Cũng luyến tiếc với cả người cầm trịch xuyên suốt chương trình - Chủ tịch HĐND TP Phạm Phương Thảo, cũng như những đại biểu HĐND, những vị khách mời từng tham gia chương trình.

Không thể phủ nhận trong hành trình năm năm ấy, Nói và làm trở thành một món “đặc sản” trong “thực đơn giám sát” của HĐND TP.HCM. Như thống kê của Chủ tịch HĐND TP Phạm Phương Thảo, thời lượng dành cho các phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại các kỳ họp của nhiệm kỳ HĐND TP khóa VII có khoảng 100 giờ thì trong năm năm qua, Nói và làm cũng có được hơn 100 giờ trực tiếp truyền hình.

Theo bà Thảo, Nói và làm là những phiên chất vấn nối dài. Nhưng hơn thế, có thể chính thức xem Nói và làm là những phiên chất vấn giữa hai kỳ họp của HĐND TP. Bởi lẽ không chỉ dừng ở việc tiếp nối những vấn đề “hỏi chưa hết, đáp chưa tới” tại nghị trường, mỗi chương trình là một phiên chất vấn chuyên đề để phản ánh và đi tìm giải pháp cho từng vấn đề bức xúc phát sinh hằng ngày của TP đông dân nhất nước này: kẹt xe, ngập nước, ô nhiễm môi trường, quy hoạch “treo”, trò chơi trực tuyến mang tính bạo lực và bạo lực học đường...

Cũng không thể phủ nhận trong chừng mực nào đó, Nói và làm đã nói được và làm được những điều nhất định: đó là quyền được thông tin của người dân TP về những vấn đề dân cần biết, cần bàn, cần kiểm tra. Qua đó, tính dân chủ, công khai trong hoạt động điều hành của chính quyền TP ngày càng được nâng cao để từng cơ quan, từng cá nhân lãnh đạo có trách nhiệm hơn trong từng phát ngôn, từng hành động thuộc lĩnh vực mình phụ trách.

Đặc biệt, Nói và làm không chỉ mời lãnh đạo sở ngành, lãnh đạo UBND TP đến trường quay mà còn làm được một việc dường như quá tầm là mời được cả lãnh đạo các bộ tới để cùng trả lời về những vấn đề người dân TP quan tâm. Chẳng hạn, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên - môi trường Đặng Hùng Võ từng có mặt để nói chuyện quản lý đất đai, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Thang Văn Phúc nói về cải cách hành chính và công tác cán bộ và mới đây nhất, trong chương trình cuối cùng sáng 1-5, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cũng tham gia để bàn về bình ổn giá thuốc.

Tuy nhiên, cũng phải khách quan nhìn nhận có không ít những vấn đề gay go, hóc búa từng được đem ra mổ xẻ trước ống kính Nói và làm nhưng hiệu quả chưa được như mong muốn, nếu không nói là chưa tìm được giải pháp hữu hiệu. Chẳng hạn, đã nói rất nhiều về kẹt xe nhưng đường sá vào giờ cao điểm là chen nhau như mắc cửi, đã bàn nhiều giải pháp trị ngập nước nhưng triều cường đến hẹn lại lên và đường sá tiếp tục “chìm” xuống...

Có thể thấy nguyên nhân của những hạn chế đó có phần do sự quá tải của hạ tầng không đáp ứng được sự nở nồi quá nhanh của kinh tế - xã hội TP, có một phần ý thức tuân thủ pháp luật, trách nhiệm cộng đồng của người dân chưa cao. Song, trong đó cũng có nguyên nhân là khoảng cách giữa “nói” và “làm” trong những tình huống, những câu chuyện cụ thể vẫn còn quá xa hoặc chỉ mới “nói” mà chưa “làm”.

Năm năm có thể xem là dài đối với một chương trình truyền hình, nhưng so với những vấn đề cần phải nói, cần phải làm trong hành trình đi tới thì quả là quá ngắn. Trong chương trình chia tay với Nói và làm sáng 1-5, đại biểu Nguyễn Thế Thanh bày tỏ mong muốn chương trình sẽ được tiếp tục, có thể với một hình thức khác, ở nhiệm kỳ HĐND TP khóa VIII sắp tới.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cũng ghi nhận đây là một chương trình hiệu quả thiết thực và gợi ý cần phải nhân rộng ra nhiều địa phương hoặc nâng lên ở tầm Quốc hội.

Nhiệm kỳ thứ VII của HĐND TP.HCM sắp hết, Nói và làm - sản phẩm của khóa VII - đương nhiên cũng phải khép lại. Việc có tiếp tục duy trì Nói và làm trong thời gian tới hay không còn chờ HĐND khóa mới quyết định.

Bà Phạm Phương Thảo thừa nhận những người thực hiện chương trình đã chịu áp lực không ít. Không chỉ áp lực từ bên ngoài, từ dư luận mà còn từ đòi hỏi của chính người trong cuộc và quan trọng là để tạo được sự đồng thuận thì ai cũng phải nói, ai cũng phải làm.

Và cũng là một lẽ đương nhiên, chương trình khép lại nhưng có rất nhiều việc còn phải làm liên tục, làm dài dài...