Việc tăng chậm lại của CPI do nhiều nguyên nhân. Trong đó, nguyên nhân trực tiếp là do chính sách tiền tệ được thắt chặt trong năm 2011 và được tiếp tục trong những tháng đầu năm 2012.

Dư nợ tín dụng sau 3 tháng vẫn còn giảm 1,96%, một phần do lãi suất cho vay còn cao, một phần do các doanh nghiệp đáp ứng chưa đầy đủ các điều kiện vay vốn ngân hàng. Dư nợ tín dụng tăng chậm là do nhiều doanh nghiệp còn nợ cũ chưa trả được, việc tiêu thụ sản phẩm vẫn chậm, tồn kho còn cao...

Ngoài ra, còn có nguyên nhân do tiêu dùng co lại, thể hiện ở tốc độ tăng tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ tiêu dùng, nếu loại trừ yếu tố tăng giá, chỉ bằng một nửa tốc độ tăng của cùng kỳ năm trước.

Xuất khẩu tuy còn tăng với tốc độ khá, nhưng cũng chỉ bằng 2/3 tốc độ tăng của cùng kỳ năm trước. Nguyên nhân do giá vàng, giá USD - nơi trú ẩn của đồng tiền khi có lạm phát cao - đã giảm xuống (sau 4 tháng giá vàng giảm 3,5%, giá USD giảm 1,06%); đến lượt nó giảm lại có tác động tốt đối với yếu tố tâm lý - một yếu tố có tác động cộng hưởng lớn đối với lạm phát...

Từ diễn biến của quý I và những yếu tố tác động trong thời gian tới, có thể dự đoán CPI cả năm (tháng 12-2012 so với tháng 12-2011), sẽ đạt được mục tiêu tăng dưới 10%.