Sáng 4-11, nêu ý kiến thảo luận tại Quốc hội, đại biểu Nguyễn Văn Huy (Thái Bình) nêu với tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái, các tổ chức, cá nhân đã ủng hộ trên 2.000 tỉ đồng và rất nhiều vật tư, nhu yếu phẩm để hỗ trợ cho người dân bị ảnh hưởng bởi bão lũ.

Thổi phồng số tiền ủng hộ để đánh bóng tên tuổi

Song theo ông Huy, cứu trợ làm sao cho an toàn, hiệu quả và làm thế nào hàng hóa cứu trợ đến được đúng người, đúng địa chỉ là vấn đề còn nhiều trăn trở.

Gần đây trên báo chí, mạng xã hội chia sẻ, lan tỏa hình ảnh người dân cùng nhau gói bánh chưng, làm ruốc, quyên góp nhu yếu phẩm để tiếp tế vùng lũ.

Nhưng trong tình hình lũ bão phức tạp, việc bảo quản thực phẩm, vận chuyển để giúp bà con vùng lũ vượt qua khó khăn khiến nhiều người băn khoăn vấn đề cứu trợ như thế nào để đảm bảo đúng cách không phải vấn đề mới.

Thực tế này đã diễn ra nhiều trong những lần cứu trợ ở miền Trung, đã có không ít câu chuyện cứu trợ bằng bánh chưng, bánh tét nhưng trong quá trình vận chuyển các đồ ăn rất dễ bị hỏng phải vứt bỏ gây lãng phí...

Có một điều rất đáng lên án, theo ông Huy đó là có không ít con sâu làm rầu nồi canh. Cụ thể là lợi dụng tình hình thiên tai để trục lợi, lừa đảo.

Có những kẻ giả danh nạn nhân lũ lụt để nhận hàng cứu trợ từ các nhóm thiện nguyện tự phát.

Một số người sử dụng hình ảnh, thông tin tại các địa điểm bị thiệt hại do bão lũ gây ra, giả mạo là thành viên của các hội đoàn, các tổ chức nhân đạo để kêu gọi quyên góp, chuyển tiền vào tài khoản cá nhân để chiếm đoạt.

Ông nhắc lại có thời điểm việc làm thiện nguyện của một số nghệ sĩ bị dư luận nghi ngờ.

Việc tổ chức quyên góp từ cộng đồng một cách nghiệp dư, thiếu kinh nghiệm dẫn đến hệ quả là báo cáo thu chi sơ sài, không có hóa đơn chứng từ, gây tranh cãi, vướng vào nghi án ăn chặn tiền từ thiện, đánh mất lòng tin nơi khán giả.

Theo ông Huy, việc Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam công bố sao kê tiền ủng hộ thiệt hại bão số 3 nhằm bảo đảm sự minh bạch trong phân bổ, sử dụng các khoản quyên góp.

Tuy nhiên, sau khi sao kê được công khai, nhiều cá nhân bị phát hiện lợi dụng sự kiện để chỉnh sửa hình ảnh thổi phồng số tiền ủng hộ nhằm đánh bóng tên tuổi.

"Và từ khóa phông bạt những ngày qua như một làn sóng lan truyền mạnh mẽ trong cộng đồng mạng để ám chỉ lối sống giả tạo, làm màu, khoe mẽ, dẫn đến hệ lụy không ít cá nhân đã trở thành nạn nhân bạo lực ngôn từ trên mạng xã hội.

Những hành vi như vậy không chỉ vi phạm đạo đức, pháp luật mà còn làm tổn thương nghiêm trọng đến niềm tin của cộng đồng", ông Huy nêu.

Ông nhấn mạnh hoạt động này cần được thực hiện cẩn trọng hơn, dưới sự điều chỉnh của một văn bản pháp lý mang tính chuyên biệt. Chính phủ cần tăng cường chỉ đạo cơ quan chức năng kịp thời xử lý nghiêm những cá nhân, tổ chức lợi dụng tình hình khẩn cấp để trục lợi.

Việc áp dụng các chế tài pháp lý nghiêm ngặt không chỉ nhằm răn đe mà còn củng cố niềm tin, duy trì sự công bằng trong các hoạt động cứu trợ, từ thiện.

Về lâu dài, ông đề nghị Quốc hội cần sớm xây dựng, ban hành luật tổ chức và hoạt động từ thiện. Bởi đây là lĩnh vực có ý nghĩa quan trọng, thiết thực trong đời sống.

Cần nghiêm trị hành vi phá hoại môi trường

Tranh luận về cách thức tiến hành cứu trợ người dân bị ảnh hưởng bởi bão Yagi, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu (Bình Định) cho rằng còn rất nhiều bài học rút ra có thể giảm hơn nữa những mất mát, đặc biệt về người.

Theo ông Hiếu, cần rút kinh nghiệm việc phân phối hàng cứu trợ để tránh tình trạng chỗ cần không có, chỗ lại thừa, thậm chí phải chôn hàng tấn thức ăn vì không kịp phân phát.

Cần ứng dụng công nghệ thông tin trong việc xác định nhu cầu thực chất cần cứu trợ là gì, số lượng, thời gian, cách thức đưa hàng cứu trợ đến trực tiếp người dân và địa phương.

Việc ứng cứu theo ông Hiếu cũng cần rút kinh nghiệm là từng địa phương cần sớm có kế hoạch triển khai thành tựu mới trong cứu hộ, cứu nạn và thay đổi cách làm, tham vấn các chuyên gia về trồng rừng...

Về khai thác tài nguyên đặc biệt, những đại dự án ở vùng lõi, vùng dự trữ sinh quyển, theo ông Hiếu rất cần rà soát cẩn thận, đánh giá tác động môi trường khách quan, công tâm.

"Việc khai thác gỗ tự nhiên cần chấm dứt, tuyên truyền để thay đổi sở thích sập gụ, tủ chè, bình hứng lộc làm bằng gỗ nguyên khối tự nhiên của người Việt Nam.

Cần nghiêm trị hành vi phá hoại môi trường cho dù là nhỏ nhất, như trồng cây mà vẫn còn nguyên bọc hay cây còn khả năng cứu lại chặt đi để xin ngân sách trồng mới", ông Hiếu đề nghị.

Vẫn còn cán bộ coi nhẹ chống lãng phí, bệnh thành tích, tư duy nhiệm kỳ

Đại biểu Mai Thị Phương Hoa nêu rõ còn có một bộ phận cán bộ có tâm lý coi nhẹ việc chống lãng phí ngay trong hoạt động quản lý.