Robert và Grace Mugabe - cặp đôi khiến Zimbabwe trở nên nghèo khổ - Ảnh: AFP

Trong suốt 37 năm tại vị, Tổng thống Robert Mugabe bị lên án đã khiến đất nước Zimbabwe trải qua những cú sốc và gánh nặng kinh tế vô cùng lớn, còn làm giàu cho bản thân và gia đình thì... vô cùng giỏi.

"Từ lâu, người ta nghi ngờ Robert Mugabe, gia đình ông này và những người thân tín đã thọt tay vào ngân khố quốc gia, còn không thì vơ vét kho tài nguyên thiên nhiên bao la của Zimbabwe vào túi riêng" - ông Jeffrey Smith, giám đốc nhóm đấu tranh dân chủ Vanguard Africa, trả lời phỏng vấn tạp chí Time.

Ông Mugabe đã từ chức nhưng chưa rõ có "hạ cánh an toàn" không. Đài CNN đưa tin quân đội Zimbabwe hứa sẽ trao quyền "miễn trừ trách nhiệm" cho gia đình Mugabe, đồng thời cho phép ông này giữ lại một số tài sản.

Ông tổng thống tỉ phú

Năm 2011, Wikileaks công bố một điện tín cũ của Đại sứ quán Mỹ tại Harare - thủ đô Zimbabwe, nội dung trong đó như sau: "Không ai biết chính xác số tài sản đầy đủ của Mugabe, nhưng tin đồn khẳng định phải đáng giá trên 1 tỉ USD, phần lớn số của cải đó dường như được đầu tư ở hải ngoại". 

Các tài sản nước ngoài của gia đình Mugabe, theo tin đồn, bao gồm đủ mọi thứ từ tài khoản ngân hàng bí mật ở Thụy Sĩ, quần đảo Channel, Bahamas... cho đến lâu đài ở Scotland. Họ cũng sở hữu một bất động sản trị giá hơn 5 triệu USD ở Hong Kong.

"Tin tức cho thấy ngôi nhà được mua chỉ vài tháng trước khi Bona Mugabe, con gái của Tổng thống Robert Mugabe, bắt đầu nhập học ở Đại học Hong Kong" - báo South China Morning Post của Hong Kong từng đưa tin hồi năm 2015. 

Báo Guardian của Anh cũng xác nhận được một số bất động sản đứng tên "Mugabe" được mua ở Malaysia, Singapore và Dubai (Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất).

Theo điện tín rò rỉ của Wikileaks, tại Zimbabwe, gia đình Mugabe sở hữu 6 khu nhà ở, bao gồm một tòa biệt phủ nhiều tầng và một số trang trại nằm rải rác khắp cả nước. "Tòa biệt phủ" được nhắc tới, thời điểm đó còn đang xây dựng, có thể là ngôi nhà trị giá hơn 9 triệu USD biệt danh The Blue Roof (Mái nhà xanh). 

Theo trang tin tức The Citizen của Zimbabwe, tòa biệt phủ được trang bị 25 phòng ngủ, một hồ bơi lớn ngoài trời, hai hồ nước, một phòng ăn sức chứa 30 người và một hệ thống rađa trị giá nhiều triệu USD.

Cổng vào ngôi nhà trị giá hơn 5 triệu USD của gia đình Mugabe ở Hong Kong - Ảnh: AFP

Gia đình Mugabe kiếm tiền từ đâu?

Nguồn gốc khối tài sản khổng lồ của gia đình Mugabe là một bí mật. 

Theo tạp chí The Economist, đầu những năm 2000, chính quyền Robert Mugabe chiếm đoạt gần hết các nông trại thương mại sở hữu bởi người da trắng. Ban đầu ông này hứa sẽ giao đất cho những người không có đất, nhưng sau đó mang phần lớn đi cho những kẻ thân cận giàu có.

Sau khi cuộc nội chiến đẫm máu kéo dài 5 năm ở Congo kết thúc (1998-2003), Mugabe duy trì quan hệ với những cá nhân quyền lực kiểm soát lợi ích thương mại ở quốc gia này. Những người này, đổi lại, chuyển một phần của cải sang cho Mugabe, theo Wikileaks.

Và không thể không nhắc đến Zimbabwe Consolidated Diamond Co., một công ty khai thác kim cương do Mugabe thành lập. Tổ chức Global Witness tố cáo công ty này là nguyên nhân gây ra "một thập kỷ biến mất của nguồn lợi kim cương" tại Zimbabwe.

"Trong khi nguồn thu ước tính khoảng 2 tỉ USD từ kim cương biến mất, những tay lãnh đạo như Mugabe thì liên tục xây biệt phủ và cho nhập khẩu hàng đội xe đắt tiền" - ông Jeffrey Smith thuộc Tổ chức Vanguard Africa bình luận.

Chatunga Mugabe (ngồi) - con trai út vợ chồng Mugabe - có lối sống xa hoa và khoe khoang - Ảnh: Instagram

Đáp lại chỉ trích của dư luận, gia đình Mugabe tỏ ra trơ trơ. "Chúng tôi đâu có nhận được gì nhiều từ ngành công nghiệp kim cương (!)" - ông Mugabe thản nhiên. Đệ nhất phu nhân Grace Mugabe còn gây sốc hơn: "Ông ấy là tổng thống nghèo nhất thế giới. Tôi chưa từng thấy ông ấy xin tiền ai bao giờ (!)".

Hồi đầu năm nay, Bellarmine Chatunga Mugabe - cậu con trai út của cặp vợ chồng Mugabe - đã khiến mạng xã hội giận dữ với màn trút chai sâmbanh 400 USD lên chiếc đồng hồ 60.000 USD.

Dưới bức hình đăng tải trên trang Instagram, cậu này viết: "60.000 USD trên cổ tay nhờ có ông già lãnh đạo cả một đất nước!!!".

Thật hết nói!