Các bị cáo tại tòa - Ảnh: GIANG LONG

Chiều 14-4, phiên tòa xét xử 19 bị cáo trong đại án tại dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2, Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên (TISCO) và một số đơn vị liên quan kết thúc phần thẩm vấn. Trước khi chuyển sang phần tranh tụng, đại diện viện kiểm sát đã công bố bản luận tội và đề nghị mức án đối với các bị cáo.

Theo đó, viện kiểm sát đề nghị tuyên phạt ông Trần Trọng Mừng, cựu tổng giám đốc TISCO, 10-11 năm tù về tội "vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí".

Cùng tội danh này, bị cáo Trần Văn Khâm (cựu chủ tịch HĐQT, tổng giám đốc TISCO) bị đề nghị 9-10 năm tù, Mai Văn Tinh (cựu chủ tịch HĐQT Tổng công ty Thép Việt Nam - VNS) bị đề nghị 6-7 năm tù, Đậu Văn Hùng (cựu tổng giám đốc VNS) bị đề nghị 3-4 năm tù.

10 bị cáo cùng tội danh "vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí" còn lại bị đề nghị phạt từ 2 đến 9 năm tù. 5 bị cáo tội "thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" bị đề nghị từ 1 đến 3 năm tù.

Đại diện viện kiểm sát công bố bản luận tội - Ảnh: GIANG LONG

Theo viện kiểm sát, năm 2005, Chính phủ chủ trương đầu tư dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2, với tổng vốn hơn 3.800 tỉ đồng. TISCO làm chủ đầu tư, cấp quyết định đầu tư là HĐQT của VNS.

Năm 2007, đơn vị trúng thầu xây dựng là Tập đoàn Khoa học công nghệ và thương mại luyện kim Trung Quốc (MCC). Căn cứ kết quả đấu thầu, ngày 12-7-2007, tổng giám đốc TISCO Trần Trọng Mừng cùng tổng giám đốc MCC ký một hợp đồng có giá trị hơn 160 triệu USD (hơn 3.500 tỉ đồng).

Đây là giá trọn gói không thay đổi trong suốt quá trình thực hiện hợp đồng và đã bao gồm các loại thuế được xác định trong hợp đồng, các chi phí cần thiết để thực hiện hợp đồng theo phương thức Tổng thầu EPC.

Theo hợp đồng, MCC phải hoàn thành dự án sau 30 tháng nhưng sau 11 tháng khởi công vẫn chưa hoàn thành thiết kế chi tiết các hạng mục, chưa lựa chọn và ký được hợp đồng với nhà thầu phụ, chưa thi công bất kỳ hạng mục nào của gói thầu.

MCC rút hết người về nước, nhiều lần đề nghị kéo dài thời gian thực hiện hợp đồng và điều chỉnh tổng giá hợp đồng tăng thêm hơn 138 triệu USD (hơn 3.000 tỉ đồng).

Viện Kiểm sát nhân dân tối cao cáo buộc biết rõ việc MCC vi phạm hợp đồng, đề nghị các điều khoản vô căn cứ, năm 2012, ông Trần Văn Khâm, người đại diện vốn chính của VNS tại TISCO, ký văn bản gửi VNS xin chấp thuận điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án lên 8.100 tỉ đồng, tăng hơn 4.200 tỉ đồng.

Những hành vi vi phạm pháp luật về quản lý tài sản Nhà nước và hành vi thiếu trách nhiệm của các cá nhân thuộc TISCO và VNS đã dẫn đến hậu quả làm thất thoát, lãng phí, gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng tài sản Nhà nước với tổng số tiền lên tới hơn 830 tỉ đồng.

Theo quy định pháp luật, với hành vi sai phạm của các bị cáo phải áp dụng hình phạt tương xứng để răn đe, phòng ngừa chung. Trong vụ án, bị cáo Mừng có vai trò cao nhất.

Tuy nhiên, khi quyết định hình phạt, viện kiểm sát xét thấy 19 bị cáo đều có nhân thân tốt, tích cực hợp tác với cơ quan điều tra. Ông Mừng đã bồi thường 800 triệu đồng, trên 70 tuổi, từng được nhiều bằng khen.

Bị cáo Mai Văn Tinh, Trần Văn Khâm được tặng nhiều bằng khen, giấy khen, huân chương hạng 3. Bị cáo Đậu Văn Hùng được tặng nhiều huân chương hạng nhất, hạng nhì, trên 70 tuổi, gia đình có công với cách mạng…

Trong vụ án, viện kiểm sát cũng thấy các bị cáo được giao nhiệm vụ, trọng trách quan trọng, nhiều người có chức vụ cao, kiến thức cao, song khi thực hiện hợp đồng EPC, đã bộc lộ nhiều sơ hở, dẫn đến thất thoát, thiệt hại lớn cho Nhà nước.

Hành vi còn tác động gián tiếp, làm gánh nặng cho nền tăng trưởng kinh tế, mất niềm tin trong xã hội. Đến nay dự án đang trong tình trạng không thể thực hiện, mặc dù Chính phủ, TISCO đang tìm nhiều phương án gỡ.

Ngoài ra, viện kiểm sát đề nghị các bị cáo liên đới bồi thường số tiền hơn 830 tỉ đồng thiệt hại đã gây ra.

Vụ Gang thép Thái Nguyên: lựa chọn nhà thầu phụ vì thứ trưởng Bộ Công thương giới thiệu

TTO - Bị cáo Trần Trọng Mừng, nguyên tổng giám đốc Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên, khai lựa chọn nhà thầu phụ là Tổng công ty Xây dựng công nghiệp Việt Nam do một thứ trưởng Bộ Công thương trực tiếp giới thiệu.