi ông là "một người mơ mộng độc đáo và tầm nhìn, người đã đạo diễn những bộ phim mang cảm giác như được làm thủ công" trong một tuyên bố.

Tài tử Nicolas Cage, người tham gia bộ phim Wild at Heart của Lynch, đã nói với Deadline rằng ông là "một trong những nghệ sĩ vĩ đại nhất của thời đại này và mọi thời đại".

Cage tiếp tục: "Ông là người dũng cảm, tài giỏi và là một người làm phim độc lập với một khiếu hài hước vui nhộn. Tôi chưa bao giờ vui hơn khi làm việc trên một phim trường hơn là khi làm việc cùng David Lynch. Ông sẽ luôn là vàng ròng".

Naomi Watts, người tham gia Mulholland Drive và bản làm lại Twin Peaks, viết về ảnh hưởng của Lynch đối với sự nghiệp của cô: "Trái tim tôi tan vỡ.

Người bạn Dave của tôi... Thế giới sẽ không còn như trước khi không có ông.

Sự cố vấn sáng tạo của ông thật sự mạnh mẽ. Ông đã đưa tôi lên bản đồ", cô viết, và thêm vào: "Không chỉ là nghệ thuật của ông ảnh hưởng đến tôi - sự khôn ngoan, khiếu hài hước và tình yêu của ông đã cho tôi một niềm tin đặc biệt vào bản thân mà tôi chưa bao giờ có được".

Naomi Watts bày tỏ sự tiếc thương: "Trái tim tôi đang tan vỡ, nhưng sẽ mãi mãi biết ơn tình bạn của chúng ta. Tôi muốn hét lên từ tận đáy lòng: Tạm biệt, bạn thân Dave! Cảm ơn anh vì tất cả".

Huyền thoại điện ảnh siêu thực David Lynch qua đời

David Lynch, đạo diễn kiêm biên kịch theo trường phái siêu thực, 'cha đẻ' của series phim truyền hình kinh điển Twin Peaks, qua đời ở tuổi 78.