Đây là phiên đấu giá vàng miếng lần đầu tiên sau 11 năm tạm ngưng. Vậy kỳ vọng gì ở phiên đấu giá này?

Cân não mua - không mua

Trong thông báo đấu thầu vàng, Ngân hàng Nhà nước cho biết khối lượng vàng miếng của một lô giao dịch là 100 lượng.

Khối lượng đấu thầu tối thiểu mà một thành viên được phép đặt thầu là 14 lô (tương đương 1.400 lượng). Khối lượng tối đa là 20 lô (tương đương 2.000 lượng).

Bước giá dự thầu là 10.000 đồng/lượng. Ngân hàng nhà nước lưu ý trường hợp không mua được vàng từ thị trường quốc tế do đối tác không đủ cung vàng theo nhu cầu thì Ngân hàng Nhà nước quyết định hủy kết quả thầu.

Trước thắc mắc của nhiều người về mức giá 81,8 triệu đồng/lượng là thấp hay cao, ông Nguyễn Ngọc Trọng, giám đốc Công ty vàng Đối tác mới (NPJ), cho hay mức giá này chỉ là giá tham chiếu để đặt cọc. 

Sáng nay (22-4), tùy theo diễn biến thị trường Ngân hàng Nhà nước mới ấn định giá sàn để các công ty vàng và ngân hàng tham gia đấu giá.

Khả năng giá sàn mà Ngân hàng Nhà nước ấn định sẽ cao hơn mức này và như vậy có thể nhiều công ty vàng sẽ chỉ quan sát chứ không dám mạnh tay vì mức giá sàn gần bằng mức giá mua vào từ thị trường, trong khi ở đây là mua sỉ (tối thiểu là 1.400 lượng như đã nói ở trên).

"Các công ty vàng sẽ phải tính toán rằng mua giá đó thì bán cho ai. Thông thường phải có đầu ra mới dám mua, mà chủ yếu 70% sẽ là bán sỉ, 30% còn lại mới bán lẻ.

Trong khi những ngày gần đây giá vàng thế giới biến động trong biên độ rất rộng nên các công ty vàng tham gia đấu thầu sẽ phải rất cân não", ông Trọng nói.

Chuyên gia Trần Duy Phương cũng dự đoán với tình hình hiện nay thì giá sàn của phiên đấu thầu vàng mà NHNN đưa ra sẽ cao hơn mức giá đặt cọc là 81,8 triệu đồng/lượng, có thể là 82,5 triệu đồng/lượng.

"Về nguyên tắc, doanh nghiệp sẽ mua vàng đấu thầu để bù đắp trạng thái âm, tuyệt đối không mua để đầu cơ. Hiện giá chào bán ở thị trường tự do cũng loanh quanh mức 82,5 triệu đồng/lượng.

Như vậy, khả năng giá đấu thầu vàng của Ngân hàng Nhà nước không rẻ hơn thị trường mà lại phải mua với số lượng lớn nên doanh nghiệp sẽ rất cân nhắc. Dự báo trong lần đấu giá đầu tiên sẽ không hấp thụ hết số vàng mà Ngân hàng Nhà nước đưa ra", ông Phương phân tích.

Vàng đã có sẵn trong kho

Giải thích về mức giá 81,8 triệu đồng/lượng, Ngân hàng Nhà nước cho biết đây là mức giá để các đơn vị tham gia đấu thầu đặt cọc.

Còn giá sàn để tham gia dự thầu sẽ được Ngân hàng Nhà nước công bố trước giờ mở thầu. Trao đổi với Tuổi Trẻ, lãnh đạo Vụ Quản lý ngoại hối (Ngân hàng Nhà nước) khẳng định lượng vàng dự kiến cho đấu thầu đã có sẵn ở trong kho, công tác cho phiên đấu thầu đã chuẩn bị kỹ lưỡng, sẵn sàng tăng cung cho thị trường.

"Ngay sau khi đấu thầu thành công và đơn vị tham gia hoàn tất thủ tục thanh toán, chúng tôi sẽ giao vàng luôn để đảm bảo tăng cung cho thị trường", đại diện Ngân hàng Nhà nước thông tin.

Theo ông Đào Minh Tú - phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước, từ đầu năm đến nay giá vàng quốc tế biến động theo xu hướng tăng và lên rất cao, có ngày lên 2.400 USD/ounce.

Nguyên nhân chính là tâm lý lo ngại tình hình xung đột Nga - Ukraine, căng thẳng tại Trung Đông...

Bên cạnh đó, các nhà đầu tư kỳ vọng Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) sẽ sớm cắt giảm lãi suất trong năm 2024 khiến chỉ số đồng đô la Mỹ giảm điểm, nhu cầu về vàng tăng, rồi ngân hàng trung ương một số nước tăng mua vàng.

Giá vàng thế giới tăng đã tác động đến nền kinh tế thế giới, trong đó có Việt Nam. Thực tế, giá vàng trong nước biến động tăng theo giá vàng quốc tế nên Ngân hàng Nhà nước tổ chức đấu thầu bán vàng miếng SJC ra thị trường.

Về chính sách quản lý thị trường vàng, ông Tú cho biết Ngân hàng Nhà nước đã lấy ý kiến các bộ ngành tổng kết, đánh giá toàn bộ nghị định 24 về quản lý hoạt động kinh doanh vàng. Nghị định này đã áp dụng được 12 năm rồi và có những quy định đến nay không còn phù hợp.

Vì thế, NHNN đã trình Chính phủ, Thủ tướng dự thảo nghị định sửa đổi nghị định 24. Trong đó, NHNN đưa ra quan điểm quản lý thị trường vàng phù hợp với sự phát triển chung của nền kinh tế.

Từng "ế" 24.000 lượng trong phiên đấu thầu đầu tiên năm 2013

Trên thực tế đây không phải lần đầu tiên Ngân hàng Nhà nước đấu thầu vàng miếng để tăng cung cho thị trường. Năm 2013, 76 phiên đấu thầu bán vàng miếng đã được tổ chức với tổng khối lượng trúng thầu là 1.819.900/1.932.000 lượng chào thầu.

Phiên đấu thầu vàng miếng đầu tiên được tổ chức vào ngày 28-3-2013 có 21 ngân hàng và doanh nghiệp đăng ký nhưng chỉ 17 đơn vị chính thức tham gia phiên đấu thầu. Tuy nhiên có đến 15 đơn vị bỏ phiếu trắng.

Kết quả chỉ có hai đơn vị trúng thầu với khối lượng 2.000 lượng, giá trúng thầu bằng mức giá sàn. Ở phiên đấu thầu đầu tiên này, Ngân hàng Nhà nước "ế" 24.000 lượng vàng.

Nhiều công ty vàng thời điểm đó giải thích việc không tham gia đấu thầu là vì mức giá sàn quá cao, chưa hợp lý, trái hẳn với dự đoán của họ là "Ngân hàng Nhà nước sẽ đưa ra giá mềm hơn để kéo giá vàng trên thị trường đi xuống".

Trong khi đó, Ngân hàng Nhà nước giải thích là mức giá sàn được tính toán từ thực tế của thị trường và có cái nhìn dài hạn.

Nếu Ngân hàng Nhà nước tung vàng ra giá thấp thị trường sẽ hấp thụ hết nhưng sau đó họ lại găm hàng để đầu cơ làm giá hoặc dùng vào mục đích khác. Như vậy, mục tiêu can thiệp của Ngân hàng Nhà nước không đạt được.

Theo ý kiến từ các chuyên gia, trong việc sử dụng dự trữ ngoại hối của Ngân hàng Nhà nước, nguyên tắc an toàn phải được đặt lên đầu tiên. Do vậy khi sử dụng vàng dự trữ để can thiệp thị trường vàng, Ngân hàng Nhà nước sẽ thận trọng một cách hợp lý.

Can thiệp thị trường phải có quá trình, một phiên đấu thầu không thể đánh giá hết được. NHNN sẽ làm nhiều bước để đi đến mục tiêu đưa giá vàng trong nước bám sát giá vàng thế giới.

Thứ hai tới sẽ đấu thầu 16.800 lượng vàng miếng SJC

Sáng thứ hai tới sẽ đấu thầu 16.800 lượng vàng miếng SJC từ nguồn đã có sẵn trong kho của Ngân hàng Nhà nước. Giá tham chiếu đặt cọc là 81,8 triệu đồng/lượng. Giá vàng miếng SJC hôm nay diễn biến ngược với giá vàng thế giới khi quay đầu giảm.