Trẻ em luyện tập thể dục thể thao tại công viên Gia Định (Q.Phú Nhuận, TP.HCM) - Ảnh: DUYÊN PHAN

Ngày trước gặp nhau các bà mẹ hay hỏi: "Cháu nặng bao nhiêu?", thì giờ đã được thay bằng câu: "Cháu cao bao nhiêu?".

Chị N.M.D., 38 tuổi, ngụ ở Q.10, TP.HCM, có con gái đang học lớp 5 nhưng đã cao 1,56m. Tuy nhiên chị D. chưa hài lòng với chiều cao này. Ngoài dinh dưỡng, mỗi ngày chị cho con bơi 30 - 90 phút, cuối tuần học thêm bóng rổ và đặc biệt luôn sắp xếp cho con đi ngủ lúc 9h tối.

Đừng trông vào thuốc, thực phẩm chức năng

Nhiều bà mẹ không đề ra "kế hoạch cụ thể" như chị D. nhưng vẫn muốn con cao nên tìm đến thực phẩm chức năng được quảng cáo giúp tăng chiều cao cho con uống.

Trên các trang mạng có rất nhiều sản phẩm được quảng cáo có tác dụng tăng chiều cao cho trẻ và cả người trưởng thành. Những sản phẩm này được gọi tên đa dạng như thuốc, thực phẩm chức năng, thậm chí cả kẹo giúp tăng chiều cao. Nhiều sản phẩm được quảng cáo dành cho trẻ từ 4 đến 13 tuổi, uống liên tục 3 tháng tăng từ 3-8cm, còn từ 13-19 tuổi uống liên tục cao từ 3-5cm.

Các nghiên cứu khoa học cho thấy chiều cao thường không phát triển sau 24 tuổi, nhưng một số sản phẩm vẫn quảng cáo dùng cho cả người dưới 30 tuổi. Không ít bà mẹ tin vào quảng cáo, đã lơ là chế độ sữa, tập trung cho trẻ uống sản phẩm giúp tăng chiều cao!

PGS.TS Huỳnh Thoại Loan, nguyên trưởng khoa thận - nội tiết Bệnh viện Nhi Đồng 1 (TP.HCM), khẳng định cho đến nay không có một loại thuốc hay sản phẩm nào có thể giúp trẻ bình thường tăng chiều cao lên được. Chiều cao của trẻ phụ thuộc vào gen di truyền, chế độ dinh dưỡng, vận động, giấc ngủ.

Chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp trẻ phát triển chiều cao lý tưởng - Ảnh: DUYÊN PHAN

Giúp con cải thiện chiều cao

Nhiều cha mẹ cho rằng "vợ chồng thấp, con mình cũng thấp". Đây là một quan điểm sai. PGS Huỳnh Thoại Loan khẳng định cha mẹ thấp vẫn nuôi được con cao vì gen di truyền chỉ góp phần quyết định 30% sự phát triển chiều cao của trẻ. 70% còn lại phụ thuộc vào dinh dưỡng, vận động, giấc ngủ nên cha mẹ đều có thể chăm sóc trẻ để phát triển chiều cao tối ưu cho con.

PGS Huỳnh Thoại Loan cho rằng muốn đầu tư chiều cao cho trẻ cần phải đầu tư ngay từ lúc bà mẹ mang thai. Có hai giai đoạn "đại nhảy vọt" phát triển chiều cao của một người là giai đoạn 3 tháng cuối trong thai kỳ và giai đoạn tiền dậy thì. Do vậy, cần phải cung cấp chất dinh dưỡng đầy đủ cho bà mẹ và trẻ trong giai đoạn này.

Vận động, tập luyện cũng rất quan trọng để phát triển chiều cao của trẻ. Muốn trẻ cao, cha mẹ nên hướng cho trẻ tập những môn cần rướn người lên để phát triển chiều cao như cầu lông, bóng rổ, bóng chuyền, bơi lội... 

Việc tập luyện phải đảm bảo tính liên tục, ít nhất 5 ngày/tuần, trong lúc tập phải tập tích cực, tập hết sức mình ít nhất trong 30 phút. Xương của trẻ sẽ lớn lên hằng ngày nên muốn phát triển chiều cao tốt cũng cần phải duy trì tập luyện hằng ngày.

Bên cạnh đó, cần cho trẻ ngủ đủ để tối ưu hóa lượng GH (hormon tăng trưởng). Lượng GH chỉ tiết cực đại vào lúc 12h đêm khi trẻ được ngủ sâu từ hai giờ trước đó. Để đảm bảo cho trẻ tiết được lượng GH ở mức cực đại để phát triển chiều cao tốt nhất, cần cho trẻ đi vào giấc ngủ từ lúc 10h đêm, chứ không tính thời gian trẻ lên giường đi ngủ.

Những giải pháp giúp cải thiện chiều cao cho trẻ em Việt Nam

Việt Nam là 1 trong 5 nước có chiều cao thấp nhất thế giới. Theo Viện dinh dưỡng quốc gia, 24,9% trẻ dưới 5 tuổi ở nước ta hiện nay có chiều cao thấp.