Sinh viên khám sức khỏe đầu khóa tại Học viện Chính sách và phát triển. Trường này thu phí khám sức khỏe mỗi sinh viên 300.000 đồng - Ảnh: H.V.

Thí sinh trúng tuyển nhiều trường đại học, cao đẳng phải đóng đủ các loại lệ phí, chiếm từ 10% đến khoảng 20% chi phí nhập học ban đầu.

Phí tuyển sinh, tài liệu nhập học, vệ sinh, nước uống, sổ liên lạc điện tử, niên giám, thư viện, cơ sở vật chất, hỗ trợ an ninh, phí hồ sơ hành chính... là những loại phí được các trường thu triệt để.

Muôn vàn kiểu phí

Thống kê cho thấy phần lớn các trường đều thu lệ phí nhập học bên cạnh học phí. Đối với lệ phí, ngoài khoản bảo hiểm y tế bắt buộc, không ít trường còn đẻ ra đủ loại phụ phí khác nhau.

Tại Trường ĐH Thái Bình, tân sinh viên nhập học ngoài các khoản bảo hiểm còn có lệ phí khám sức khỏe, thẻ sinh viên 200.000 đồng. Ngoài ra sinh viên cũng phải đóng 150.000 đồng hỗ trợ an ninh, môi trường, thư viện. Trường ĐH Hồng Đức (Thanh Hóa) tạm thu học phí các ngành 6 triệu đồng, trong đó các loại phí dịch vụ chiếm khoảng 15% kinh phí nhập học. Cụ thể, mỗi sinh viên phải đóng lệ phí 910.000 đồng cho các khoản: kiểm tra sức khỏe và hồ sơ nhập học, vệ sinh môi trường, niên lịch đào tạo, thẻ sinh viên, tài liệu "tuần sinh hoạt công dân sinh viên đầu khóa", nước uống...

Tại Trường ĐH Y Hà Nội, ngoài học phí, sinh viên nhập học phải đóng tám khoản lệ phí khác như phí phục vụ thư viện ngoài giờ 180.000 đồng, phí hoạt động áp dụng sinh trắc học 90.000 đồng, hỗ trợ dạy học e-learning 60.000 đồng...

Trường ĐH Giao thông vận tải cũng thu nhiều khoản lệ phí như khám sức khỏe 150.000 đồng; hồ sơ, tài liệu nhập học, sinh hoạt chính trị đầu khóa 200.000 đồng, tin nhắn điện tử 100.000 đồng, khảo sát phân loại trình độ tiếng Anh (tự nguyện) 350.000 đồng.

Trường ĐH Tôn Đức Thắng thu phí nhập học 300.000 đồng, phí thi xếp lớp tiếng Anh đầu vào 300.000 đồng. Trường ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch thu lệ phí nhập học 260.000 đồng bao gồm các khoản phí hồ sơ hành chính, cấp thẻ sinh viên... Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam thu lệ phí nhập học 200.000 đồng.

Tại Trường CĐ Văn hóa nghệ thuật TP.HCM, sinh viên nhập học phải đóng nhiều khoản phụ phí trên dưới 2 triệu đồng. Trong đó có phí thư viện 200.000 đồng, cơ sở vật chất 450.000 đồng/năm, đồng phục gần 700.000 đồng. Trong khi đó, Trường ĐH Bình Dương gom các khoản lệ phí vào thu chung một khoản lệ phí nhập học 1 triệu đồng (đã giảm 50%), các khoản này gồm phí hồ sơ, quản lý hồ sơ, đồng phục áo khoác, đồng phục thể dục, thẻ sinh viên, khám sức khỏe.

Có trường dường như còn đẩy tất cả các loại phí cho thí sinh khi nhập học. Chẳng hạn ngoài học phí và một số loại phí khác, Học viện Chính sách và phát triển còn thu mỗi sinh viên nhập học 500.000 đồng bao gồm các khoản: hồ sơ sinh viên, sổ ngoại trú, giấy chứng nhận tuần sinh hoạt công dân đầu khóa, phiếu khảo sát tuần sinh hoạt công dân đầu khóa, giấy chứng nhận ngày công tác xã hội, sổ tay sinh viên, sổ nội ngoại trú sinh viên và tài liệu học tập tuần lễ công dân đầu năm học, chuyên đề thực tế.

Mỗi nơi một giá

Bên cạnh các lệ phí nói trên, nhiều trường thu các khoản lệ phí khác với sự chênh lệch rất đáng kể, nhất là khoản khám sức khỏe và phí thư viện. Đa số các trường thu phí khám sức khỏe khoảng 50.000 đồng nhưng có trường thu gấp 10 lần. Chẳng hạn Trường ĐH Buôn Ma Thuột thu phí khám sức khỏe đến 500.000 đồng. Ngoài ra sinh viên phải đóng phí vệ sinh, nước uống 100.000 đồng.

Trường ĐH Lao động xã hội thu lệ phí khám sức khỏe ban đầu 337.000 đồng mỗi sinh viên. Ngoài ra trường thu từ 400.000 - 600.000 đồng/kỳ tiền sách giáo trình. Theo trường này, trường sẽ cung cấp tài liệu chuẩn cho sinh viên theo từng ngành tương ứng mỗi học kỳ.

Trong khi đó tại Trường ĐH Thủ Dầu Một, các khoản lệ phí chiếm trên 10% tổng số tiền sinh viên phải đóng khi nhập học (bao gồm học phí). Nhiều ngành học có học phí dưới 5 triệu đồng, sinh viên phải đóng phí nhập học 50.000 đồng, tài liệu học tập 300.000 đồng, đồng phục 180.000 đồng. Ông Ngô Hồng Điệp - phó hiệu trưởng Trường ĐH Thủ Dầu Một - cho biết phần lớn chi phí trong khoản lệ phí nhập học được sử dụng để mua giáo trình các môn học chung như nghiên cứu khoa học cho sinh viên.

Đại diện một trường đại học cho biết lệ phí nhập học được thu để trường chi cho việc tiếp nhận thí sinh nhập học. Theo ông này, "vì số lượng thí sinh nhập học nhiều nên trường phải huy động cán bộ phòng ban và sinh viên các khóa trước hỗ trợ hướng dẫn, xử lý hồ sơ và nhập liệu. Do đó cũng cần có kinh phí trả thù lao cho các bạn".

Một số trường đại học, cao đẳng khác cũng thu các khoản lệ phí rất cao. Chẳng hạn Trường CĐ Văn hóa nghệ thuật Cần Thơ thu lệ phí tuyển sinh với sinh viên nhập học 360.000 đồng. Trường CĐ Đồng An thu lệ phí nhập học 750.000 đồng cho các khoản như sách giáo dục định hướng, niên giám... Riêng lệ phí thư viện lên đến 500.000 đồng.

Hơn 10 năm loanh quanh chống lạm thu tiền trường

TTCT - Hơn 10 năm qua, cơ sở pháp lý duy nhất để triển khai hoạt động của ban đại diện cha mẹ học sinh, trong đó có vấn đề chống lạm thu tiền trường, là thông tư 55/2011/TT–BGDĐT – một văn bản mà nhiều hiệu trưởng coi như không tồn tại.