Tòa nhà 343 Phạm Ngũ Lão, quận 1, cao 18 tầng - Ảnh: ĐAN THUẦN

Trung tâm Tổ chức biểu diễn và điện ảnh là đơn vị sự nghiệp trực thuộc Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM, có tiền thân là Đoàn ca nhạc nhẹ Sài Gòn.

Năm 1994, Ủy ban Nhà nước về hợp tác và đầu tư ra quyết định cho Đoàn ca nhạc nhẹ Sài Gòn liên doanh với Công ty Edisoned Industrial Corp (Đài Loan) lập ra Công ty liên doanh Văn hóa thương mại quốc tế (Công ty liên doanh) để đầu tư trên khu đất số 343 Phạm Ngũ Lão (quận 1, TP.HCM).

Từ đó đến nay, mục tiêu hoạt động và đầu tư trên đất đã không còn đúng với giấy phép và nguy cơ quyền lợi đơn vị sự nghiệp nhà nước bị thiệt hại càng rõ.

Cho thuê 40 năm và hứa bán

Từ năm 1994 - 2004, mục tiêu đầu tư của Công ty liên doanh liên tục thay đổi thông qua các lần giấy phép đầu tư được cấp.

Theo giấy phép đầu tư điều chỉnh lần cuối vào năm 2004, do Bộ Kế hoạch và Đầu tư cấp cho Công ty liên doanh là "xây dựng và kinh doanh nhà văn hóa sân khấu hiện đại biểu diễn đa năng (ca múa, nhạc, kịch, thời trang...), khu vui chơi và cửa hàng văn hóa phẩm, khu văn phòng và căn hộ cho thuê với quy mô công trình cao 18 tầng không kể tầng hầm...".

Thời hạn hoạt động của dự án đến năm 2044.

Năm 2006, sau khi hoàn tất thủ tục pháp lý và được phép khởi công, Công ty liên doanh bắt đầu xây dựng tòa nhà và hoàn thành vào đầu năm 2009. Tòa nhà chỉ gồm các căn hộ và mặt bằng cho các công ty thuê làm văn phòng, hoàn toàn không có không gian nhà văn hóa, sân khấu... như giấy phép đầu tư.

Để có tiền xây công trình, Công ty liên doanh đã huy động vốn từ khách hàng thông qua các "hợp đồng thuê mặt bằng 40 năm và hứa bán".

Điển hình như ngày 29-12-2006, Công ty liên doanh do ông Wu Chung Cheng, tổng giám đốc, đại diện ký hợp đồng "Hợp đồng thuê mặt bằng 40 năm và hứa bán" với Công ty TNHH Chấn Kiến Song, cho phép Công ty Chấn Kiến Song thuê hơn 240m² (gồm diện tích đất, diện tích sử dụng, diện tích công cộng) với giá 387.148 USD.

Tương tự, tháng 5-2007, Công ty liên doanh cũng ký hợp đồng cho bà Vũ Thúy Hương thuê mặt bằng thuộc tầng 3C của tòa nhà với tổng diện tích hơn 177m² với giá thuê là 116.880 USD.

"Tổng cộng Công ty liên doanh đã ký 104 hợp đồng (gồm 96 căn hộ và 8 mặt bằng) cho thuê 40 năm và hứa bán cho các khách hàng, đã hoàn thành bàn giao cho khách hàng vào đầu năm 2009", theo ông Wu Chung Cheng báo cáo.

Đáng lưu ý, theo nội dung hợp đồng có điều khoản hứa bán như sau "Bên A - Công ty liên doanh sẽ làm thủ tục xin phép được bán các căn hộ. Nếu được phép, bên A sẽ chuyển nhượng cho bên B - khách hàng. Giá bán tương ứng với giá thuê trong hợp đồng này, tuy nhiên toàn bộ các chi phí dịch vụ thủ tục, tiền thuế, tiền thuê đất do bên B chịu...".

Việc khách hàng góp vốn xây tòa nhà với nội dung hợp đồng như trên nên hầu hết họ hiểu rằng mình đã mua các căn hộ. Vì vậy, trong một kiến nghị gần đây gửi UBND quận 1, ông Trần Vĩnh Hồng, trưởng ban quản lý tòa nhà, kiến nghị quận và các cơ quan ban ngành xem xét yêu cầu chủ đầu tư sớm làm thủ tục để cư dân tòa nhà được cấp sổ hồng cho căn hộ của mình.

Hơn 28 năm vẫn chưa chốt chi phí, lãi

Về phía chủ đầu tư, trong báo cáo hoạt động của Công ty liên doanh, ông Wu Chung Cheng cho rằng đến nay do chưa xin chuyển từ hình thức thuê đất sang giao đất có thu tiền sử dụng đất nên chưa thể thực hiện chuyển quyền sở hữu cho khách hàng theo chủ trương ban đầu của công ty. Công ty chỉ mới hoàn tất nộp tiền thuê đất đến năm 2044 là hơn 9 tỉ đồng.

Báo cáo với UBND TP.HCM mới đây, ông Trần Thế Thuận chỉ ra việc huy động vốn theo hợp đồng cho thuê căn hộ và hứa bán tiềm ẩn nhiều rủi ro vì phần tài sản bên Việt Nam tham gia vào liên doanh là đất có nguồn gốc sở hữu nhà nước, trong khi người thuê đóng tiền một lần cho 40 năm sử dụng không bao hàm giá bán căn hộ vì chưa tính tiền sử dụng đất.

Đồng thời, việc Công ty liên doanh ký kết hợp đồng cho khách hàng là không đúng với giấy phép đầu tư, gây ngộ nhận cho người góp vốn và tiềm ẩn mâu thuẫn khó giải quyết về sau. Về phần khách hàng cũng thường xuyên kiến nghị việc thực hiện hứa bán theo nội dung hợp đồng, gây ảnh hưởng đến an ninh trật tự tại địa phương.

Điều đáng nói là công trình hoàn thành và đã bàn giao căn hộ cho người thuê từ cuối năm 2008. Nhưng đến nay Công ty liên doanh vẫn chưa quyết toán việc xây lắp và các chi phí liên quan, vì vậy không có cơ sở để tạm tính chia lãi cho các bên và thực hiện nghĩa vụ thuế hằng năm đối với Nhà nước.

Như vậy, từ khi liên doanh năm 1994 đến nay đã 28 năm phía Việt Nam vẫn chưa thu được tiền đầu tư. Trong khi vào thời điểm năm 1996, phía Việt Nam góp 1.230.000 USD vào vốn pháp định của Công ty liên doanh.

Ông Trần Thế Thuận còn chỉ ra những tồn tại như việc thiếu kinh nghiệm quản lý của các nhân sự từ đơn vị sự nghiệp thuộc sở qua các thời kỳ khi tham gia liên doanh; chức năng nhiệm vụ của đơn vị sự nghiệp không còn phù hợp tham gia liên doanh...

Từ đó, ông Thuận đề xuất UBND TP.HCM chỉ đạo các sở ngành liên quan tham mưu để UBND TP chỉ đạo giải quyết các tồn tại, vướng mắc về tình hình hoạt động của Công ty liên doanh này.

'Phù phép' đất vàng để hưởng lợi từ cổ phần hóa

TTO - Thanh tra TP Đà Nẵng vừa công bố quyết định thanh tra việc quản lý, sử dụng đất đai đối với 9 thửa đất tại 2 công ty cổ phần ở Đà Nẵng.