* Thủ tướng Phạm Minh Chính:

Chính phủ tạo thuận lợi cho doanh nghiệp tham gia dự án lớn của đất nước

Chính phủ có chủ trương và chỉ đạo các bộ ngành liên quan ban hành các quy định phù hợp với luật pháp, phù hợp với chủ trương của Đảng để tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn của đất nước, góp phần thúc đẩy tăng trưởng.

Không chỉ các tập đoàn, doanh nghiệp lớn mà cả những doanh nghiệp nhỏ và vừa đều có thể tham gia vào các việc lớn của đất nước.

Các bộ ngành căn cứ vào chủ trương của Đảng, tình hình cụ thể, quy định pháp luật để đưa ra những yêu cầu, tiêu chí, tiêu chuẩn cụ thể, đảm bảo tính công khai và minh bạch, chống tiêu cực, lãng phí, trì trệ để các doanh nghiệp tham gia.

Việc hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia không chỉ tạo cơ hội hợp tác cho khối này, mà còn tạo công ăn việc làm và tính lan tỏa. Để đạt mục tiêu tăng trưởng chung thì mỗi bộ ngành, địa phương, doanh nghiệp, người dân đều phải cùng đóng góp thì cả nước mới tăng trưởng.

* TS Trần Hồng Quang (Viện trưởng Viện Chiến lược phát triển, Bộ Kế hoạch và Đầu tư):

Hướng tới xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ

Muốn xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ thì phải dựa vào các doanh nghiệp trong nước, doanh nghiệp dân tộc tham gia làm các công trình trọng điểm quốc gia.

Đây cũng là thách thức rất lớn, đòi hỏi trình độ công nghệ vượt trội, phải nhập khẩu công nghệ. Có những thứ chúng ta chưa làm bao giờ như đường ray đường sắt tốc độ cao hoặc sản xuất đầu tàu, vì thế có nhiều khó khăn.

Chủ trương đặt hàng tập đoàn tư nhân lớn trong nước làm là đúng nhưng cần có giải pháp, bước đi phù hợp để hỗ trợ doanh nghiệp trong nước tiếp nhận và làm chủ công nghệ.

Kinh nghiệm từ Nhật Bản, Hàn Quốc cho thấy việc hỗ trợ doanh nghiệp trong nước luôn hướng tới mục tiêu làm chủ công nghệ, đứng đầu các ngành và lĩnh vực sản xuất.

Thực tế quá trình công nghiệp hóa những năm qua cũng cho thấy nếu không có ràng buộc sẽ rất khó tăng được tỉ lệ nội địa hóa.

* PGS.TS Hoàng Văn Cường (ủy viên Ủy ban Tài chính và Ngân sách của Quốc hội):

Tạo việc làm và tăng trưởng

Đến nay nhiều tập đoàn, doanh nghiệp nhà nước và tư nhân đã vươn lên trở thành tập đoàn có sức cạnh tranh mạnh, sản xuất sản phẩm không thua kém những sản phẩm của nước ngoài.

Nhiều doanh nghiệp cũng đã hình thành nên nguồn lực lớn, tích lũy kinh nghiệm với năng lực quản trị tốt, đội ngũ công nhân kỹ thuật rất cao có thể tiếp thu và vận hành được công nghệ.

Nhưng để doanh nghiệp vươn lên đóng góp cho sự phát triển của đất nước, thông qua các dự án lớn, góp phần xây dựng nền kinh tế độc lập và tự chủ, cần có vai trò rất lớn của Nhà nước.

Nếu tạo được cơ chế cho doanh nghiệp trong nước tham gia, bao gồm cả doanh nghiệp nhỏ và vừa, sẽ có ý nghĩa rất lớn để thúc đẩy tăng trưởng và tạo giá trị lan tỏa.

Đó là tạo công ăn việc làm, thúc đẩy sản xuất sản phẩm trong nước với những nền tảng, giá trị đóng góp trong nước thay vì khoản tiền đó đi mua ở nước ngoài, gia công ở nước ngoài.

Việc đặt hàng trong nước sẽ tạo ra tăng trưởng thực sự, góp phần tăng quy mô GDP, tăng thu nhập, tạo nguồn thu và có các ngành công nghiệp tự chủ, xương sống, hướng tới xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ.

TP.HCM phải hỗ trợ hiệu quả cho nhà đầu tư

Đầu năm 2025, Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi chia sẻ TP.HCM khuyến khích các nhà đầu tư đến nghiên cứu và đề xuất làm dự án lớn tại TP.HCM.

Nhìn nhận phát biểu trên và việc một số tập đoàn như Vingroup nghiên cứu xây dựng tuyến tàu điện ngầm từ trung tâm TP.HCM đi Cần Giờ hay Công ty cổ phần Đầu tư hạ tầng kỹ thuật TP.HCM (CII) có ý tưởng làm TOD từ Hàng Xanh đến cầu Bình Triệu...,

TS Huỳnh Thế Du cho rằng thực chất các đề xuất này là một mô hình của phương thức đối tác công tư. Dạng đầu tư hạ tầng theo hình thức này có nhiều yếu tố tích cực, bên cạnh phần lợi ích mà tư nhân đạt được còn tạo ra lợi ích chung cho toàn xã hội.

Dù vậy để những dự án thành công phải có phần hỗ trợ của Nhà nước ở những dạng khác nhau. Ví dụ khi Vingroup đầu tư tàu điện ngầm đi Cần Giờ thì lợi nhuận thu lợi phải bù đắp được chi phí bỏ ra. Những dự án như thế này thường nguồn thu không đủ để bù đắp phần chi, vấn đề đặt ra là Nhà nước phải có cơ chế hỗ trợ để tư nhân có lợi nhuận mang về.

Theo ông Du, vai trò của Nhà nước là tối ưu hóa việc sử dụng nguồn lực trong xã hội, đảm bảo trong nền kinh tế có bao nhiêu tiền sẽ đều được sử dụng hiệu quả. Nhà nước quan tâm ai là người sử dụng số tiền này hiệu quả nhất là được.

Nếu tư nhân sử dụng hiệu quả nhất nên để tư nhân sử dụng. Mặt khác, khi các tập đoàn tư nhân làm dự án lớn, tiến độ hoàn thành có thể nhanh hơn và hiệu quả hơn.

Bởi các doanh nghiệp này sẽ phấn đấu đẩy nhanh tiến độ, không để kéo dài để đội vốn. Muốn vậy phải phụ thuộc vào sự hỗ trợ của Nhà nước khi giải phóng mặt bằng và thực hiện các quy trình có liên quan.

Ông Du cũng phân tích để khuyến khích tư nhân đầu tư vào, Nhà nước cần hiểu rõ và xác định rõ vai trò của Nhà nước và vai trò của tư nhân trong thực hiện dự án.

Với cơ chế thị trường, bản chất không thể kỳ vọng doanh nghiệp phải đầu tư làm dự án mà không sinh lợi nhuận và cũng không thể vận động họ làm từ thiện.

Khi Nhà nước có cơ chế để họ tham gia làm thuận lợi và sinh lợi nhuận, khu vực tư nhân sẽ tham gia, chứ doanh nghiệp không thể làm với cơ chế quá nhiều vướng mắc ở các khâu như hiện nay.

Lâu nay điểm nghẽn khiến tư nhân ngại tham gia làm dự án lớn do vai trò của Nhà nước thiếu hiệu quả, không giải quyết được những vấn đề vướng mắc của tư nhân làm cho dự án kéo dài, gây rủi ro.

Lấy ví dụ như những dự án TOD, tuyến đường sắt tốc độ cao..., Nhà nước có thể có cơ chế đổi đất hoặc để doanh nghiệp phát triển những khu đô thị liên quan đến dự án này. "Các cơ chế này phải rõ ràng, sòng phẳng trên tinh thần tiền trao cháo múc.

Bên cạnh đó cần hỗ trợ doanh nghiệp trong việc giải phóng mặt bằng. Thực tế khi doanh nghiệp làm dự án việc giải phóng mặt bằng rất khó khăn, người dân rất khó đồng thuận các chính sách bồi thường. Lúc này cần có tiếng nói của Nhà nước mới nghe, còn không sẽ chây ì", ông Du nói thêm.