Vào lúc 21h ngày 27-6 (giờ miền đông của Mỹ, tức 8h ngày 28-6 theo giờ Việt Nam), cuộc tranh luận tổng thống đầu tiên giữa đương kim Tổng thống Joe Biden (Đảng Dân chủ) và ứng viên tổng thống Đảng Cộng hòa Donald Trump diễn ra trong sự chờ đợi của cả công chúng Mỹ lẫn giới quan sát.

Sự kiện này được tổ chức tại trường quay của Đài CNN ở TP Atlanta thuộc bang Georgia nhưng không có khán giả theo dõi trực tiếp.

Khai thác điểm yếu của nhau

Thông thường cuộc tranh luận tổng thống đầu tiên được tổ chức vào những tháng mùa thu (tháng 9 hoặc 10) sau khi hai đảng đã tổ chức xong đại hội để chính thức đề cử ứng viên tranh cử. Do đó, theo Reuters, cuộc đối đầu giữa ông Trump và ông Biden vào ngày 27-6 là cuộc tranh luận tổng thống sớm nhất trong lịch sử nước Mỹ hiện đại.

Trong cuộc đối đầu đầu tiên này, ông Trump và ông Biden được phát giấy, bút, chai nước và không được sử dụng đạo cụ hay ghi chú. Đài CNN cho biết micro bị tắt trong suốt cuộc tranh luận, ngoại trừ đến lượt ứng cử viên phát biểu, nhằm không để người này lên tiếng khi người kia đang phát biểu.

Các cuộc tranh luận tổng thống Mỹ thường thu hút hàng chục triệu người xem và xuyên suốt lịch sử đã xác định được cục diện của một số cuộc đua. Lần này các chiến lược gia cho rằng có rủi ro đối với cả hai ông khi họ đang trong một cuộc đua với tỉ lệ ủng hộ sít sao.

Ông Biden (81 tuổi) và ông Trump (78 tuổi) là những ứng viên lớn tuổi nhất từng tranh cử tổng thống. Theo Reuters, cũng như thời gian qua, cuộc tranh luận là chỉ dấu cho thấy năng lực nhận thức cũng như sự ổn định về cảm xúc của họ. Các trợ lý của ông Trump đánh giá ông Biden là người dễ mắc sai sót trong lời nói và điều này có thể làm tăng thêm mối lo ngại của cử tri về tuổi tác của ông.

Trong khi đó, các trợ lý của ông Biden cho rằng những cuộc tranh luận như thế này có thể gây tổn hại cho ông Trump vì sẽ phơi bày sự thất thường của ông và đôi khi cho thấy ông thay đổi lập trường về các vấn đề, chẳng hạn như phá thai. Cả hai bên đều phải lo khắc phục các điểm yếu của mình và tận dụng tấn công đối phương.

Các chủ đề tranh luận cũng chính là dòng thời sự chủ lưu của nước Mỹ và thế giới hiện tại: Cách thức các ứng viên sẽ giải quyết những thách thức do giá hàng hóa liên tục tăng cao, người di cư ở biên giới Mỹ - Mexico, xung đột Israel - Hamas, xung đột Nga - Ukraine, an toàn công cộng... Nhiều cuộc thăm dò cho thấy kinh tế Mỹ vẫn là mối quan tâm hàng đầu của cử tri trước bầu cử.

Thu hút cử tri dao động

Các thăm dò cho thấy ông Biden và ông Trump vẫn đang trong một cuộc đua sít sao - cuộc đua mà các chuyên gia cho rằng có thể chỉ cần phân thắng bại ở một số bang chiến trường quan trọng là có thể biết kết quả. Theo Đài Al Jazeera, các chuyên gia nhận định hầu hết cử tri tại Mỹ vốn đã có dự định sẽ bỏ phiếu cho ai, do đó chưa rõ cuộc tranh luận đầu tiên này sẽ ảnh hưởng đến lựa chọn của họ như thế nào.

Một thăm dò của Trung tâm nghiên cứu Pew từ năm 2016 cho thấy 63% cử tri cho biết các cuộc tranh luận tổng thống "rất hữu ích hoặc có phần hữu ích" trong việc giúp họ quyết định nên bỏ phiếu cho ai. Theo ông Alan Schroeder - giáo sư danh dự ngành báo chí tại ĐH Northeastern (Mỹ), điều đó có nghĩa hai ứng viên đều cố gắng tận dụng cuộc tranh luận này để thu hút nhóm các "cử tri dễ lay chuyển".

Ông Aaron Kall - giám đốc tranh luận của chương trình tranh luận tại ĐH Michigan và là người đã nghiên cứu sâu về các cuộc tranh luận tổng thống - bình luận: "Cuộc bầu cử càng đến gần thì khả năng một cuộc tranh luận có thể ảnh hưởng đến cuộc bầu cử càng lớn".

Chiến dịch tranh cử của ông Biden coi cuộc tranh luận là cơ hội để nêu bật thành tựu và tầm nhìn của ông trong bốn năm tới, đồng thời cho thấy sự tương phản với ông Trump. Chiến dịch tranh cử của ông Biden cho biết người Mỹ "sẽ nhìn thấy hai tầm nhìn khác biệt về tương lai trên sân khấu ở Atlanta".

Trong khi đó, đội ngũ của ông Trump coi cuộc đối đầu này là cơ hội để thể hiện sự tương phản rõ ràng của ông Trump với khả năng lãnh đạo và thành tích của ông Biden.

"Đối với cả chiến dịch tranh cử của ông Trump cũng như của ông Biden, mục tiêu là tiếp cận nhóm cử tri ôn hòa, độc lập, dao động ở các bang chiến trường. Theo nhiều cách, các cử tri này sẽ là nhân tố quyết định trong cuộc bầu cử năm nay" - Hãng tin AP dẫn đánh giá của ông Bill Russo, cựu quan chức chính quyền ông Biden.

Ông Trump - Biden bước vào màn tranh luận lịch sử

Trong màn 'so găng' kéo dài 90 phút giữa ông Trump và ông Biden, micro sẽ bị tắt trong suốt cuộc tranh luận, ngoại trừ đến lượt ứng cử viên phát biểu.