Vào giờ cao điểm, nhiệm vụ quan trọng của CSGT là điều tiết, phân luồng để hạn chế ùn tắc. Trong ảnh: CSGT điều tiết giao thông trên đường Tùng Thiện Vương, hướng lên cầu Nhị Thiên Đường, Q8, TP.HCM chiều 15-2. Ảnh: QUANG ĐỊNH

Trong khi đó, vào giờ cao điểm, người tham gia giao thông vi phạm lấn tuyến, lấn làn, vượt đèn đỏ... diễn ra khá lộn xộn trên hầu hết trục đường.

Mạnh ai nấy lấn làn

Nếu thường xuyên đi trên xa lộ Hà Nội (đoạn từ đường Nguyễn Hoàng - cầu Sài Gòn, Q.2) vào mỗi buổi sáng, hẳn mọi người sẽ thấy cảnh rất nhiều người chạy xe máy phóng ào ào vào làn đường dành riêng cho ôtô để đi về hướng cầu Sài Gòn. Tại một số giao lộ ở đoạn đường này, dù có mặt của CSGT song gần như không thấy nhắc nhở, xử phạt những người vi phạm đó.

Trước đây, đoạn đường này (hướng tuyến từ Q.2 về Q.Bình Thạnh) chỉ có hai làn đường dành cho xe máy, giao thông thường xuyên ùn ứ, do vậy người dân viện lý do chạy tạm ra làn ôtô cho thông thoáng thì đã đành.

Gần đây, ngành giao thông đã dịch chuyển dải phân cách cứng ra làn đường ôtô (tức tăng làn dành cho xe máy lên 3 làn xe), đường phố cũng thông thoáng hơn, nhưng người dân vẫn phóng xe máy vào làn xe ôtô hết sức nguy hiểm. Tôi cũng đã không ít lần chứng kiến cảnh va quẹt, thậm chí xảy ra tai nạn khi xe máy chạy vào làn dành cho xe ôtô ở đây.

Không riêng tuyến xa lộ Hà Nội, ngay cả các đường trong nội thành như đường Nguyễn Văn Trỗi vào mỗi buổi chiều hằng ngày, cứ tầm khoảng 17h đến 19h (đoạn từ cầu Công Lý đến Huỳnh Văn Bánh), tình trạng ôtô con, xe taxi ngang nhiên chạy lấn sang làn đường xe máy diễn ra phổ biến, mặc dù những xe ôtô này đi thẳng chứ không phải lấn vào làn xe máy để rẽ phải.

Tại giao lộ Huỳnh Văn Bánh - Nguyễn Văn Trỗi cũng thường xuyên có mặt CSGT trực chốt, nhưng gần như cũng “ngó lơ” khi thấy tình trạng này.

Trên đoạn đường này (hướng từ trung tâm ra sân bay) đã có tới 2 làn đường dành cho xe ôtô và chỉ 1 làn dành cho xe máy, nên việc vào giờ cao điểm hàng loạt ôtô con lấn sang làn xe máy, ép xe máy phải leo lên lề hoặc chen lấn nhau nhích từng chút một đã tạo nên sự bức xúc cho người đi xe máy.

Có trường hợp người đi xe máy bị dãy ôtô choán hết phía trước đã cố tình la lớn và chỉ vào những xe ôtô vi phạm nhằm báo cho CSGT đứng trực chốt góc đường Huỳnh Văn Bánh biết mà xử phạt, song đều không có tác dụng.

Đừng để thói quen xấu lây lan

Nói đến văn hóa giao thông tức là nói đến ý thức chấp hành của người dân khi tham gia giao thông. Ý thức đó được hình thành từ nhiều yếu tố: tự bản thân người tham gia giao thông hiểu biết pháp luật, ý thức được hành động của mình; từ việc tuyên truyền, nhắc nhở của các cơ quan chức năng nhằm giúp người dân hiểu biết pháp luật và tuân thủ trật tự an toàn giao thông; từ việc xử phạt nghiêm của cơ quan chức năng để đưa người dân cố tình vi phạm vào khuôn khổ chấp hành pháp luật...

Công bằng mà nói, những trường hợp tham gia giao thông vi phạm các lỗi như chạy lấn tuyến, lấn làn, đi vào đường ngược chiều, đường cấm, vượt đèn đỏ... thì có đến khoảng 90% người điều khiển xe biết được việc chạy xe như vậy là sai.

Biết sai nhưng họ vẫn chạy như một thói quen và lâu ngày được dung dưỡng thành một thói quen xấu. Dung dưỡng ở đây, tôi muốn nói đến đó là có sự buông lỏng kiểm tra, xử phạt nghiêm của lực lượng chức năng vào giờ cao điểm.

Sự buông lỏng này lâu nay đã vô hình trung tạo thành sự ỷ lại cho người điều khiển xe, rằng: “Giờ cao điểm ai phạt làm gì, nên mình cứ đi”. Một lần, hai lần rồi riết thành thói quen. Ban đầu thì cũng chỉ có một vài người nhiễm thói xấu này, nhưng lâu ngày thấy người khác đi được và cũng không ai mặn mà xử phạt nên dần dần thói xấu lây lan đến số đông.

Trong xã hội, khi mà thói quen không chấp hành trật tự an toàn giao thông có dấu hiệu ngày càng lây lan, nếu chúng ta không vào cuộc quyết liệt chấn chỉnh, xử phạt nghiêm thì đừng mơ đến việc thiết lập được nét văn hóa giao thông.