Quyết định thứ nhất: UBND huyện Châu Thành, tỉnh Trà Vinh ra thông báo không bổ nhiệm lại hiệu trưởng Trường THCS Đa Lộc đối với ông Mai Văn Bi. Ở quyết định này tôi có mấy băn khoăn. Về cách đặt câu hỏi của UBND huyện Châu Thành đối với Sở GD-ĐT Trà Vinh và sau đó được sở này chuyển về hỏi Bộ GD-ĐT. Cả hai câu hỏi có thể coi là không bình thường.

Câu hỏi 1: “Bằng sư phạm cấp II có đạt chuẩn chuyên môn cấp THCS?”. Đương nhiên với bằng này thì tại thời điểm này làm sao đạt trình độ chuẩn đào tạo THCS được?! Tựa như người hỏi đã biết được câu trả lời.

Nhưng thay vì tự trả lời thì lại được chuyển đến... cục chức năng của Bộ GD-ĐT trả lời. Phải chăng UBND huyện Châu Thành đã dựa vào cơ quan quản lý nhà nước để hợp pháp hóa một quyết định có sẵn?

Câu hỏi 2: “Bằng đại học chuyên ngành quản lý giáo dục có được xem là bằng đại học chuyên môn giảng dạy cấp THCS?”.

Câu hỏi này có thể có hai cách suy diễn: Một là người đặt câu hỏi quả thật không biết nên phải hỏi và giả sử Bộ GD-ĐT trả lời là đủ chuẩn để giảng dạy cấp THCS, lúc bấy giờ mới xem xét lại chuyện có tái bổ nhiệm ông Mai Văn Bi tiếp tục giữ chức hiệu trưởng hay không?

Vì như ông Lê Thanh Bình, chủ tịch UBND huyện Châu Thành, nói: “Là cán bộ quản lý trước tiên phải đạt chuẩn nhà giáo”. Câu nói này dẫn tôi đến cách nghĩ thứ hai là ông Mai Văn Bi đang là hiệu trưởng, chuẩn hiệu trưởng cần phải hiểu đó là chuẩn nghề nghiệp hiệu trưởng (quản lý giáo dục cần được coi là một nghề), giao người ta nhiệm vụ gì, ở cương vị nào thì phải dựa vào chuẩn đó để đánh giá.

Do vô tình hay cố ý mà UBND huyện Châu Thành đã đặt ra một logic nghiệt ngã, đang là hiệu trưởng thì lại đặt vấn đề đủ hay không đủ chuẩn nhà giáo để xét tái bổ nhiệm.

Quyết định thứ hai: Phòng GD-ĐT huyện Châu Thành điều động ông Mai Văn Bi đến trường mới nhận việc giảng dạy nhưng ông hiệu trưởng Trường THCS thị trấn Châu Thành không nhận!? Sao cấp dưới lại không phục tùng quyết định của cấp trên? Hiệu trưởng Tâm lại đưa ra biên bản họp ban giám hiệu của trường mình để chống chế việc làm thiếu cả lý lẫn tình.

Lý thì đã rõ, hiệu trưởng trường THCS phải chấp hành quyết định của trưởng phòng GD-ĐT (hoặc UBND huyện nếu phòng GD-ĐT chưa được phân cấp). Tình là người ta trước đây cũng hiệu trưởng như mình, nay không được tái bổ nhiệm đương nhiên ông Bi chắc chắn có những bức xúc, buồn phiền.

Cùng là anh em trong ngành, là cán bộ quản lý thuộc cùng một huyện, là đồng nghiệp, lẽ ra hiệu trưởng Tâm nên gần gũi, động viên và tạo điều kiện cho ông Bi nhanh chóng làm quen với công việc mới sẽ tốt hơn.

Một điều cũng cần nói thêm dù thẩm quyền điều động nhân sự cấp THCS là của UBND huyện, thế nhưng Sở GD-ĐT là cơ quan quản lý chuyên môn (qua phòng giáo dục trung học) và đồng thời sở là cơ quan quản lý ngang cấp với UBND huyện. Vì thế tiếng nói của Sở GD-ĐT rất quan trọng. Nói đúng, không né tránh, lo cho giáo viên của ngành mình được không?

Đằng sau quyết định tổ chức cán bộ là cuộc sống của một con người, khen đã phải cân nhắc thì kỷ luật - luân chuyển - điều động - bổ nhiệm càng phải cân nhắc hơn.

Dẫu giáo viên, cán bộ quản lý dưới quyền của mình có thể sai nhưng hãy tha thứ và quan trọng hơn là tạo điều kiện cho người ta sửa chữa để tiến bộ. Nhân văn, sâu sắc để thấu tình đạt lý, đó phải chăng là mục tiêu phải đạt được đằng sau quyết định quản lý được ban hành từ môi trường mô phạm?